Maddelerin Ayrılması

Maddelerin Ayrılması
Maddelerin Ayrılması

a Elektriklenme İle Ayrılma
Cam, ebonit ve plastik çubuklar yünlü giyeceklere veya saçımıza sürtüldüklerinde elektrik yükü kazanırlar
Kağıt parçacığı, karabiber gibi hafif bazı tanecikler de yüklü bu çubuklar tarafından çekilirler
Yüklü cisimden etkilenen madde ile etkilenmeyen madde bir arada bulunursa bu özelliklerinin farklılığından yararlanılarak karışım bileşenlerine ayrıştırılır

b Mıknatıs İle Ayırma
Mıknatıs demir, kobalt ve nikel metallerini ve bu metallerden yapılmış olan teneke, toplu iğne gibi cisimleri çeker Mıknatıs tarafından çekilen maddelere ferromanyetik maddeler denir

c Öz Kütle Farkı İle Ayırma
Yoğunlukları farklı olan iki maddeden oluşan karışım, öz kütle farkından yararlanılarak ayrıştırılır
Katı – katı karışımlarını ayrıştırmak için rüzgÖ¢r ya da bir sıvıdan yararlanılır Kullanılan sıvının yoğunluğunun katılardan birisininkinden büyük diğerininkinden küçük olması gerekir
Dikkat edilecek başka bir nokta ise iki katının da bu sıvıda çözünmemesi ve kimyasal değişikliğe uğramaması gerekir
Su ve zeytinyağı birbiri içerisinde çözünmez Bu iki madde karıştırıldığında öz kütlesi küçük olan sıvı diğer sıvının üzerinde toplanır Oluşan karışım bir huni yardımıyla ayrıştırılır Ayrıştırma işleminde öz kütle farkından yararlanılmış olur
Su ile zeytinyağı karıştırıldığında öz kütlesi büyük olan sıvı altta toplanır Musluk açıldığında su başka bir kaba alınır

d Eleme Yöntemi İle Ayırma
Tanecik büyüklükleri farklı olan katı katı karışımları elenerek birbirinden ayrıştırılabilir

e Süzme İle Ayırma
Kumlu su süzgeç kağıdından geçirilirse su süzülürken, kum süzekte kalır İşte böyle heterojen katı – sıvı karışımları süzülerek birbirinden ayrıştırılabilir
Haşlanmış olan makarna kevgir ile süzülerek suyundan ayrıştırılır
Çamurlu su, bulanık baraj suları bu medod ile ayrıştırılır

f Çözünürlük Farkı İle Ayırma
Katı içeren sıvı karışım süzülür Sıvı alta geçerken katı kısım süzekte kalır ve karışım ayrıştırılmış olur
Tuz ile kumun karışmış olduğunu düşünelim Karışım su içerisine atılırsa tuz çözünürken kum çözünmez Oluşan yeni karışım süzelerek kum ile tuzlu su ayrıştırılır Suda çözünmüş olan tuz ise buharlaştırma ile yeniden elde edilir
Yemek tuzu ve talaş, yemek tuzu – kum karışımları çözünürlük farkından yararlanılarak su yardımı ile birbirinden ayrıştırılmış olur

g HÖ¢l Değiştirme Sıcaklıkları Farkı İle Ayırma
Katı – katı karışımları erime noktası farkından yararlanılarak ayrıştırılır
Karıştırılan maddeler sıvı olabilir Karışımdaki bir sıvı buharlaştırılıp tekrar yoğunlaştırma ile diğerlerinden ayrıştırılabilir Bu yönteme ayrımsal damıtma denir
Gazların ve ham petrolün ayrıştırılması da ayrımsal damıtma ile yapılmaktadır
Gaz karışımı soğutulur Kaynama noktası en yüksek olan gaz yoğunlaşmaya başlar ve gaz kısmından ayrılmış olur

h Gaz Karışımlarını Çözünürlük Farkı İle Ayırma
Gazlar kimyasal özelik olarak değişik değişiktir Bu özellikten yararlanılırak gaz karışımları ayrıştırılabilir Belli bir çözücüde çözünürlükleri farklı olan gaz karışımı bu çözücü içerisine gönderilirse gazlardan biri çözünür diğeri çözünmez Karışım da böylece ayrıştırılmış olur