Kızamık Hastalığı Hakkında Bilgi |
08-13-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Kızamık Hastalığı Hakkında BilgiKIZAMIK HASTALIĞI’ İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR… AŞI NEDİR, NASIL ETKİ EDER? Canlılarda hastalık nedeni olabilecek mikropların ya da parçacıklarının özel işlemlerden geçirilmesi sonucu,hastalık yapıcı etkileri yok edilmiş,ancak vücudun savunma sistemini uyaracak,nitelikleri korunmuş tıbbi ürünlere aşı denir Aşılar,vücutta savunma mekanizmasını uyararak,hastalık etkenini tanıyan ve bu etkenle karşılaşıldığında onu yakalayıp yok eden koruyucu maddelerin oluşmasını sağlarBu şekilde aşılanan kişi aşılandığı hastalıklara karşı bağışık yani dirençli olurOluşan direnç genellikle ömür boyu vücutta kalır ve hastalık etkeni ile karşılaşınca onu etkisiz kılmak için savaşır Bağışık bireylerin oluşturduğu toplumlar,hastalıkların yayılmasına karşı direnç gösterirlerBu yolla henüz aşılanmamış,aşılanmaya engel oluşturan bir hastalığı olanlar da korunmuş olur KIZAMIK NEDİR? Kızamık, kış sonu ve ilkbahar döneminde görülen,ateş ve döküntü ile seyreden,bulaşıcı bir hastalıktırKızamığın başlangıcında birkaç gün süren bir ateş döneminden sonra öksürük,burun akıntısı ve gözlerde kızarıklık belirtileri gelişirDöküntü yüzde ve boyunda başlar, sonra aşağıya doğru gövdeye,kollara, bacaklara ve ayaklara yayılırBeş gün kadar süren döküntü,yayıldığı sırayla kaybolur KIZAMIĞA NASIL YAKALANILIR? Kızamık çok bulaşıcıdırKızamıklı kişi,döküntüsü başlamadan 4 gün önce ve başladıktan 4 gün sonraki dönem arasında hastalığı başkalarına bulaştırabilirKızamık virüsü burun ve boğaz içindeki salgılarda bulunurKişi hapşırdığı ya da öksürdüğü zaman mikroplar damlacık ile etrafa yayılırHavada veya bulaştığı zeminde 2 saat süre ile canlı kalıp başkalarına bulaşabilir KIZAMIK ÖNEMLİ BİR HASTALIK MIDIR? EvetKızamık,hastalığı geçiren kişiyi okula veya işe gitmekten alıkoyacak derecede ateş ve halsizliğe neden olur Bunun ötesinde,özellikle neden olduğu yan etkilerden dolayı tehlikeli bir hastalıktırHer hastalanan kişiden 6-20’si orta kulak iltihabı, ishal ve hatta zatürree geçirirBin kızamıklıdan biri beyin iltihabı geçirir Ayrıca SSPE olarak bilinen Subakut sklerozan panensefalit de, kızamık hastalığından yıllar sonra ortaya çıkan merkezi sinir sistemini tutan, nadir,ancak ağır bir hastalıktırSSPE’ye ait belirtiler genellikle kızamık hastalığının geçirilmesinden 2–10 yıl sonra ortaya çıkmakla birlikte en erken 4 aylık ve en geç 52 yaşında vakalar bildirilmiştirDünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre her 100 kızamık vakasından en az 1’inin öldüğü tahmin edilmektedir NEDEN AŞI GEREKLİDİR? Kızamık hastalığından ve buna bağlı olarak ortaya çıkan diğer hastalıklardan korunmanın tek yolu aşıdır Kızamık aşısı kızamığa karşı son derece etkin ve güvenli bir aşıdırÜlkemizde 1970’lerden bu yana kullanılmaktadırAncak istenilen düzeyde aşılama oranlarına ulaşılamadığı için kızamık hastalığı ve ölümleri yaygın olarak görülmeye devam etmektedir EN ÇOK KİMLER RİSK ALTINDADIR? 9–11 aylık bebekler;Anneden geçen koruyucu maddeler tükenmiştirHastalık bir yaşından küçük bebeklerde ağır seyreder Toplu halde yaşanılan yerlerdeki bebekler,çocuklar;Kreş, anaokulu,okul,kalabalık ailelerin çocuklarıHastalık çok bulaşıcıdır aşısızlara kolaylıkla bulaşır Yaşına uygun tartıda olmayan bebek ve çocuklar; Kolayca hastalanabilirler ve seyir ağırdır KIZAMIK AŞISI NASIL UYGULANIR? Aşılama koldan enjeksiyonla uygulanırÜlkemizdeki programa göre 9 ayını doldurmuşlara ilk doz ve İlköğretim 1 sınıfta kızamık aşısının 2 dozu yaptırılmalıdırDokuz aylıklara uygulanan ilk dozun koruyuculuğu % 80-85’tir İlköğretim birinci sınıfta ikinci dozu alma şansını yakalayanlar için koruyuculuk % 95’tir TÜRKİYE’DE KIZAMIK BİR SORUN MUDUR? Ülkemizde her yıl binlerce kızamık vakası görülmektedir1970’lerden bu yana kızamık aşısı var olmasına rağmen istenilen düzeyde aşılama oranlarına ulaşılamadığı için kızamık önemli bir sağlık sorunu olarak kalmıştırKızamık çok küçük bebeklerde ve okul öncesi çocuklarda görüldüğü gibi, okul çağındaki çocuklarda da sık görülmektedir Ülkemizdeki kızamık vakalarının büyük çoğunluğu 15 yaşından küçük çocuklardırErişkin vakaları nispeten azdır KIZAMIK AŞISI NASIL BİR AŞIDIR? Kızamık aşısının içinde gücü azaltılmış kızamık mikrobu vardır Hastalığa neden olmazAşı virüsü,bağışıklık sistemini vahşi virüsle karşılaştığında tanıyıp yok etmesi için hazırlarKızamık aşısı, hastalıkları önlemede kullanılan halk sağlığı araçları içinde en etkin ve en güvenli olanlardan birisidir KIZAMIK AŞISINDAN SONRA EN SIK GÖRÜLEN YAN ETKİ NEDİR? Zayıflatılmış aşı mikrobu bazen kızamığa benzer belirtilere yol açabilir,ancak bu belirtiler hafiftir ve kısa sürer Kızamık aşısı olan her 100 kişiden 5 ile 10’unda aşılamadan 1 hafta sonra, ateş ve hafif döküntü görülebilir1–2 gün sonra geçer, bu dönemde çocuğa parasetamol içeren ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar verilebilirAşı uygulanan yerde kızarıklık, hassasiyet, ağrı olabilirBu durumda enjeksiyon yerine soğuk uygulanabilir,parasetamol içeren ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar verilebilir KIZAMIK ELİMİNASYON PROGRAMI… KIZAMIK ELİMİNASYON PROGRAMI NEDİR? Eliminasyon,ülkemizdeki kızamık virüsünün ortadan kaldırılması anl***** gelmektedirÇocuk felci mikrobunun kökü 1998 yılında kazınmış ve üyesi olduğumuz Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi 2002 yılında Polio Virüsünden Arındırılmış Bölge sertifikası almıştırBenzer şekilde ülkemizde kızamığın neden olduğu hastalık yükü ve ölümlerini ortadan kaldırmak için kızamık virüsünün kökünün kazınması hedeflenmiştir KIZAMIĞIN KÖKÜNÜ KAZIMAK İÇİN NE YAPMAK GEREKİR? Kızamık virüsünü ortadan kaldırmak için 15 yaşından küçük çocukların ek bir doz kızamık aşısı ile aşılanarak kızamık virüsünün yayılımının engellenmesi gerekmektedirBu aşılama farklı aşamalarda gerçekleştirilmektedir 2003 yılının sonbaharında ülke genelinde ilköğretim okullarındaki tüm çocuklar aşılanmıştırToplam 9569920 çocuk aşılanarak %972 aşılama oranına ulaşılmıştır İkinci aşamada Ağrı,Batman,Bitlis,Bingöl,Diyarbakır,Hakkari,M uş,Ş ırnak,Tunceli ve Van illerinde 9 aydan büyük okul öncesi tüm çocuklar,ilköğretim birinci sınıf öğrencileri ve okul çağında olup da okula gitmeyen 6-14 yaş arası çocuklar Kızamık Aşı Günleri (KAG) uygulaması ile 1-15 Ekim 2004 tarihlerinde aşılanmışlardır 10 ilde toplam 995811 çocuk aşılanarak %84 aşılama oranına ulaşılmıştır3 aşamada ise 2004 yılında 10 ilde yapılan aşılama çalışması diğer illerde gerçekleştirilecek,bu 10 ilde de eksik aşılı çocukların aşıları tamamlanacaktır KIZAMIK AŞI GÜNLERİ KIZAMIK AŞI GÜNLERİ NE ZAMAN UYGULANACAKTIR? Uygulama tarihi 25 Nisan – 20 Mayıs 2005 olarak belirlenmiştir KIZAMIK AŞI GÜNLERİ’NDE KİMLER AŞILANACAK? 9 ay–5 yaş arası çocuklar (okul öncesi çocuklar), ilköğretim birinci sınıf öğrencileri ve okul çağında olup da okula gitmeyen 6–14 yaş arası çocuklar,daha önceki aşılama ya da kızamık geçirme öyküsüne bakılmaksızın aşılanacaktır Bu yaş grubunda yaklaşık 85 milyon çocuğumuz bulunmaktadır AŞILAMAYI KİMLER YAPACAK? Aşılama çalışmasını,Sağlık Bakanlığı ve onların illerdeki temsilcisi olan Sağlık Müdürlükleri yürütmektedir Aşılamayı Sağlık Müdürlüğünün deneyimli ve bu konuda özel eğitim almış personeli uygulayacaktırPersonel, yakasına takacağı resmi kimlik belgesinden tanınabilir AŞILAMA ÇALIŞMALARI NASIL YÜRÜTÜLECEKTİR? Aşılama çalışmaları ildeki sağlık müdürlüğüne bağlı sağlık kuruluşları ve halkın kullanımının yüksek olduğu yerlerde kurulacak aşı istasyonlarında yapılacak,ayrıca aşısız çocuk kalmamasının sağlanması için sağlık personeli tarafından ev ev dolaşılarak aşılama hizmeti verilecektir DAHA ÖNCEDEN AŞILANMIŞ ÇOCUĞUN TEKRAR AŞILANMASINA GEREK VAR MI? Daha önceden kızamık aşısı olmuş çocuklar Kızamık Aşı Günleri sırasında tekrar aşılanmalıdırÇünkü her çocuk geçmişteki kızamık aşısına yanıt vermemiş olabilirHangi çocuğun kızamığa karşı duyarlı olup olmadığı,ancak çocuktan kan alınıp laboratuvar testi uygulanarak anlaşılabilir Bu,aile ve çocuk için zahmetli ve pahalı bir yöntemdir Bu nedenle tüm çocuklar geçmiş aşı ya da hastalık hikâyesine bakılmadan aşılanmalıdırKızamığa karşı bağışık bir çocuğun tekrar aşılanmasının bir sakıncası yokturEğer çocuk zaten bağışık ise, vücut aşı mikrobunu etkisiz hale getirecektir KISA SÜRE ÖNCE AŞILANMIŞ ÇOCUKLAR AŞILANMALI MI? Kızamık aşısı bir aylık bir süre içinde bağışıklık oluştururBu süre içinde yapılan yeni bir kızamık aşısının vücuda katkısı yokturBu nedenle son bir ay içinde kızamık aşısı olmuş bir çocuğun aşılanmasına gerek yokturEğer yanlışlıkla yapılmış ise endişelenmeye gerek yokturYan etkiye neden olmaz DAHA ÖNCEDEN KIZAMIK GEÇİRMİŞ ÇOCUĞUN AŞILANMASINA GEREK VAR MI? Çocuklar, geçmişte kızamık geçirdiği düşünülse bile kızamık aşı günleri sırasında tekrar aşılanmalıdırKızamık hastalığı, kızamıkcık,6 hastalık gibi diğer döküntülü hastalıklara çok benzer ve bunlarla karışabilirKızamık hastalığının kesin tanısı ancak kan alınıp laboratuvar testi uygulanarak konulabilir Oysa ülkemizde kızamığın laboratuvar testine dayalı teşhisi yaygın değildirBu nedenle kızamık geçirdiği düşünülse bile, tüm çocuklar tekrar aşılanmalıdırKızamığa karşı bağışık bir çocuğun tekrar aşılanmasının bir sakıncası yokturEğer çocuk zaten bağışık ise, vücut aşı mikrobunu etkisiz hale getirecektir |
|