Kolomb Öncesi Amerika

Kolomb öncesi dönemde Amerika halklar: Mavi-Kuzey Amerika halkları, Yeşil-Turuncu-Sarı-Orta Amerika halkları, Kırmızı-Kahverengi-And Dağları ve Amazon halkları


Kolomb öncesi Amerika, Amerika kıtası olarak adlandırılan bölgede Avrupalı fatihlerin varlığının hissedilir derecede olan döneme kadarki tarihsel dönemi kapsar Bu uzun dönem Eski Taş Çağından Orta Çağa kadar uzanır Teknik olarak Kolomb öncesi dönem Kolomb'un 1492 ila 1504 yılları arasında yaptığı yolculuklara vurgu yapsa da bu tarihsel dönem yerli Amerika halkların egemenliğinin Avrupalılarca sona erdirilmesine kadar sürer, bu bazı durumlarda Kolomb'un Yeni Dünya'ya gelişinden sonra birkaç yüzyıl sürmüştür
Kolomb öncesi terimi daha çok Amerika'da ortaya çıkan büyük uygarlıklar olan Olmek, Toltek, Teotihuacan, Zapotek, Mixtec, Aztek, Maya (Orta Amerika) ve İnka, Moche, Chibcha, Cañaris (And Dağları) uygarlıklarını kapsar
Kolomb öncesi uygarlıklardan birçoğu kalıcı konutlar, şehirler kurmuş, tarım ve sosyal hayatta ilerlemiş, önemli mimari yapılar inşa etmiş, karmaşık sınıfsal topluluklar kurmuşlardır Bu uygarlıkların bazıları kalıcı ilk Avrupalı fatihlerin gelmesinden önce ortadan kalkmıştır ve sadece arkeolojik buluntular sayesinde bilinmektedir Diğerleri ise tarih anlatımları sayesinde bilinmektedir Bu uygarlıklardan çok azı kendi tarihini yazmıştır Ancak bu yazılı belgeler Avrupalılar tarafından dine karşı metinler olarak görüldüğünden Hristiyan din adamları tarafından imha edilmiştir Günümüze ancak çok iyi saklanan az sayıda belge ulaşmıştır
Yerel Amerika halklarının ve Avrupalıların aktarımlarına göre Avrupalılarla karşılaştıklarında bu halklar çok önemli gelişmeler kaydetmişlerdi Örneğin, Aztekler dünyadaki en gözalıcı şehirlerden birisi olan Tenochtitlan (günümüzdeki Meksiko City) şehrini inşa etmişlerdi Şehir, suyun üzerine mükemmel bir mühendislik harikası olarak inşa edilmişti ve o dönemde nüfusunun 200 binden çok olduğu tahmin ediliyordu Ayrıca bu halkların astronomi ve matematik alanlarında ileri durumda oldukları bilinmekte Bu eski uygarlıklardan ve halklardan gelenler günümüzde bazı gelenekleri ve uygulamaları Kolomb öncesi atalarına bağlayarak hala uygulamaktadır

Kaynak : Wikipedia