Dna Ve Yapısı

Bir canlının, bir organizmanın kalıtımsal özelliklerini ardılına (döle, yavrusuna) geçiren şey genlerdir Genler, hücrenin çekirdeğindeki kromozomlarda yer alırlar Her gen, bir polipeptit zincirinin veya bir ribonükleik asit (RNA) zincirinin senteziyle nitelenen deoksiribonükleik asidin (DNA) bir dizilimidir (dizi) DNA molekülünün yapı taşları ise nükleotit denilen kimyasal birimlerdir, yani her DNA molekülü dört farklı nükleotit tipinden (adenin, guanin, sitozin, tiyamin) oluşan bir zincirden ibarettir İşte bu nükleotitlerin dizilişi, organizmaların kalıtını belirleyen genetik enformasyondur
Yani deyim yerindeyse, kalıtımın bütün sırrı, bu dört nükleotitin değişik kombinasyonlar oluşturacak şekilde zincirlenme dizilişindedir Bu diziliş genetik şifreyi belirleyici bir özellik taşır Kalıtımsal bilgi (genetik enformasyon) bu dört bazın dizilişiyle kodlanır, şifrelenir DNA molekülleri nükleotid zincirlerinin aminoasitlere dönüşmesine genetik kod adı verilir DNA dizileri olan genler, genetik şifrenin protein yapımını kodlayan kısmını oluştururlar; bir başka deyişle, canlıların yapı taşı olan hormonlar ya da insülin gibi proteinleri kodlarlar Her gen bir protein zincirinin sentezi için gerekli bilgiyi taşır
Bir çift molekül olan DNA, doğal olarak, bir sarmaşığı andırırcasına çift sarmal yapıya sahiptir, yani birbiri etrafında dolanan bir çift iplik biçimi gösterir; her iplik üzerinde birbirini tamamlar tarzda nükleotitler dizilidir Her iplik, yeni iplik partnerinin DNA ikileşmesi için bir şablon, yani bir kalıp olabilme özelliğine sahiptir; bu, genetik enformasyonun kopyalanması ve kalıtımı için işleyen fiziksel bir mekanizmadır
Nükleotitlerin DNAdaki dizilişi hücrelerce, proteinleri yaratan özel aminoasit dizilişlerini üretmede kullanılır (genetik kod) Aminoasitlerin bir proteindeki bu dizilişi üçboyutlu bir yapıda nasıl kıvrılacağını belirler; proteinlerin fonksiyonundan da döner biçimli bu yapı sorumludur Hücrelerin yaşamaları ve üremeleri için gerekli hemen hemen tüm fonksiyonları proteinler icra ederler DNA dizilişindeki bir değişim bir proteinin yapısını ve davranışını değiştirebilir ve bu da hücrede ve onun bağlı bulunduğu canlıda normal olan veya olmayan sonuçlara yol açabilir
Kalıtım, organizmaların görünüşünün ve davranışının belirlenmesinde önemli bir rol oynuyorsa da, sonucun oluşmasında, çevre ile etkileşimi ve organizmanın deneyimleri göz ardı edilemeyecek ve son sözü söyleyecek etkenlerdir örneğin genler kişinin boyunun, beslenmesinin ve sağlığının belirlenmesinde bir rol oynuyorsa da, bu belirlenmede kişinin çocukluk çağındaki deneyimlerinin de önemli bir etkisi olduğu yadsınamaz


Kaynak:

SALT, Alparslan Geleceğin Felaketleri, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul, 1997
http://trwikipediaorg/wiki/Genetik, Erişim Tarihi 19 Eylül 2008


> Bu Kategorideki Tüm Yazılar