Hava Yolu Tıkanıklığında Ne Yapılmalı ?

Hava yolu tıkanıklığı nedir?
Hava yolunun solunumu gerçekleştirmek için gerekli havanın geçişine engel olacak şekilde tıkanmasıdır Tıkanma tam tıkanma yada kısmi tıkanma şeklinde olabilir
Hava yolu tıkanıklığı belirtileri nelerdir?
Tam tıkanma belirtileri:
Nefes alamaz
Acı çeker ellerini boynuna götürür
Konuşamaz
Rengi morarmıştır
Bu durumda Heimlich Manevrası (=Karına bası uygulama) yapılır
Kısmi tıkanma belirtileri:
Öksürür
Nefes alabilir
Konuşabilir
Bu durumda hastaya dokunulmaz öksürmeye teşvik edilir
Tam tıkanıklık olan kişilerde Heimlich Manevrası (=Karına bası uygulama) nasıl uygulanır?
Bilinci yerinde olan(=bilinci açık) kişilerde Heimlich manevrası:
Hasta ayakta ya da oturur pozisyonda olabilir
Arkadan sarılarak gövdesi kavranır
Bir elin baş parmağı midenin üst kısmına göğüs kemiği altına gelecek şekilde yumruk yaparak konur Diğer el ile yumruk yapılan el kavranır
Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır
Bu hareket 5-7 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar tekrarlanır
Şah damarından nabız ve solunum değerlendirilir
Tıbbi yardım istenir (112)
Bilincini kaybetmiş(=bilinci kapalı) kişilerde Heimlich Manevrası: (*)
Hasta yere yatırılır yan pozisyonda sırtına 5 kez vurulur
Tıkanma açılmadığı taktirde hasta düz bir zeminde başı yana çevrilir
Hastanın bacakları üzerine ata biner şekilde oturulur
Bir elin topuğunu göbek ile göğüs kemiği arasına yerleştirilir diğer el üzerine konur
Göbeğin üzerinden kürek kemiklerine doğru eğik bir baskı uygulanır
Şah damarından nabız ve solunum değerlendirilir
İşleme yabancı cisim çıkıncaya kadar devam edilir
Tıbbi yardım istenir (112)
Bu hareketi 5-7 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar ya da yardım gelinceye kadar devam edin
Bu tür olgularda havayolu tıkanıklığından şüphelenildiğinde ilkyardımcılar
Temel Yaşam
Desteği uygulamalarını yapacaklardır Kurtarıcı nefes verdikten sonra hava gitmiyorsa tıkanıklık olduğu düşünülür ilkyardımcı ağız içinde yabancı cisim olup olmadığını kontrol etmeli yabancı cisim görüyorsa çıkarmalıdır Havayolu tıkanıklığı varsa havayolunu açacak manevraları profesyonel acil yardım ekibi uygular
(*)Yukarıdaki bilgiler sadece ilkyardım eğitmenleri için verilmiş olup bilinci kapalı olan erişkinlerde havayolunun açılması için gerekli olan girişimler ve hareketler ilkyardımcılara öğretilmeyecektir
Bebeklerde tam tıkanıklık olan hava yolunun açılması (**):
Bebek ilkyardımcının bir kolu üzerine ters olarak yatırılır
Başparmak ve diğer parmakların yardımıyla bebeğin çenesi kavranarak boynundan tutulur ve yüzüstü pozisyonda öne doğru eğilir
Baş gergin ve gövdesinden aşağıda bir pozisyonda tutulur
5 kez el bileğinin iç kısmı ile bebeğin sırtına kürek kemiklerinin arasına hafifçe vurulur
Diğer kolun üzerine başı elle kavranarak sırtüstü çevrilir
Yabancı cismin çıkıp çıkmadığına bakılır
Çıkmadıysa başı gövdesinden aşağıda olacak sırtüstü şekilde tutulur
5 kez iki parmakla göğüs kemiğinin alt kısmından karnın üs kısmına baskı uygulanır
Yabancı cisim çıkana kadar devam edilir
Tıbbi yardım istenir (112)
(**)Bebek çok küçük ise ve karından baskı uygulanamıyorsa bebekler için yukarıda anlatılan uygulamalar yapılır Ancak diğer hallerde bebeklerde yapılan uygulamalar bilinci kapalı erişkinlerde yapılan Heimlich Manevrası uygulamaları ile aynıdır Yukarıdaki bilgiler sadece ilkyardım eğitmenleri için verilmiş olup bebeklerde havayolunun açılması için gerekli olan girişimler ve hareketler ilkyardımcılara öğretilmeyecektir
Kısmi tıkanıklık olan kişilerde nasıl ilkyardım uygulanır?
Eğer kişinin hava yolunda yeterli hava giriş çıkışı mevcutsa kazazede öksürmeye teşvik edilmeliyakından izlenmeli ve başka bir girişimde bulunulmamalıdır Kazazedenin henüz ayakta durabildiği bu dönemde onun arka tarafında yer alınmalıdır
Bu durumda kazazede öncelikle bulunduğu pozisyonda bırakılmalıdır
Kazazedenin solunum ve öksürüğü zayıflarsa ya da kaybolursa ve morarma saptanırsa derhal girişimde bulunulmalıdır
Belirgin bir yabancı cisim yerinden çıkmış veya gevşemiş takma dişleri varsa bunlar yerinden çıkarılır
Eğer yabancı cisim görülemiyorsa ve hastanın durumu kötüye gidiyorsa yukarıda tam tıkanmada anlatılan uygulamalara başlanır