Yanık Tedavisi

YANIK TEDAVİSİ ve YANIĞA İLK MÜDAHALE

Yanıklar Türkiye’de uzun yıllar sahipsiz kaldıKimler tedavisini yapmadı ki? Her bölümden doktorlar,eczacılar,bitkisel ilaçlarla uğraşanlar,yaşlılar… vs Sonuçta geç iyileşen yanıklar,kötü iyileşen yanıklar ve deforme insanlarHatta kötü iyileşen yanık zeminlerinde zamanla oluşan kanserler

Nihayet seksenli yıllarda bu konunun gerçek tedavisini bilenler bu işi ele aldılarYanarak eksilen derilerin yerine,deri kaplayabilen,kıvrım bölgelerindeki yapışıklıkların oluşmasını önleyen ve yapışmışsa açmasını bilenler yani Plastik Cerrahlar konuyu sahiplendilerYeter ki onlara ulaşalım

Gelelim yanığın nedenleri ve derecelerine;
Yanıklar bir kaza eseri olup çeşitli maddelerle oluşabilirlerSıcak su ile,buharla,asitlerle ve diğer kimyasal maddelerle,kızgın yağlarla,alevle…vs

Kaza çeşitleri o kadar çok ki hangisini saysam?Düdüklü tencere patlar, piknik tüp patlar, araba radyatöründen su veya buhar fışkırır, yüksek gerilim taşıyan elektrik tellerine değerler, kimyasal maddeler cildine dökülür, alev veya buhar ile yanarlarDaha neler neler…! Kaza demek kolay Yanıklar bir kaç saniyede olur ama bir ömür boyu kalabilen izler ve problemler bırakabilirVeya bir saniyede oluşan yanığın sonuçlarını düzeltebilmek için yıllarca süren bir seri ameliyatlar gerekebilir

Yanıkların derinliği arttıkça iz bırakmaları da artarBirinci derece yanık güneş yanığı gibi sadece kızartı yaparİkinci derece yanıklarda ise içi su dolu baloncuklar oluşur ve deri soyulurBunlar çok iyi takip edilir ve iltihaplandırılmazsa iz bırakmadan iyileştirilebilirİkinci derece yanıklarda ne kadar iyi bir tıbbi bakım olsa da hasta ve yakınları yardımcı olmazlarsa başarı tam olmazÖrneğin ayağında yanık olan bir kişi,ayağını yüksek tutması gerekirAşağı sarkıtırsa hem mükemmel iyileşme olmaz hem de iyileşme süresi gecikirElektrikle ve bazı kimyasallarla oluşan, ayrıca alevlerin ve sıcak sıvıların cilt ile uzun sürekli teması sonucu da oluşan üçüncü derece yanıklar ise oldukça sıkıntılı vakalardırBunlar sadece cilt ile sınırlı kalmayan, alttaki yağ ve kasları da yakan yanıklardırYanık kemiğe kadar ulaşırsa artık 4derece yanık olmuş demektirİkinci derece yanıkların geniş olanları ile üçüncü ve dördüncü derece yanıklar her durumda hastanede yatmayı gerektirirİkinci derece yanıkların çok geniş olmayanları ise pansumanlarla poliklinikten takip edilebilir

Yanık ilk olduğunda ne yapmalıyız?

Her zaman, her yerde bu soru soruluyorYanık küçük veya orta büyüklükte ise ıslatılmış bezlerle yanık alanını örtmek ilk yapılacak müdahaledirBundan sonra ilgili doktora ulaşılmalıdırYanık üzerine buz parçasını direkt olarak uygulamak yapılacak en büyük yanlıştırÇünkü buzda, aynı sıcak madde gibi yanık yapar ve yanığı daha derinleştirir

Yanıkların pansumanları da ayrı bir sorunYanık sarılır mı,sarılmaz mı?Bu ülkemizde büyük bir sorunÇünkü doktor yanığı açık pansumanla mı takip edecek,yoksa kapalı pansumanla mı devam edecek bunun kararını verirArada pansuman değişikliği de yapabilirYani açık pansumandan kapalıya,kapalı pansumandan açığa geçebilirSorun şurada: Biz kapalı pansumanı yapıp hastayı gönderiyoruz fakat evdeki aile büyükleri yanık sarılmaz deyip pansumanı söküyor ve üzerine kendi bildiğine göre bazı maddeler sürerek yaranın iltihaplanmasına neden oluyorBırakalım da pansumanın şeklini ilgili doktor belirlesinTabii doktorlarımız da kendi ilgi alanında olmayan yanıklarla uğraşmaya kalkar ve eczacı kardeşlerimiz de üzerinde “yanık merhemi” yazan her şeyi tavsiye ederlerse bu iş yine yanlış yola girer ve içinden çıkılmaz hale gelir

Ülkemizde; nedense hafife alınan ve halkın çok bildiğini zannettiği, akıl almaz tedavilerin uygulandığı YANIK, bir de ilgisi olmayan hekimler ve eczacılarla tedavi edilmeye çalışılırsa birçok acı sonuçlar, lüzumsuz yere sakat kalmış ve topluma yük olmuş özürlü insanlar yığını etrafımızı kaplar Önce yanmamaya çalışmalıdırKazalara dikkat etmeli tabii ki yakmamaya da dikkat etmeliyizNemi demek istiyorumGeçenlerde daha 1,5 yaşında vucudunun % 35 i yanmış bir bebek getirildiAnnesine sorduğumda korkunç bir cevap aldım: Süt kazanına düşürdüm O an benim için sözün bittiği yerdi



OpDrSelahattin TULUNAY
Estetik , Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı