İshal Ve Diyabet

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

İshal Diyabet hastalarında sık görülen bir durumdur

Diyabet hastasında ishal ve kabızlık olması eğer gıda veya diğer nedenlerle (bakteri, parazit veya bağırsak hastalığı) değilse çoğu zaman sinir hasarı nedeniyle oluşur

SİNİR HASARI NEDİR?
Şeker hastalarının bir kısmında sinirlerde hasar oluşur

Bu hasar nedeniyle bacaklarda uyuşma, hissizlik ve karıncalanma olabilir

Sinir hasarı, kan şekeri yüksek seyreden, tansiyonu yüksek, kan kolesterol ve trigliseriti yüksek kişiler ile sigara içenlerde daha çok görülür

Sinirlerdeki bu hasar diğer organlarda da bozukluk yapabilir

Bu bozukluklar aşağıda verilmiştir:
1

Ayağa kalkınca baş dönmesi olması

2

Egzersiz yapınca kalp hızının artmaması
3

Kalp hızının fazla olması
4

İshal ve kabızlık
5

Yutmada zorluk
6

Gaz ve bulantı
7

İdrar kaçırma
8

Vajinada kuruluk
9

Empotans
10

Gövde ve yüzde aşırı terleme
11

Kol ve bacak cildinde kuruluk
12

Gece görmede zorluk

13

Kalp ağrısının hissedilmemesi

Bu nedenle şeker hastaları kalp krizini fark edemez

Sinir Hasarının Belirtileri:
Ayaklarda ağrı oluşur ve bu ağrı geceleri ağırlaşır, yürümeyle artar ve zaman zaman oluşur

Ağrı genellikle derinden gelen bir sızlama olarak tarif edildiği gibi bıçak saplanması ya da yanma tarzında bir ağrı da oluşabilir

Ağrı, hastalar tarafından sıklıkla “yanma, uyuşma, sızlama veya karıncalanma şeklinde tarif edilir

Geceleri hasta yorgun ya da stresli iken arttığı vurgulanır

Bu nedenle ayağını soğuk suya sokan hastalar vardır

Bazen özellikle ayak tabanında gece alevlenen yanma ağrısı vardır (sıcak kum üzerinde yürümek gibi)

Giysi ve ayakkabıların temasından rahatsızlık duymak tipik bir özelliğidir

Uzun süren nöropatide ufak kaslarda erime-atrofi olabilir

Sinir hasarına bağlı olarak cilt kuruluğu sık görülür

Teşhis için EMG yapılabilir

Tedavi:
Sinir hasarının tedavisinde kan şekerinin ayarlanması ilk önceliği alır

Daha sonra trisiklik antidepresan ilaçlar, antikonvülzan ilaçlar veya alfa lipoik asit gibi ilaçlar endokrinoloji ve nöroloji uzmanının kontrolünde kullanılabilir

B1 vitamini, capsaicin kremleri ve ağrıyı gidermek için akupunktur uygulanabilir

Sinir hasarına Bağlı Mide-Bağırsak Problemleri

Şeker hastalarının %25’inde tıptaki ismi gastroparezi olan mide felçi gelişebilir

Bu hastalarda midenin boşalması gecikmiştir ve şu sıkıntı veya şikayetler olabilir:
Bulantı
Kusma
Erken doyma
Karında şişkinlik ve ağrı
İştahsızlık

Bulantı sabahları olabilir ve birlikte geğirme bulunabilir

Midenin boşalmasındaki gecikme gıdaların emiliminde bozukluğa ve kan şekerinde oynamalara neden olabilmektedir

Bu sıkıntı ve şikayetler mide veya oniki barsak ülseri, gastrit gibi hastalıklarda da olabileceğinden bir gastroenteroloji uzmanına başvurmak faydalı olur

İshal ve kabızlık şikayetleri de şeker hastalarında sıklıkla oluşabilir

Komplikasyonlar Nasıl Önlenebilir?

1

Kan şekerini normale yakın tutarak

2

LDL Kolesterolü 100 mg/dl’nin altına indirerek

3

Fazla kilo varsa zayıflayarak veya normal kiloya gelerek
4

Tansiyonu normale getirerek ( büyük tansiyon 13 veya altında olmalı, küçük tansiyon 8 veya altında olmalı)
5

HbA1c değerini %6 civarında tutarak, HbA1c’nin bir sayı azalması küçük damar komplikasyonlarını %37 azaltır

6

Homosistein düzeyi yüksek ise düşürerek
7

Serbest radikallere karşı antioksidan sebze ve meyve yemek, yenemiyorsa antioksidan vitaminler (E vitamini, C vitamini gibi) almalı

E vitaminin günde 400 üniteden fazla alınması zararlıd
8

Ayaklarınızın bakımını yapınız

9

Sigarayı bırakın, sigara insülin direncini arttırır, kan şekerini yükseltir ve kalp hastalığı riskiniz artar

10

Hergün yürüyüş yapın, hergün 30 dakika yürümek şekere çok faydalıdır

11

Doğru beslenin
12

Kontrollere gününde gidin
13

Aşıları yaptırın
14

Psikolojik olarak iyi olun
15

İlaçları düzenli kullanın
16

Eğitim alın ve öğrenin

İSHAL VARSA NE YAPMALI?
Bol su içmeli
Yoğurt yemeli
çay içilebilir
maden suyu içilebilir
Lopermid gibi bazı ilaçlar kullanılabilir

YENMEYECEKLER
sütlü ve yağlı yiyecekler

ŞU DURUMDA HEMEN DOKTORA BAŞVURUNUZ
İshal 3 gündür kesilmediyse
ishalle beraber kan varsa
Ateşiniz varsa
Karnınızda veya anuste ağrı varsa
İshal katran renginde siyah ise
ishal fazla ve aşırı halsizlik varsa ve su içemiyorsanız

08-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İshal Ve Diyabet İshal Diyabet hastalarında sık görülen bir durumdur Diyabet hastasında ishal ve kabızlık olması eğer gıda veya diğer nedenlerle (bakteri, parazit veya bağırsak hastalığı) değilse çoğu zaman sinir hasarı nedeniyle oluşur SİNİR HASARI NEDİR? Şeker hastalarının bir kısmında sinirlerde hasar oluşur Bu hasar nedeniyle bacaklarda uyuşma, hissizlik ve karıncalanma olabilir Sinir hasarı, kan şekeri yüksek seyreden, tansiyonu yüksek, kan kolesterol ve trigliseriti yüksek kişiler ile sigara içenlerde daha çok görülür Sinirlerdeki bu hasar diğer organlarda da bozukluk yapabilir Bu bozukluklar aşağıda verilmiştir: 1Ayağa kalkınca baş dönmesi olması 2Egzersiz yapınca kalp hızının artmaması 3Kalp hızının fazla olması 4İshal ve kabızlık 5Yutmada zorluk 6Gaz ve bulantı 7İdrar kaçırma 8Vajinada kuruluk 9Empotans 10Gövde ve yüzde aşırı terleme 11Kol ve bacak cildinde kuruluk 12Gece görmede zorluk 13Kalp ağrısının hissedilmemesi Bu nedenle şeker hastaları kalp krizini fark edemez Sinir Hasarının Belirtileri: Ayaklarda ağrı oluşur ve bu ağrı geceleri ağırlaşır, yürümeyle artar ve zaman zaman oluşur Ağrı genellikle derinden gelen bir sızlama olarak tarif edildiği gibi bıçak saplanması ya da yanma tarzında bir ağrı da oluşabilir Ağrı, hastalar tarafından sıklıkla “yanma, uyuşma, sızlama veya karıncalanma şeklinde tarif edilir Geceleri hasta yorgun ya da stresli iken arttığı vurgulanır Bu nedenle ayağını soğuk suya sokan hastalar vardır Bazen özellikle ayak tabanında gece alevlenen yanma ağrısı vardır (sıcak kum üzerinde yürümek gibi) Giysi ve ayakkabıların temasından rahatsızlık duymak tipik bir özelliğidir Uzun süren nöropatide ufak kaslarda erime-atrofi olabilir Sinir hasarına bağlı olarak cilt kuruluğu sık görülür Teşhis için EMG yapılabilir Tedavi: Sinir hasarının tedavisinde kan şekerinin ayarlanması ilk önceliği alır Daha sonra trisiklik antidepresan ilaçlar, antikonvülzan ilaçlar veya alfa lipoik asit gibi ilaçlar endokrinoloji ve nöroloji uzmanının kontrolünde kullanılabilir B1 vitamini, capsaicin kremleri ve ağrıyı gidermek için akupunktur uygulanabilir Sinir hasarına Bağlı Mide-Bağırsak Problemleri Şeker hastalarının %25’inde tıptaki ismi gastroparezi olan mide felçi gelişebilir Bu hastalarda midenin boşalması gecikmiştir ve şu sıkıntı veya şikayetler olabilir: Bulantı Kusma Erken doyma Karında şişkinlik ve ağrı İştahsızlık Bulantı sabahları olabilir ve birlikte geğirme bulunabilir Midenin boşalmasındaki gecikme gıdaların emiliminde bozukluğa ve kan şekerinde oynamalara neden olabilmektedir Bu sıkıntı ve şikayetler mide veya oniki barsak ülseri, gastrit gibi hastalıklarda da olabileceğinden bir gastroenteroloji uzmanına başvurmak faydalı olur İshal ve kabızlık şikayetleri de şeker hastalarında sıklıkla oluşabilir Komplikasyonlar Nasıl Önlenebilir? 1Kan şekerini normale yakın tutarak 2LDL Kolesterolü 100 mg/dl’nin altına indirerek 3Fazla kilo varsa zayıflayarak veya normal kiloya gelerek 4Tansiyonu normale getirerek ( büyük tansiyon 13 veya altında olmalı, küçük tansiyon 8 veya altında olmalı) 5HbA1c değerini %6 civarında tutarak, HbA1c’nin bir sayı azalması küçük damar komplikasyonlarını %37 azaltır 6Homosistein düzeyi yüksek ise düşürerek 7Serbest radikallere karşı antioksidan sebze ve meyve yemek, yenemiyorsa antioksidan vitaminler (E vitamini, C vitamini gibi) almalı E vitaminin günde 400 üniteden fazla alınması zararlıd 8Ayaklarınızın bakımını yapınız 9Sigarayı bırakın, sigara insülin direncini arttırır, kan şekerini yükseltir ve kalp hastalığı riskiniz artar 10Hergün yürüyüş yapın, hergün 30 dakika yürümek şekere çok faydalıdır 11Doğru beslenin 12Kontrollere gününde gidin 13Aşıları yaptırın 14Psikolojik olarak iyi olun 15İlaçları düzenli kullanın 16Eğitim alın ve öğrenin İSHAL VARSA NE YAPMALI? Bol su içmeli Yoğurt yemeli çay içilebilir maden suyu içilebilir Lopermid gibi bazı ilaçlar kullanılabilir YENMEYECEKLER sütlü ve yağlı yiyecekler ŞU DURUMDA HEMEN DOKTORA BAŞVURUNUZ İshal 3 gündür kesilmediyse ishalle beraber kan varsa Ateşiniz varsa Karnınızda veya anuste ağrı varsa İshal katran renginde siyah ise ishal fazla ve aşırı halsizlik varsa ve su içemiyorsanız