Şeker Hastasi Nasil, Yaşamali

Şeker hastalığının üç türlü tedavisi vardır Bunlardan birisi temel tedavi olarak gıdanın tanzimi, ikincisi gıda rejimini destek­leyecek insülin tedavisi, üçüncüsü ise adalî çalışmadır Adale faa­liyetinin ehemmiyeti çok kere küşümseniyor Muntazam beden hareketleri, şekerin yanmasını kolaylaştırır Ve daha az insülin kullanılmasına yardım eder Bu hususta her spor nev’i elverişli­dir En iyileri vücudu harekete getiren yürüyüş, jimnastik, yüzme, ata binme, dağa tırmanmadır İdmansız insanlar da tedricen ha­rekete ahştırılmalıdır Oturarak çalışan şeker hastalan, beden ha­reketlerinin çâresine bakmalıdır Bu bakımdan hastaların bahçe­lerde çalışması münasiptir Rekor kırmaya uğraşmamalıdır Böyle zorlamalar yedek şekerlerin çabuk yanmasına ve aseton zuhuruna sebep olur Çok zayıflamış ve beslenmesi bozulmuş şeker hasta­larında bedenî hareket çok dikkat ister
Bedenî çalışmayi peşinen, tedavi plânının içine almalıdır Bu yapılmazsa hastanın ayarlanması zor olur Bedenî hareket insülin­den tasarruf ettirir Çünkü adalelerde şekerin yanmasını arttırır Kış mevsiminde şeker yanmasının bozulması hareketsizliktendir

Şeker hastasının tedavisine erken başlayabilmek için teşhis er­ken konmalıdır, ilk alâmet olarak şiddetli açlık hissi baş gösterir Sonra susuzluk başlar Daha sonra hasta zayıflar ve takatten dü­şer Yaralar süratli kapanmaz Diş etleri hastalanır Dişler gev­şer, sinir iltihapları ve cilt hastalıkları baş gösterirse daima şekeri düşünmelidir Göz adaleleri felci ile görem teşevvüşleri baş gösteir Bazan gebelik ve iltihaplı hastalıklar neticesinde şekerin ağır araz­ları baş gösterir Bazan o ana kadar teşhis edilmemiş şeker hasta­lığı ânî bir koma ile kendini belli eder Bu başlangıç hastalığın ağır seyredeceğine bir alâmet olamaz Tedavinin geç kalmasına de­lâlet eder Vücutta aseton cisimleri çoğalırsa endişeli bir durum hâsıl o-lur En tehlikeli hal komadır Bunun sebepleri perhizin ihmali, in-sülinin az gelmesi ve iltihaplı hastalıklardır Koma; ilerleyen za’af bulantı, kusma, karın ağrısı, teneffüsün derinleşmesi ve zorlaşma­sı, şuur bulanıklığı ile başlayarak tam bir baygınlığa götürür Has tanın nefesi aseton kokar, Göz yuvarlakları derine çöker ve yumu­şar, hayatı tehlikede olduğu için derhal tıbbî tedavi lâzımdır He­kim gelinceye kadar hastayı yatırmalı, bol miktarda meyve suyu, yulaf peltesi vermeli, kusmaya karşı bir bardak suya bir çay ka­şığı tuz ilâve ederek lavman yapmalı ve bu su içerde kalmalıdır Hekim gelince hemen insülin zerk eder ve hasta iyice sarılarak kliniğe nakledilir
Çocukluk yaşındaki şeker hastalıkları kâhinlerinkinden farklı­dır, 4,5 aylık çocukta bile şeker görülmüştür Çocukta şeker hasta­lığı başlamadan az önce büyüme hızlanır Sonra ise tedavi başla­mazsa büyüme durur Çocuğun protein ihtiyacı büyüme dolayısiyle kâhilinkinden fazladır Çocuk hastalar peşinen insüline tedavi edil­melidir Hattâ pek hafif vakalar bile En büyük ehemmiyet bede­nî harekete verilmelidir Bu bakımdan mekteple ana baba arasında bir anlaşma olmalıdır
Bugün kimse şüphe etmiyor ki, şeker hastalığının her şekli irsî bir istidada dayanır Hastaya iyice sorulursa akraba ve ecda­dında şeker hastaları bulunur Hastaların yüzde 26 sında akrabada bir hasta vardır Bu noktayı aydınlatmak için yalnız ana babayı değil, yakm uzak akrabaları hesaba katmalıdır Ailede başka şe­ker hastası bulunmazsa bu hal bazı fertlerin hastalık yaşma gir­meden ölmüş olmalarından ileri gelir Biz bir vakada 84 yaşında bir kadında hastalığın yeni başladığını tesbit ettik Bu kadının yedi
çocuğu, 21 torunu, 9 torununun çocuğu vardı Bu kadın, 83 yaşın­da ölmüş olsa idi torunları ailelerinde şeker hastalığı olmadığını iddia edeceklerdi Bazı ailelerde şeker hastalığı geçkin yaşlarda, bazılarında ise orta yaşlarda, bazan da çocukluk yaşında baş gös­terir Bazıları bunu tabiatın bir istifa vasıtası sayıyorlar Şeker hastalığı genç yaşlara doğru kaydıkça ya kadın gebe kalamıya-cak veya çocuk ana rahminde ölecektir Yani bu suretle şeker has­talığı ve hastaları tasfiye edilmiş olacaktır
Şeker hastalığının irsi olduğunu bilmek rapor vermek husu­sunda önemlidir Bazı hastalar şekere hariç’ sebeplerle veya ruhî sıkıntılarla tutulduklarının iddia ederler Ve bu yüzden tazminat ve rant talep ederler Bu hususta Umberin şu sözü rehber olma­lıdır «Şeker hastalığı istidadı ile dünyaya gelmeyen, bu hastalığa tutulmaz:> Bedenî ve ruhî harici sebepler şeker hastalığını meyda­na getiremezler Yalnız mevcut istidat bazen vaktinden evvel has­talık şeklinde belirebilir Meselâ kafatasının yaralanmasında oldu­ğu gibi
Asidoza karşı savaş :
Asidoza sebep olan aseton cisimleri yağların ve proteinlerin yanmasından meydana gelir Aseton cisimlerinin tamamiyle yanıp su ve asit karbonik haline geçmeleri için glikojen bulunması şart­tır Şeker hastalarında ise kâfi derecede glikojen bulunmadığın­dan vücutta asit beta oksibutirik, asit asetik ve aseton toplanır İdrarda bu cisimlerden 25 gram bulunursa koma tehlikesi başgös­terir
Asidoza karşı savaş :
1 Karbon hidratlarla,2 Umumî gıdanın azaltılması ile,3 İnsülinle yapılır
Yağlar ve aseton cisimleri ancak karbon hidratların ateşinde yandıkları için aseton tehlikesine karşı bol karbon hidrat vermek lâzımdır Bu maksatla yulaf kürü tatbik edilir Bu kür 150 - 200 gram yulaf, 50 gram tereyağı, 2-3 fincan kahve ve çaydan terek­küp eder Yulaf çorba ve pelte halinde ve 4-5 öğünde verilir Tuz azaltılır Ayni suretle araya konan meyve kürleri de asidoza karşı tesirlidirler Böyle günlerde 5-6 öğünde 1,5 kilo meyve verilir Ü-züm ve portakal şeker ihtiva ettiklerinden bu rejime katılmaz Meyve günlerinin kalorisini biraz arttırmak için bir öğün sebze verilir Nihayet asidoza karşı da en mühim silâh insülindr
Asidoz komasında 50 ünite insülin ile beraber % 40 lık glikoz eriyiği verit içine zerk edilir İki saat sonra 30 ünite insülin zerk edilir însülinle beraber şeker verilir İcabında çok şekerli kahve veya şekerli meyve suyu içirilir ve yulaf peltesi yedirilir
Alkole alışık şeker hastalarına koma tehlikesinde konyak veya kanyak verilebilir Bu had tehlike anı geçtikten sonra araya iki üç gün meyve veya yulaf günü konur
Şeker hastalarının :-):-):-):-)bolizma durumlarının tesbiti :
Asidoz tehlikesi görünmeyen vak’alarda tolerans tayinine ge­çilir Bu maksatla hastanın aldığı ve çıkardığı şeker miktarları karşılaştırılır Sabit kıymetli bir gıda vermek için muayyen kalo­rili bir tecrübe yemeği verilir Üçüncü gün 24 saatlik idrar mikta­rı ile ihtiva ettiği şeker ölçülür Meselâ bir şahsa 50 gram karbon hidrat ihtiva eden bir tecrübe yemeği verilse ve yirmi dört saatte % 0,5 şeker ihtiva eder bir idrarla 10 gram şeker çıkarsa, bu şahsın karbon hidratlara karşı toleransı 40 gramdır Hafif şeker hastala­rında, bu tolerans 100 gram ekmek ve daha fazlası ve ağır vak’a­larda ise 100 gramın altındadır
Tecrübe yemeği yenmesi caiz olan maddelerden terekküp et­meli ve ihtiyaçtan fazla kalori ihtiva etmemelidir Tecrübe yeme­ğine bir örnek olarak şunu verelim :
Sabah: Bir fincan kahve, 100 gram ekmek, 20 gram tereyağ Kuşluk : Salata, 50 gram ekmek
Öğle: 100 gram patates, 20 gram yağla pişirilmiş 400 gram sebze
ikinci : Bir fincan çay, 50 gram ekmek, 100 gram tereyağ Akşam : 100 gram patates, 20 gram yağla pişirilmiş 400 gram sebze, 50 gram ekmek, biraz peynir
Bu rejimle hasta şeker çıkarmazsa yavaş yavaş ekmek ve patates arttırılır Şeker çıkarırsa insülin verilir
Şekersiz diyabet (diabetes insipidus) :
Asıl şeker hastalığı ile ilgisi yoktur Yalnız bu hastalıkta da fazla su içildiği ve fazla idrar çıkarıldığı için diyabet denmiştir Halbuki bu hastalıkta kanda şeker artmaz ve pankreasta bozukluk yoktur

Hastalık, hipofiz arka bölümünde İfraz edilen bir hormonun azlığı veya yokluğundan ileri gelir Bu hormon antidiabetik hor­mondur Vazifesi, böbrek kanallarında suyun, kısmen geriye emil­mesini yani kana karışmasını sağlamaktır Bu hormon bulunmazsa su geriye emilmiyeceğinden gayet su­lu ve bol idrar (günde 30 litreye varabilir) çıkarılır ve o nisbette bol su içilir Eksik olan hormonu ilâç olarak vermek suretiyle has­talığın’ belirtilerini gidermek kabildir