Diriliş - Tolstoy

Rus ve Dünya Edebiyatının en önemli yazarlarından Tolstoy’un Diriliş adlı bu eseri, vicdan azabının insan hayatı üzerinde neden olduğu baskıları anlatan, aynı zamanda ceza hukukuna yönelik ağır eleştiriler içeren önemli bir romandır Romanın kahramanlarından Katyuşa küçük yaşta ailesini kaybetmiş, iki yaşlı kadının evinde hizmetçi olarak yaşamını sürdüren, genç ve güzel bir kızdır Dimitri Nehludov ise erken yaşta babasını kaybetmiş, yirmili yaşlarında ve Rus Ordusunda görevli bir subaydır


Nehludov, Katyuşa’nın yanında kaldığı kadınların yeğenidir ve birkaç günlük tatil için halalarının yanına gelir Katyuşa için zor günler Nehludov’un eve gelişiyle başlar Katyuşa güzelliğiyle genç adamın ilgisini çekmiştir Genç kız bu duruma karşı çıkmaya çalışsa da duygularına hâkim olamaz ve Nehludov’un evden ayrılacağı günden bir gece önce birlikte olurlar Ertesi gün Nehludov evden ayrılır Evin hanımlarının bu yasak aşktan haberleri yoktur ancak birkaç ay sonra Katyuşa’nın hamile olduğu anlaşılır ve gerçek ortaya çıkar Kadınların Katyuşa’ya karşı davranışları ve tavırları değişir ve bir süre sonra da evden kovarlar Çiftlik evinden ayrılmak zorunda kalan Katyuşa, köyde bir tanıdığının evine sığınır Çocuğunu burada dünyaya getirir ve aileye daha fazla yük olmamak için evden ve köyden ayrılır Şehire gitmeye karar veren Katyuşa çocuğunu kimsesiz çocuklar yurduna yerleştirir


Zor ve acımasız hayat koşulları Katyuşa’yı bir hayat kadını yapar Randevuevi sahibi bir kadınla tanışır ve burada çalışmaya başlar Bir gün çalıştığı randevuevinin zengin müşterilerinden biri soyulur ve öldürülür Olaydan bir gece önce Katyuşa işi gereği adamla birlikte bir otelde birlikte olmuştur Adam Katyuşa’dan çok memnun kalmış ve bir yüzük hediye etmiştir Bu kötü tesadüf nedeniyle suç Katyuşa’nın üzerine kalır Mahkemeye çıkarılan Katyuşa suçsuz olduğunu, adamı kendisinin öldürmediğini ve yüzüğün de hediye olarak kendisine verildiğini söylese de kimseyi inandıramaz Mahkemedeki jüri üyelerinden biri de Nehludov’dur Nehludov, Katyuşa’yı görür görmez hemen tanımıştır ama Katyuşa durumun farkında değildir Nehludov, Katyuşa’nın düştüğü bu durumdan kendisini sorumlu tutmaktadır Onun serbest kalması için elinden geleni yapar Ancak mahkeme genç kadını suçlu bulur ve Sibirya’da kürek cezasına mahkûm eder


Geçmişte yaptığı hatalardan büyük pişmanlık duyan Nehludov vicdan azabı çekmektedir Katyuşa’nın kurtulması için elinden geleni yapmaya kararlıdır Tanıdığı tüm soylu kişilere başvurur ve mahkemenin tekrar görülmesi için uğraşır Fakat tüm çabaları sonuçsuz kalmaktadır Nehludov uzun uğraşlar sonucu hapishanede Katyuşa ile görüşmek için izin alır Fakat görüşme beklediği gibi geçmez, Katyuşa oldukça mesafeli davranır Nehludov, Katyuşa’nın suçsuzluğunu ispat etmek ve savunmasını yapmak istemektedir Sonunda ikna etmeyi başarır Bundan sonra sık sık Kayuşa’yı ziyaret etmeye başlar Bu ziyaretleri dolayısıyla, çok zor ve kötü koşullardaki insanları görür, fikirleri değişmeye ve bu insanlara da yardım etmeye başlar Bu arada ceza hukuku sistemindeki çarpıklıkları da görür


Nehludov’un çabalarından bir sonuç çıkmayınca Katyuşa cezasını çekmek üzere Sibirya’ya götürülür Nehludov, Katyuşa’ya destek olmak ve bu zorlu yolculukta yalnız bırakmamak için yolculuğa katılır Sibirya’da mahkemenin tekrar görülmesi için valiye başvurur Tekrar görülen mahkemede Katyuşa’nın suçsuz olduğu kabul edilir ve daha uygun bir yerde sadece sürgün cezası çekmesine karar verilir Nehludov, Katyuşa’ya bir iş bulur ve evlenmek istediğini söyler Fakat Katyuşa, Nehludov’a daha fazla zorluk çıkarmamak ve üzmemek için, cezası sırasında tanıştığı bir mahkumla evlenir Nehludov için artık yapacak bir şey kalmamıştır Tüm bu yaşanalar onu farklı bir insan haline getirir ve hayatı boyunca doğru yolda mücadele etmeye karar verir