Dünya'nın Oluşumu Ve Yaşı

Dünya'nın Oluşumu Ve Yaşı


Bilim adamları öteden beri Dünya'nın bütün öbür gezegenlerle aynı zamanda oluştuğuna inanırlar Güneş Sistemi'nin başlangıcına ilişkin eski bir kurama göre önce Güneş var olmuş, daha sonra gezegenler ondan kopmuştur Artık geçerli sayılmayan bu kurama göre Güneş ilk oluştuğu zaman bugünkünün 5060 katı büyüklükteydi ve kendi çevresinde hızla dönüyordu Bu dönme hareketinden doğan merkezkaç kuvvetin etkisiyle Güneş'ten dışarıya bir miktar madde savruldu Önce çok uçucu olmayan mineral ve metallerin yoğunlaşmasıyla iç gezegenler, sonra uçucu gazların yoğunlaşmasıyla dış gezegenler oluştu

Güneş'in ve bütün gezegenlerin aynı zamanda oluştuğunu ileri süren yeni bir kurama göre de Samanyolu Gökadası'ndaki dev bir gaz ve toz bulutu kendi kütle çekim kuvvetinin etkisiyle büzülmeye başladı (bak Gökada) Bu madde parçacıklarından çok büyük bölümünün yoğunlaşmasıyla Güneş oluştu; bu kütle giderek öyle büyüdü ve madde yoğunluğu öylesine arttı ki bir süre sonra nükleer tepkimeler için elverişli bir

ortama dönüştü Öte yandan buluttaki daha küçük madde yoğunlaşmalarıyla da ilk gezegenler oluşmaya başladı Bugünkü gezegenlerin öncülü olan bu ilk gezegenler başlangıçta birer gaz kütlesi halindeydi, ama hiçbiri nükleer tepkimelerin başlayabileceği kadar büyük değildi Güneş' in sıcaklığı arttıkça çevresindeki yakın gezegenleri, yani yerbenzeri gezegenleri kuşatan gaz bulutları yok oldu ve geride büyük olasılıkla erimiş durumdaki minerallerden oluşan çekirdekleri kaldı Güneş'e çok uzak olan öbür gezegenler ise pek fazla değişikliğe uğramadan bugüne kadar ulaştı
Güneş'in ve gezegenlerin oluşumuna ilişkin daha ayrıntılı bilgiyi GÜNEŞ SİSTEMİ maddesinde bulabilirsiniz

Dünya'nın yaşı doğrudan doğruya kayaçların yaşıyla ölçülemez Çünkü bilinen en yaşlı kayaçların bile bugün artık yeryüzünde var olmayan daha yaşlı kayaçlardan oluştuğunu biliyoruz Bugüne kadar saptanabilen en yaşlı kayaçlar Grönland'ın batısında bulunmuştur ve 3,8 milyar yaşındadır Demek ki Dünya' nın yaşı bundan daha fazladır
Bugün Dünya'nın yaşını hesaplamak için başvurulan en güvenilir yöntem radyoaktif elementlerin dönüşümüdür (bak RADYOAKTİFLİK) Örneğin radyoaktif uranyum elementinin uranyum238 ve uranyum235 gibi iki ayrı tipte atomu (izotopu) vardır Bu atomların ikisi de çok yavaş bir süreçle kurşun atomları

na dönüşür Öbür uranyum izotopundan biraz daha ağır olan uranyum238'in dönüşümüyle dah,< hafif bir kurşun izotopu olan kurşun206, uranyum235'in dönüşümüyle de biraz daha ağır bir izotop olan kurşun207 atomları oluşur Uranyum235'in kurşuna dönüşme hızı uranyum238'in dönüşme hızından altı kat daha fazladır Bu nedenle, incelenen bir kayaçtaki kurşun206 ve kurşun207 atomlarının oranı kayacın yaşına bağlı olarak değişir En yaşlı olduğu düşünülen bir kurşun minerali ile

bugün okyanuslarda oluşan kurşunun izotop yapısı arasındaki fark, ancak bu iki örneğin oluşumları arasında 4,55 milyar yıllık bir zaman dilimi olmasıyla açıklanabilir Bu süre de Dünya'nın yaşı olarak kabul edilebilir En eski kayaçların yaşını hesaplamak için radyoaktif rubidyum elementinin stronsiyuma dönüşme süreci de temel zaman ölçeği olarak alınabilir