Anneler - Babalar Dikkat!

Kanser ve kısırlığa neden olan ‘fatalat’ içeren Çin malı oyuncaklar Avrupa üzerinden Türkiye’ye giriyor Fatalat katkılı oyuncaklar denetimde ortaya çıktı

ÇİNLİLER, melaminli mama ve süt tozlarından sonra şimdi de oyuncaklarda kullandığı ‘fatalat’ adı verilen plastik katkı maddesi ile çocukları tehdit ediyor Ergenlikte cinsel kimlik değişimi, kısırlık, erken göğüs büyümesine neden olduğu, cilt hastalıkları ve kanser riski oluşturduğu için AB tarafından yasaklanan ‘fatalat’ (di-phtalate) katkılı oyuncakların, Avrupa üzerinden Türkiye’ye sokulduğu anlaşıldı TBMM gündemine gelen bir soru önergesine yanıt veren Gümrük Müsteşar Vekili Arslan Günler, yönetmeliğe uygun bildirim yapan bazı firmaların, standart dışı oyuncaklarla gümrük denetimlerini aştıklarını kabul etti

AB kriterlerine uygunluğu gösteren ‘CE’ damgasının gerçekliğinin teknik incelemeyle denetlendiğini belirten Günler, inceleme sonunda yönetmeliğe uygunluğu belgelense dahi, ürünün güvenli olmadığına dair kesin belirtiler bulunması halinde Sağlık Bakanlığı’nca piyasaya arzının durdurulduğunu kaydetti

Günler, şu bilgileri verdi: ‘Oyuncak arabaların Sağlık Bakanlığı analizlerinde, kurşun miktarı izin verilenden fazla çıkmış, oyun hamuru küflü olduğu ve asgari güvenlik koşullarını sağlamadığı için güvensiz ürün olarak değerlendirilmiş, oyuncak tabancada kurşun miktarı izin verilenden fazla tespit edilmiş, su oyuncaklarının fatalat testinde izin verilen düzey üzerinde içerdiği saptanmıştır Oyuncaklar piyasadan toplatılarak firmalara para cezaları verildi Oyuncakların, biri hariç Çin menşeli olduğu görüldü’

Fatalat nedir?

PLASTİK katkı maddesi olan fatalat ergenlik sürecinde cinsel kimlik değişimi, erkek çocuklarda kısırlık, kız çocuklarda erken göğüs büyümesi ve cilt hastalıklarına neden olduğu, kanser riski oluşturduğu için AB’ce yasaklandı Fatalat katkısı, baskılı tişörtlerde de kullanılabiliyor



Oyuncak Alımında Dikkat Edilecek Hususlar

Anne babaların çocuklarına oyuncak alırken en çok endişelendikleri şey, seçtikleri oyuncağın gerçekten doğru oyuncak olup olmadığı düşüncesidir Piyasada satılan her oyuncak, çocuklar için uygun mudur? Elbette değildir

Hangi yaşta olursa olsun çocuğunuz için oyuncak satın alırken mutlaka doğru olanı seçmelisiniz Peki ölçütlerimiz neler olmalıdır?Çocuğun yaşı ve gelişim düzeyine uygun olmalıdır Oyuncak çocuğun yaşı ve gelişim düzeyine uygun olmazsa uyarıcı özellik taşımayacak, çocuğu gelişimsel ilerlemeye yöneltmeyecektir

Oyuncak, çocuğun gereksinimlerine uygun olmalıdır ve çocuğun bireysel ilgisi dikkate alınmalıdır Her çocuğun ilgi ve gereksinimi farklıdır Anne baba olarak doğduklarından itibaren çocuğunuzun ilgi ve gereksinimlerine odaklanmaktasınız Beslenmesinde ya da giysi seçiminde nasıl ki onun ilgi ve gereksinimlerini dikkate alıyorsanız, oyuncak seçiminde de bunu yapmalısınız Her çocuk aynı tür, aynı renk, aynı boyuttaki oyuncaklardan hoşlanmayabilir

Dikkatli bir gözlemci olursanız, çocuğunuzun hangi yönde gelişmeye gereksinimi olduğunu ve ne tür oyuncaklarla oynamaktan keyif aldığını keşfedebilirsiniz Ancak araba veya bebeklerle oynamaktan hoşlanıyor diye odasını araba veya bebekle doldurmanız da doğru olmayacaktır Çocuğunuzun ilgi duyduğu konulardan ilerleme gereksinimi olan alanlarda yararlanabilirsiniz

Örneğin , yapbozlara pek ilgisi olmadığını fark ettiniz ama arabaları çok sevdiğini bildiğiniz çocuğunuza arabalı bir yapboz almanız bir mucize yaratabilir Oyuncak, dayanıklı olmalı, çabuk kırılmamalı ve bozulmamalıdır Uzun süre kullanılabilmelidir Çekici, cazip ve eğlenceli olmalıdır Aksi takdirde çocuğun ilgisini çekmeyecek, oynamayacaktır

‘Pahalı oyuncak iyi oyuncaktır’görüşü her zaman için doğu değildir Çocuklar su, çamur, tencere tabak ve kutu gibi malzemelerle de zevkle oynamaktadır Önemli olan oyuncağın pahalı olması değil, işlevsel ve yararlı olmasıdır Hepsinden önemlisi, oyuncak, çocuk için güvenli olmalıdır yani çocuğun sağlığını tehlikeye atmamalıdır Köşeleri sivri, paslanabilen ya da boyası çıkan , elektrik bataryası açıkta ve kolayca içine el sokulabilen , pilli veya elektrikli, ayrıca küçük çocuklar için kolayca ağza sokulabilecek büyüklükte parçaları olan oyuncaklar tehlikelidir

Satın alınacak oyuncakların daha uzun süreli ve işlevsel olabilmesi için pek çok kullanım özelliği olmalıdır Çocuklar için oyuncak seçerken cinsiyet ayrımı yapılmamalıdır ‘Kızlar arabalarla, erkekler bebeklerle oynamaz’ Sözü anne babalar arasında yaygın bir görüş olmakla birlikte bir temele dayanmayan yanlış bir düşüncedir

Kız ve erkek çocuklar için farklı oyuncaklar olmamalı, çocuklar her türden oyuncakla tanıştırılmalıdır Ailelerin, ‘Erkek çocuğum bebekle oynarsa kadınsı özellikler edinir’ endişesi yersizdir, çünkü çocuklar oyuncaklarla kendi cinsiyetlerine göre oynamaktadırlar Örneğin, bebekle oynarken kız çocukları anne veya abla, erkek çocukları ise baba veya ağabey olacaktır

Çocuklara şiddet içeren ve şiddeti özendiren oyuncaklar satın alınmamalıdır Tabanca, tank, tüfek, kılıç gibi oyuncaklar çocukların savaş ve her türlü şiddet içeren eylemi kanıksamasına ve savaşın araba sürme veya alışveriş yapmak kadar doğal bir şey olduğu düşüncesini geliştirmesine neden olabilmektedir

OYUN NEDİR?

Oyun, çocuğa hiç kimsenin öğretemeyeceği konuları, kendi deneyimleriyle öğrenmesi yoludur
Oyun, sonucu düşünülmeden eğlenmek amacıyla yapılan hareketlerdir

OYUNCAK NEDİR?

Oyuncak, 14 yaşından küçük çocukların oyunlarında kullanmak amacıyla tasarlanan veya imal edilen her türlü ürün, oyun, araç ve gereçlerdir

OYUNCAKTA " CE " İŞARETİ NEDİR?

Bu işaret oyuncak üreticisinin oyuncağın AB’nin ve ülkemizin güvenlik ve standart konusundaki ortak kurallarına uygun olduğuna ilişkin verdiği garanti anlamına gelir

Tüm oyuncakların CE işaretini taşıması gerekmektedir Üstünde CE işareti olmayan oyuncakları almayın Bunlar kalitesiz ve çocuğunuz için tehlikeli olabilirler

OYUNCAKLARA İLİŞKİN TAVSİYELER

- Oyuncak, çocuğun yaşına, gelişimine, gereksinimlerine uygun ve kullanışlı olmalı

- Çocuk, oyuncağı rahatlıkla tutabilmeli ve kavrayabilmeli

- Çocuğun el becerilerini, yaratıcılığını, düşünce, hafıza ve hayal gücünü destekleyici olmalı

- Oyuncak sağlam olmalı, kolayca temizlenebilmeli

- Bebekler ve küçük çocuklar oyuncaklarını paylaşmamalıdırlar Küçük çocuklar genellikle oyuncaklarını ağızlarına götürürler Bu sebeple oyuncaklar bir başka çocuk kullanmadan önce iyice yıkanarak temizlenmelidirler

- Çocuğunuz oyuncakları ile oynadıktan sonra o­nları, kirli oyuncaklar için ayırdığınız ve çocukların ulaşamayacağı bir yere koyduğunuz bir kutuya alın Temizledikten sonra temiz oyuncakların durduğu diğer kutuya aktarın

- Çocukları su oyunlarında ve mutfakta yalnız bırakmayınız

- Çocuklarınıza oyun bittikten sonra oyuncaklarını yerine koymaları gerektiğini öğretiniz

- Ucuz ve çok basit oyuncakları satın almayınız Oyuncak mağazaları dışındaki yerlerden oyuncak alacaksanız özel dikkat gösteriniz

- Oyuncağın ambalaj/etiketi üzerindeki kullanma talimatı ve uyarıların Türkçe olmasına dikkat ediniz

- Yumuşak hayvan ve bebeklerin yıkanır olması gerekir Bu tür oyuncaklarda gözler, burun, düğme ve diğer ayrıntıların kopmayacak şekilde dikilmiş veya yapıştırılmış olması gerekir Çocuğun bunları ağzına sokması durumunda bu tür parçalar kopup çocuğun nefes borusunu tıkayabilirler

- Bazı oyuncaklar örneğin çıngıraklar, sıkıştırabilir oyuncaklar ve dişlikler yeni doğmuş çocuğun boğazından geçemeyecek kadar büyük olmalıdır Daha kendi kendine oturmayan çocukların çıngırak, diş kaşıma halkaları ve buna benzer ağızlarına götürdükleri oyuncakların çıkıntılı kısımları veya yapıştırılmış parçaları olmamalıdır Çocuğun bunları ağzına sokması durumunda bu tür parçaları kopup çocuğun nefes borusunu tıkayabileceğini unutmayınız

- Oyuncakları elinize alıp iyice kontrol edin Oyuncak içindeki yumuşak dolgu malzemeleri, metal parçacıklar, iğneler ve kıymıklar gibi herhangi bir sert veya sivri yabancı madde ihtiva etmemelidir

- İnce, çabuk kırılır plastikten yapılmış oyuncaklar almayın3 yaşından küçük çocukların oyuncakları çok sert maddeden yapılmış olmalıdır

- İnce plastik ambalajların ve kırık oyuncakları çocuğun eline geçmeden çöpe atınız

- Oyuncağa iliştirilmiş plastik etiketleri, fiyat etiketlerinin plastik bağcığını ve buna benzeri şeyleri kesip atınız Bu tür küçük şeyler kopup çocuğun ağzına girerek tehlike oluşturabilir

- Oyuncağın dikiş yerlerinin sökülüp sökülmediğini çekiştirerek kontrol ediniz

- Kötü kokan yumuşak plastikten yapılmış oyuncaklar almayınız

- Çikolata yumurtaların içindeki küçük oyuncaklara dikkat ediniz Bunlar çocuğun boğazına kaçarak tehlike oluşturabilirler

- Genişleyen oyuncakların(suya veya benzer sıvıya atıldığında büyüyen, genişliyen oyuncakların)%50’den fazla genişlememesi gerekmektedir

- Tebeşir, boya kalemleri, keçe kalemler ve benzerleri küçük çocuklar için özel yapılmış olmalıdır Büyüklerin kullandığı kalemleri çocuğun ağzına alıp emmesi bunları yalaması veya bunlarla cildine şekil çizmesi tehlikeli olabilir

- Uzun ipli, kordonlu, kurdeleli oyuncaklar da küçük çocuklar için tehlike oluşturabilirler Bu bağlar ve kordonlar çocuğun boynuna dolanarak nefes almasını engelliyebilirler

- Çocuk yaklaşık 6 aylık olup, ellerinin veya dizlerinin üstünde kalkabildiği zaman yatağının üzerine serilmiş olan oyuncakları kaldırınız

- Yüksek ses çıkaran oyuncakları çocuklardan uzak tutunuz

- Tüylü oyuncaklar alerji açısından bir takım problemler doğurabileceği için özellikle alerjik bünyeli çocuklardan uzak tutulmalıdır Ayrıca bu tür oyuncaklar daha çabuk mikrop barındırabilirler ve temizlenmesi çok zordur

- Bir kirişe tutturulmuş kaydıraklar, asılmış salıncaklar ve halkalar, trapezler, halatlar ve benzeri oyuncaklarla bir çocuğun kütlesini taşıması tasarlanan diğer oyuncaklarda, oyuncağın devrilmemesi veya herhangi bir kazaya sebep olmaması için ana parçaların (askılar, bağlamalar vb) bakım ve kontrollerini sürekli olarak yaptırınız

- Çoğunlukla büyükler için tasarlanan belirli mamul, alet veya tertibatın ölçekli modeli olan fonksiyonel oyuncakları çocuklar, mutlaka yetişkinlerin gözetiminde oynamalıdır

- Oyuncak telefonlar, uzaktan kumandalı arabalar, oyuncak tamir aletleri birçok elektronik oyuncak çoğunlukla uzun süreli ve yüksek ses çıkarırlar Bu tür oyuncakları dükkânda deneyebilirsiniz Özellikle oyuncak cep telefonu gibi çocuğun kulağına yakın tuttuğu oyuncaklarda çok dikkatli olunuz Oyuncak kendi kulağınızın yakınına tuttuğunuzda yüksek ve rahatsız edici ses çıkarıyorsa o­nu satın almayınız

- Sesli oyuncak hayvanlar, müzik kutuları, çıngıraklar ve diğer bebek oyuncakları günümüzde genelde kabul edilebilir düzeyde ses çıkarmaktadır Ancak bu tür oyuncakları satın almadan önce gene de kulağınıza iyice yaklaştırıp deneyin Bu tür oyuncak çocuk yatarken kulağının yanına gelirse zararlı olabilir veya ses yüksekse çocuğu rahatsız edebilir

- Pille çalışan oyuncaklarda mutlaka kaliteli pilleri kullanınız ve özellikle oyuncağın pil koyma yerinin vidalı, emniyetli bir şekilde kapatılmış olmasına dikkat ediniz

- Pille çalışan bir oyuncak satın alırken aşağıdaki bilgilerin ambalajında/etiketinde yer almasına dikkat edin ve kullanırken; pille çalışan oyuncaklarda daima ve okunaklı bir şekilde doğru pil kutupları ve normal pil voltajı ve (eğer pil kutusuna sahip ise) DC işaretinin gösterilmesi,

- Değiştirilebilir pillerin çıkarılması ve takılmasının nasıl yapılacağı,

- Şarj edilemeyen pillerin şarj edilemeyeceği,

- Şarj işleminin yetişkinlerin gözetiminde yapılması,

- Eski ve yeni pillerin birlikte kullanılmaması,

- Alkali, standart (karbon-çinko) veya şarj edilebilen (nikel-çinko, nikel-kadmiyum) pillerin birlikte kullanılmaması,

- Pillerin doğru kutuplarda yerleştirilmesi,

- Bitmiş pillerin oyuncaktan çıkarılması konularına dikkat edilmeli

- Her yaştaki çocuk için bisiklet satın alınırken yanında kask da satın alınız ve çocuğun bunu giydiğinden emin olunuz

- Bazı oyuncakların üstünde uyarı metni ve yaş sınırı olması gerekir Büyük çocuklar için yapılmış oyuncaklar küçük çocuklar için tehlike oluşt urabilirler 3 yaşından küçük çocuklar için tehlikeli olan oyuncaklar özel bir uyarı işareti taşırlar Bazen tehlike işareti yerine yazılı bir uyarı da olabilir Uyarı metnini mutlaka okuyunuz

- Oyuncağın üreticinin veya ithalatçının adını veya markasını taşıması gerekir İsimsiz markasız oyuncaklar tehlikeli olabilir"