Kekemelikle Mücadele Mümkün

Kekemelik, konuşmanın akıcılığını bozacak şekilde bazı hecelerin ya da kelimelerin söylenişindeki güçlük olarak tanımlanabilir Bu güçlük, söylenmek istenen hece ya da sözcükte sesli ya da sessiz biçimde tekrarlar ya da uzatmalar biçiminde ortaya çıkar İki-üç yaşları arasında görülen kekemeliklerin çoğu geçicidir Çocuk, sınırlı sayıdaki sözcük dağarcığı ile çok şey anlatmak isteyince zorlanır Zorlanınca da bazı sözcükleri çıkarırken heyecandan kekeleyebilir Bu, normal bir davranıştır

Ebeveyn tutumları ve kekemelik

Bazı anne ve baba tutumları da kekemeliğin oluşmasında önemli bir rol oynamaktadır Aşırı titiz ve kuralcı anne babalar, çocuklarının atacağı her adımı önceden planlarlar Çocuğun nerede, nasıl davranacağı hatta ne söylemesi gerektiği belirlenmiştir Bunların dışında bir davranış sergilemesi onaylanmaz Böyle bir ortamda, çocuk sürekli gergin ve kaygılıdır Kekemeliğin ortaya çıktığı dönem, dilin henüz kazanılmaya başlandığı bir dönemdir Öğrendiği sözcükleri güvenle deneme şansı olmayan çocuk için kekemelik, içinde bulunduğu çatışmanın dışarı açılan bir kapısı durumunda olacaktır

Kekemeliğin sonuçları

Kekemeliğin ortaya çıkışı ile birlikte çocuğun sosyal yaşamında da uyumsuzluklar başlar Çevresinde bulunanlar onunla alay ederler Bu durumda, çocuk konuşmaktan çekinir Giderek, kekemeliğin yanında çekingenlik, utangaçlık ve güvensizlik gibi belirtiler de eklenir Bütün bu özellikler, çocuğun, sosyalleşmesinde olumsuz birer etken olabilir Arkadaş ilişkilerinde güçlükler yaşamaya başlar

Kekemelik ve tedavi

Kekemeliğin tedavisinde hem çocuk hem de aile birlikte incelenir Bu inceleme sonucunda, kekemeliğin ortaya çıkmasında etken olan ruhsal nedenlere ve anne baba tutumlarına ulaşılmaya çalışılır Bütün bunlardan hareketle, anne ve babaların şu davranışlardan kaçınmaları öğütlenebilir: Çocuğun takıldığı her sözcüğü mutlaka düzeltmek yararlı bir davranış değildir Aksine, bu tutum çocukta hep takılacağı düşüncesini geliştirir Bu da onu sürekli tedirgin ve kaygılı yapar Anne babanın çocuğun güçlüğü ile ilgili sergiledikleri beden dili (sabırsız, üzgün vb) de çocuğun iç gerilimini arttırır İç gerilim arttıkça kekemelik de artar Bunun yerine, anne baba çocuğun söyleyemediği sözcüğü söyletebilmek için bir çabaya girmek yerine çocuktaki iç gerilimin kaynakları üzerinde durarak, buna uygun davranışlar geliştirmelidirler Çocuklarının güçlüklerinde kendilerine ayna tutabilen anne babalar için üstesinden gelinemeyecek güçlük yoktur

Sokağa çıkamama korkusu

Agorafobi Nedir? Korku insanın ana heyecanlarından biridir ve genel anlamda beden ve ruhtaki belirtilerine göre olumsuz tabiatlı bir heyecan sayılmakla birlikte bir taraftan da gerekli tedbirleri aldıran ve insanı büyük şoklardan koruyan bir ruhsal savunma davranışıdır

Korku, aşırı düzeylerde hissedilince ve manasız şeylerden korku olarak ortaya çıkınca bir ruhsal rahatsızlık grubuna girer Agorafobi de bir duygulanım bozukluğudur Agorafobi sözcüğü eski Yunanca’dan gelmektedir

Agora pazar yeri, toplantı yeri, geniş meydan anl******, fobi ise korku anl****** gelmektedir Fobiler arasında sık görülen agorafobi, önceleri yalnız, meydanlardan, açık yerlerden korku olarak bilinirdi Şimdi çok daha geniş bir anlam taşımaktadır Bu kişilerde gördüğümüz bazı ortak özellikler arasında, tek başına dışarıya çıkamama ve yanlarına başka bir kişiyi de alma, kalabalık caddelerden geçememe, kalabalık mağaza, marketlere girememe, kapalı ortamlar (tünel, köprü ve asansörler gibi) ve kapalı araçlar (metro, otobüs, uçak gibi) dan kaçınma sayılabilir

Rahatsızlık ilerlediğinde, kişiler evlerinden çıkmayı tamamen reddedip, çevrelerindekileri de kendileri gibi evde tutmaya zorlayabilirler Sosyal ilişkiler bozulup, boşanmalara yol açabilir

Organlarla ilgili sorun yok!

Konuşma ile ilgili organlara (ağız, ses telleri, gırtlak, dil) ait hiçbir bozukluğun kekemeliğe yol açtığı görülmemiştir Bu tür bir konuşma bozukluğunda ailesel bir yatkınlığa rastlanmakla beraber bu yatkınlığın nedenleri ile ilgili sağlam verilere henüz ulaşılamamıştır

Yaygınlık yönleri

Kekemelik, genelde erkek çocuklarda kız çocuklarına göre daha yüksek oranda görülmektedir Ateşli bir hastalığın ardından kekemeliğin görülme sıklığı da oldukça fazladır Yine, uzun süren hastalıklarda çocuğun sosyal çevresinden yoksun kalması sonucunda da kekemeliğe rastlayabiliyoruz Kekemeliğin ortaya çıkışında özellikle örseleyici yaşantıların büyük ölçüde payı vardır

Duygusal yoğunluk ve kekemelik

Bu güçlüğü çeken çocuklar üzerinde yapılan araştırmalar, kekemeliğin duygusal yoğunluğu oldukça fazla bir olayın ardından ortaya çıktığını göstermektedir Bu çocuklar genelde anne babaları tarafından çeşitli konulara karşı sık sık korkutulan çocuklardır Bir köpeğin ani bir tepkisi sonucunda tutulan çocuk, büyük bir olasılıkla daha önceden köpeğe karşı olumsuz duygularla korkutulmuştur Aynı olaya, her çocuk aynı tepkiyi vermez Burada, çocukların bireysel özelliklerini ve buna bağlı olarak algılama farklılıklarını da dikkate almak gerekir

Kimlerde görülür?

Agorafobi vakaları genelde Panik Bozukluğa bağlı olarak ortaya çıkar Kişiler önce panik nöbetler geçirirler ve bu nöbetleri geçirdikleri yerlerden daha sonra uzak durmayı seçerler Yalnız başlarına sokağa çıkamazlar, panik nöbeti geçirdikleri yerlere gitmek istemezler • Panik bozukluğa bağlı olmadığı zamanlar, anksiyete sonucu ortaya çıkar ve anksiyetenin ortaya çıktığı durumlardan kaçınmaya götürür Anksiyete, halden ve gelecekten endişe etmektir Evden çıkmakta, kitle ulaşım araçlarını kullanmakta veya süper markette kuyruğa girmekte kişiler, hep bu sonuçları düşündüklerinden zorlanırlar

Bazı vakalar derinlemesine incelendiğinde çocukluk dönemlerinde yaşadıkları yalnızlık korkularının bulunduğu gözlemlenmiştir Sevgi ihtiyacı içerisindeki çocuk anne babanın kavgalarından, evi terk etmelerinden aşırı derecede etkilenmiştir O günlerde gizli kalan, bastırılan korkular, yıllarla birlikte gelişip filizlenir ve koskoca çınarlar olur Dışarısı, kişinin, başkalarınca görülmesi anl****** da geldiğinden, yalnız başına dışarı çıkan kişi, cinsel anlamda da kendisini korumasız, yalnız ve çaresiz hisseder Cinsel baskıların temelini teşkil ettiği agorafobi vakaları da çoktur Ve bu sebeple de kendini evlerine kapatan vakalar vardır

En kolay yol seçilir (!)

Agorafobisi olan kişiler, kendilerini ancak gerçekten iyi tanıdıkları biriyle vakit geçirdiklerinde güvende hissederler, ancak birilerinin yardımıyla dışarı çıkarlar ve onlarla birlikte sokaklarda dolaşabilirler Bu çeşit korkuları geliştirenler için , dünya, çeşit çeşit tehlikelerle doludur Dışarıda yalnız başlarına olduklarında bu tehlikelerle boğuşmak zorundadırlar, yardımdan yoksundurlar, yalnız başlarınadırlar ve bu hal de onlar için büyük tehlikedir Problemi çözmenin en kolay yolu da dışarı çıkmamaktır Dolayısıyla sosyal ortamdan kopma ve insan ilişkilerinin gittikçe zayıflamasına yol açar Evli çiftlerde boşanmalar görülür, vakalar birlikte yaşayanlarca da çekilmez bir hal alır

Tedavisi

Bu korkuların giderilmesi için terapi yöntemleri kullanılmaktadır Ruhsal etki oluşturan ve kişinin kabul edişlerini kuvvetlendiren telkin tedavisinde başarılı sonuçlar alınmaktadır Kişiliğin kuvvetlendirilmesi, kişinin yanlış inanışlarının yeniden yapılandırılması ve düzeltilmesi, benzer vakaların hikayeleriyle bilgilendirilmesi, korkularının üzerine küçük adımlarla yürümeye başlanması, zaman içinde bu tür endişeleri tümden ortadan kaldırır Ayrıca tedavilerde rahatlama yöntemlerinin öğretilmesi, solunum tekniklerinden yararlanılması, iyileşmenin hızlandırılmasında fayda sağlamaktadır







Milli Gazete/AİLE-HAYAT