08-21-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlı Devletinde Siyasi Rejim Nasıldı?
osmanlı devleti, kuruluşundan yıkılışına kadar osmanlı hanedanı tarafından idare edilmiştir hanedanın, kuruluş yıllarından son dönemlere kadar devam eden "mutlaki-monarşi" tarzı idaresi, bu döneme gelindiğinde "meşruti-monarşi" tarzı idareye dönüşmüştür Merkezi mutlak otoriteyi tekellerinde bulunduran osmanlı sultanları, dünyevi yetkilerinin yanı sıra, dini yetkilere de sahiplerdi 1517´den itibaren halife sıfatını taşıyan sultanlar, kendilerini Allah´ın dünyadaki gölgesi (Zıllullah-ı fi´-l arz) olarak telakki ediyorlardı sultan, yetki ve sorumlulukları sınırlı ölçüde merkezi bürokratik elit ile paylaşarak İmparatorluğu idare ediyordu osmanlı hanedanı´nın hakim olduğu "mutlak-monarşi" tarzı idare şekli, ilk kez II mahmut döneminde (1808-1839), merkezi idare teşkilatında, Batı tarzında yeni bir bürokratik ve idari düzen kurulması için girişilen düzenlemelerle değişime uğradı eski makamların çoğu kaldırıldı, yerine yenileri ihdas edildi, bir kısmının da isimi değiştirildi veya yeniden düzenlendi devletin merkezi idare teşkilatının yeniden organizasyonu anlamına gelen bu düzenlemeler, klasik osmanlı devlet ve idare anlayışından uzaklaşılırken, Batı tarzı devlet ve idare anlayışına yaklaşmanın ilk örneğini ve tecrübesini teşkil ediyordu Bu bağlamda, devlet yalnızca vergi toplayan, asker besleyen ve adalet dağıtan idare mekanizması olmaktan çıkarak, eskiden faaliyet sahası dışında olan, eğitim, sağlık, ekonomik gelişme ve bayındırlık işleri ile de ilgilenmeye başladı Bütün bu düzenlemeler, o döneme kadar askeri alana sınırlı tutulan Batılılaşma çabalarının, merkezi idareyi içine alacak şekilde genişletilmesinin bir göstergesiydi
|
|
|