Şanlıurfa'da Ziyaret Ve Adak Yerleri

Şanlıurfa'da Ziyaret ve Adak Yerleri


Uygarlığın Doğduğu Şehir: Şanlıurfa


Halk Kültürü
Şanlıurfa'da Ziyaret ve Adak YerleriHz İbrahim Peygamber Makamı
Şehir merkezindedir Hz İbrahim Peygamber’in doğduğu rivayet edilen mağaradır Adak adanır Çocuk sahibi olmayı dileyenler, çocukları erken doğarsa adını İbrahim Halil koyarlar İçinde su da olan mağaranın sinir ve ruh hastalarına iyi geldiği öne sürülmektedir
Eyyup Peygamber Makamı
Şehir merkezinin güneyindedir Hz Eyyup Peygamber’in burada iyileştiği ve yaşadığı rivayet edilir Buradaki suyun şifalı olduğu öne sürülür Mağarası, Şanlıurfa’nın bilinen adak yerlerinden biridir
Eyyup Nebi
Türbe, Viranşehir yakınlarındaki Eyyup Nebi Köyü’nde bulunmaktadır Türbede Hz Eyyup (as)’un kabri bulunmaktadır Ayrıca köyün güney batısında Hz Elyesa’ (as) ın türbesi bulunmaktadır Köy mescidinin kuzeyinde Hz Rahime Hatun’un türbesi bulunmaktadır
Şeyh Hayat El-Harrani
Şeyh Hayat el-Harrânî’nin adı Kays idi Harran’da doğup, orada yaşadığı için kendisine el-Harrânî denilmiştir Devrinin en büyük evliyasındandır Şeyh Hayat el-Harrânî için, vefatından sonra tasarrufları devam eden dört evliyadan biridir denilmektedir Babası da büyük evliyadandır Hayat el-Harrânî, h 581 m 1185’de vefat etti Harran’da defnedildi 1195’de üzerine bir türbe yapıldı
Hayat el-Harrânî Hazretleri çok keramet gösteren bir veli idi Bugün türbesi halk tarafından ziyaret edilmektedir
Şeyh Mes’ud (Şıh Maksut)
Şanlıurfa’ya ne zaman geldiği belli değildir Nişabur’dan Urfa’ya geldiği bilinmektedir Türbesi ve tekkesi Şanlıurfa’nın güneyinde, Urfa Kalesinin de güney tarafına düşen tepenin üzerindedir Mezarı bu türbenin içindedir Devrinin alim ve mutasavvuflarındandır Halk arasında “Şıh Maksut” diye yanlış tanınmaktadır Asıl adı Şeyh Mes’ud’dur Bu türbe hem bir ziyaret yeri etrafı ise bir mesire yeridir
Türbe Selçuk Mimari tarzında yapılmış olup, kubbesi yarı açık bırakılmıştır Şeyh Mes’udun mezarı türbenin doğu tarafında bulunan eyvanın bodrumundadır Normal olarak eyvanın için de tahtadan bir sanduka vardır ve üzeri yeşil bir kumaşla örtülüdür Bu sandukanın içi boş olup evyanın altındaki bodrumda mezar bulunmaktadır Burada beş mezar bulunmakta; bunlardan biri Şeyh Mes’ud’un, biri kız kardeşinin, diğer üç mezarda müritlerinin mezarlarıdır Mezarların bulunduğu bu bodruma inecek bir kapı bulunmamaktadır Şeyh Mes’ud tekkesinin içinde mescid, çilehâneler ve misafirler için ayrılan odalar bulunmaktadır
Hoca Ahmed Yasevi’nin halifelerinden biri olduğu sanılmaktadır Nişabur’dan Anadolu’ya gelerek halka İslâmiyeti öğretmekle görevlendirilmiştir Uzun yıllar Urfa’da müslümanlığa hizmet etmiş evliyadandır
Bediüzzaman Ahmed El-Hemedâni
Bediüzzaman Ahmed el-Hemedâni hazretlerinin türbesi, kendi adını taşıyan mezarlığın ortasındadır
Türbenin üzerinde açık bir kitabe bulunmaktadır Bediüzzaman Ahmet el-Hemedani hicri 1209 senesinde vefat etmiş ve bu türbeye defnedilmiştir Halk tarafından devamlı ziyaret edilen türbenin etrafında birçok meşayıh ve ulema mezarı bulunmaktadır
Hacı Kermo
Kadiri şeyhidir Hacı Kermo diye şöhret kazanmıştır Bu Kadiri Şeyhi’nin mezarı Harrankapı Kabristanındadır Devrinin alim ve mutasavvuflarındandır Hicri Zilkade 1234 (miladi Agustos 1819) senesinde vefat etmiştir
Asıl adı Haci Abdülkerim olan Hacı Kermo, aslen Bağdad’lıdır Urfa’ya ne zaman geldiği bilinmemektedir Mezarı halk tarafından ziyaret edilmektedir
Yakup Kalfa
Onyedinci yüzyıl Kadiri şeyhlerindendir Urfa’lı Şair Nâbi’nin şeyhidir Türbesi Şanlıurfa kalesinin eteğinde ve Aynı Zeliha gölünün güney batısındadır Türbesinin bulunduğu mahalleye “Yakupbiye Mahallesi” ismi verilmiştir
Şeyh Ali Dede
Aslen Tunus’lu olan Şeyh Ali Dede, Şâzeliyye Tarikatı kurucusu Hasan Şâzeli Hz’nin torunlarındandır Doğum ve vefat tarihleri bilinmemektedir
Şeyh Ali Dede, muhtemelen 1600’lü yılların ilk çeyreğinde Tunus’tan İstanbul’a giderek Erenköy’e yerleşir, Şazeliyye adındaki tarikatını yayar Daha sonra İstanbul’dan Urfa’ya gelir ve Halil-ür Rahman Camii’nin yanına yerleşerek buraya bir tekke yapar
Osmanlı Padişahı Sultan IV Murad Han, 1639 yılında Bağdat Seferi’ne giderken Urfa’ya uğrar ve Şeyh Ali Dede’ye misafir olur Urfa’dan ayrılırken Şeyh’e ve tekkesine hediyeler verir
Sultan IV Mehmed Han, 30 Kasım 1651 tarihli bir berâat ile Şeyh’e, bugün Karaköprü olarak bilinen beldeyi bağışlar
Şeyh Ali Dede’nin torunlarına yakın zamanlara kadar ‘Halil-ür Rahman Şeyhi’ denilmiştir Torunları ‘Eren’ ve ‘Felhan’ soyadlarını almışlardır
Türbe arasındaki iki küçük yeşil mezarın, Şeyhin küçük yaşta vefat eden Hasan ve Hüseyin isimli çocuklarına ait olduğu söylenir
Şeyh Ebu Salih
Et-Balık Kurumu’nun hemen batısında olup önünden yol geçmektedir Eski sur duvarları arasında bulunan mezarına birkaç merdivenle çıkılır
Halk arasında, Şeyh Abdülkadir Geylani Hazretleri’nin manevi evladı olarak tanınan Şeyh Ebu Salih’in asıl adı ve yaşadığı dönem bilinmemektedir
Halk tarafından ziyaret edilen Şeyh Ebu Salih’in, darda kalan müslümanların imdadına yetiştiğine inanılmaktadır
Arş Hoca
Arş Hoca, 1930 yıllarında yaşamış evliyadan bir zattır Türbesi Harrankapı Mezarlığı’ndadır Türbesinin üzerindeki kitabesi çok bozuk olduğu için okunamamıştır Türbe, Yavuz Selim İlköğretim Okulu’nun bahçesinde bulunmaktadır Devamlı “Arş” diye bağırdığı için adı “Arş Hoca” olarak kalmıştır Adının ne olduğunu kimse bilmez Birçok kerameti olduğu söylenilmektedir
Şeyh Ebubekir
Ulucami’nin doğu kapısı yanında bulunan türbesi, halk tarafından çok ziyaret edilmektedir 17 yüzyılda yaşadığı bilinmektedir Zamanın büyük evliyasından biridir
Dipsiz Ziyaret
Şehir merkezinin 5 km kuzeyinde, Karaköprü beldesindedir Çocukları olmayan gelinler, türbenin yanındaki ağaca bez parçaları bağlar Dilekte bulunurlar Ziyaretin yanında küçük bir göl vardır
Boztepe Ziyareti
Bozova ilçesine bağlı Boztepe mıntıkasındadır Baharda, Cuma günleri sıkça gidilen bir yerdir Çocuk özlemi ile gelen kadınlar çoğunluktadır
Akbalık
Hz İbrahim’in ateşe düştüğü gölün kaynağında, beyaz bir balığın yaşadığı rivayet edilir Dileği olan, bu balığa şeker ve üzerinde ayetler yazılı bulunan kağıt parçaları atar Balık görünür ve atılanı yerse dilek kabul edilmiş sayılır
Öküz Taşı
Şehir merkezinden 15 km uzaklıkta, Kızlar Köyü’ndedir Taş uzaktan bakıldığında oturan bir öküzü andırmaktadır Velinin türbesi, bu taşın hemen bitişiğindedir Türbe ziyaret edilir İyileşmek için dua edilir
Debbağhane
Şehir merkezindedir Yıkılan türbenin kaybolmaması için üzerine bir şadırvan inşa edilmiştir Yaramaz ve haylaz çocukları sükunete kavuşsun diye buraya getirirler