Osman Ve Orhan Gazi |
08-24-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Osman Ve Orhan GaziOSMAN GAZİ (1299-1326) Osmanlı Devletinin kurucusu,ilk hükümdarı,Ertuğrul Bey'in oğludurBabasını ölümü üzerine aşiretin reisliğine geçirildiği zaman 23 yaşındaydıÇocukluğu yaşadığı çevrenin sınırlı olanakları içinde geçtiği için kültürel gelişmesini sağlayacak iyi bir eğitim alamadıAnadolu Selçuklu İmparatorluğu'nun son hükümdarı Gıyasettin Mesut tarafından kendisine Söğüt bölgesinin yönetiminde özerklik tanındığı konusunda ferman verildiBağımsız hareket etme konusunda yetkisini aldıktan sonra bölgesinde varlık gösteren hristiyan tekfurlarla çarpışmaya başladıİnegöl ve Karacahisar tekfurlarını yenilgiye uğratarak Karacahisar'ı aldıBuradaki kiliseyi cami haline getirdi ve kendi adına hutbe okuttuAdalet işlerinin yetki ve sorumluluğunu üzerinde tutmak istemediği için bu görevin bir kadı tarafından yapılmasını uygun gördüSelçuklu devletinin yıkılması üzerine 1299 yılında bağımsızlığını ilan ettiBöylece Anadolu'da bulunan diğer beylikler (Karaman,Germiyan,Karesi,Menteşe vs) gibi yönetimi altındaki toprakların tek egemeni haline geldi Sınır komşularıyla yaptığı savaşlarda kazandığı başarılarla Yarhisar ve Bilecik'i alan Osman I genişleyen ülkesini, yönetimini sağlamak açısından "sancak" adı verilen yönetim birimlerine ayırdı;oğlu Orhan Bey'i, kardeşi Gündüz Alp'i ve güvendiği silah arkadaşlarını bu sancakların yönetiminde görevlendirdi1306'da Bursa nın alınmasını hedef tutan bir seferde kesin bir zafer kazanamadıysa da Ulubat ve Kertel gibi kaleleri aldı1314'de Bursa üzerine yeniden yürüdüUzun süren bu savaşta,şehrin savunma olanaklarından yararlanan tekfuru yine yenilgiye uğratamadıBursa'yı alma yolundaki son girişiminden sonra romatizma hastalığı iyice arttığı için ,Yenişehir'e çekilerek devlet yönetiminin başına oğlu Orhan Bey'i geçirdiBursa oğlu tarafından alındığı sırada öldü Özel hayatında sefahat ve eğlenceden uzak kalan Osman I gençliğinde tanıdığı,saygı duyduğu Şeyh Edebali'nın kızı Hatun'la evlenmş;hayatının sonuna değin eski Türklerdeki geleneklere uygun bir alçakgönüllülük içinde halkın arasında kalmasını bilmiştirSavaşta yılmaz bir atılganlık ve yiğitlik erdemlerinin yanısıra hesaplı ölçülü davranışları,başarısına yol açan başlıca etmenler arasında gösterilebilir27 yıl hükümdarlık yapmıştırTürbesi Bursa'da günümüzde Tophane Bahçesi olarak adlandırılan yerdedir ----------------------------------------------------------------- ORHAN GAZi (1281 - 1362 ) İkinci Osmanlı Padişahı "Gazi" sıfatıyla anılırBabası Osman I (Gazi) ,annesi Mal Hatun Babasının Osmanlı Beyliğinin bağımsızlığını ilan etmesinden (1299) sonra Orhan Bey'de askeri ve idari alanda çeşitli görevler aldıBilecik ve Yarhisar'ın fethinde büyük yararlıklar gösterdi1301 yılında beyliğin Sultan önü (Karacahisar) bölgesini yönetmeye başladı 1320 yılından itibaren babasının yaşlı ve hasta olmasından dolayı devlet yönetimini fiilen eline aldı1321 yılında Gemlik'i aldı1324 yılında babasının kendi lehine tahttan çekilmesi üzerine hükümdar oldu1326 yılında Bursa'yı Bizans'tan alarak geçici başkent yaptı ve babasının naaşını buradaki Gümüşlü Kümbet Türbesine gömdürdüBu sıralarda Anadolu'daki beylikleri kontrol altında tutan İlhanlı devletinin Anadolu valisi Timurtaş Bey'in Mısır'da idam edilmesiyle bu devletin baskısından tamamıyle kurtulan Orhan Bey,Osmanlı Devletinin İstanbul yönünde genişlemekle ayakta durabileceğini anladı ve bu fikrini uygulamak için harekete geçtiİlk hedef olarak İznik ve İzmit kalelerini seçtiPelekanon (Maltepe) savaşıyla ağır yenilgiye uğrayan Bizans kuvvetleri İstanbul'a kadar geri çekildiBizans'tan yardım alamayan İznik kısa zamanda düşürüldüVe bir yıl sonra da Osmanlı'nın başkenti haline getirildi(1330)Orhan Bey ertesi yıl İzmit'i kuşattıysada Bizanslıların bölgeye çok sayıda asker sevketmeleri üzerine Orhan Bey kuşatmayı kaldırdıAncak 1337 yılında ikinci defa harekete geçerek İzmit'i ele geçirdi ve buranın yönetimini oğlu Süleyman Paşa'ya bıraktıİzmit'in alınmasını Taraklı,Göynük,Mudurnu gibi çevredeki kalelerin teslim olmaları izlediBöylece yeni devletin sınırları Karadeniz'e doğru genişlemeye başladıOrhan Bey 1342 yılında Ulubat,Mihaliç ve Kirmasti gibi kaleleri alarak merkezi Balıkesir olan Kersi Beyliğinin sınırlarına dayandıBu sırada Karesi Beyliğinde çıkan taht kavgalarından yararlann Orhan Bey BalıkesiriManyas,Kapıdağ,Edincik gibi yerleri aldıBöylece Osmanlı Devletinin sınırları güneydende Marmara kıyılarına ulaştı (1345)Ve Orhan Bey'in Rumali'ya geçmesi olanağı doğduAynı yıl Bizans'ta çıkan taht kavgalaında imparator Kantakuzinos'a yardım eden Orhan Bey,1346 yılında imparatorun kızı Teodora ile evlendi1349 yılında Selanik şehrini almak isteyen Sırp kralı Stephan Duşan 'a karşı yine Kantakuzinos'un yardımına koştuOğlu Süleyman Paşa'nın komutasındaki 20 000 kişilik ordu Selanik'i kurtardı1352 yılında da 10 000 kişilik Osmanlı ordusu Dimetoka daSırp ve Bulgarları yenilgiye uğrattı Böylece Osmanlı ordusu Bizans İmparatoruna yardım etmekle Rumelide yapılacak olan fetihlerden önce bölgeyi tanıma fırsatını bulmuş oldu1354 yılında Ankara'yı Eretnaoğulları Beyliğinden alan Süleyman Paşa tekrar Rumeli'ya geçtiVize,Çimbi,Gelibolu, Bolayır, Keşan,İpsala ,Malkara gibi yerleri aldı Böylece Osmanlı ilk defa Avrupa'nın bir parçasında egemenlik kurmuş oldu Babasından aldığı talimat ile Rumeli'de fethedilen yerleri türkleştirmek için Anadolu'dan Türkmen aşiretlerini getirip yerleştiren Süleyman Paşa 1359 yılında ölünce yerine kardeşi Murad (IMurad) komutan olduLala Şahin Paşa ,Hacı İl Bey,Evrenos Bey gibi tecrübeli komutanlar da kendisine yardım ediyorlardı Osmanlı Padişaharının en büyüklerinden biri olarak kabul edilen Orhan Bey yaptığı fetihler ve aldığı topraklar üzerinde kurduğu devleti ve ve devletin hem askeri hemde idari teşkilatını sağlam temeller üzerine oturttuktan sonra 81 yaşında Bursa'da öldüYerine oğlu Murat geçtiAldığı yerlerde özellikle Bursa'da birçok cami medrese han gibi eserler yaptıran Orhan Gazi ,ilk Osmanlı sikkesini bastıran padişah olarak da tarihe geçmiştirOmum zamanında Osmanlı Devleti henüz bir imparatorluk niteliği taşımadığından babası gibi "Bey" unvanıyle anılmışsada yaptığı büyük işler ve fetihler dolayısıyla ölümünden sonra padişahlar arasına katılmıştır |
|