Aydın Merkez İlçe

1-AYDIN MERKEZ İLÇE


Bugünkü Aydın; kuzeyindeki Top Yatağı sırtında kurulan Tralles Kenti ile birlikte MÖ2500 yılında Hititler zamanında gelişmiş, VII yyda Lydia zamanında da en parlak çağını yaşamıştır Sırasıyla Neolitik, Kalkolotik, Tunç Çağları ile Frigya, Lidya, Pers, Roma ve Bizans çağlarını, 1171-1270 yılları arasında Selçuklular, 1270-1307 yılları arasında Menteşeoğulları, 1307-1390 yılları arasında Aydınoğulları, 1390-1922 yılları arasında Osmanlı dönemini yaşamıştır Selçuklularla birlikte Türk uygarlığının kültür varlığı ve eserleriyle donatılan Aydın, sosyal hizmetler, tarım ve mimaride uygar günlere şahit olmuştur Aydın'ın Türk egemenliğinde bir yönetim birimi statüsü kazanması 1390 yılında Yıldırım Beyazıt'ın şehzadesi Ertuğrul Bey'in Vali olarak Aydın'a atanmasıyla başlamıştır



Aydınoğulları zamanında şehrin adı Aydın Güzelhisarı olmuş, daha sonra Aydın adını almıştır Şehir, XIV yy da bugünkü yerine kurularak idari kademelendirme sırasıyla, 1390 yılında eyalet, 1426 yılında sancak, 1811 yılında eyalet, 1850 yılında İzmir'e bağlı sancak olmuşturAydın'ın 1919 yılına kadar sancak şeklinde devam eden bu yönetim şekli, 25 Mayıs 1919-7 Eylül 1922 yılları arasında 40 aya yakın süren işgalden sonra ve Kurtuluş Savaşının kazanılmasıyla birlikte 1923 yılında değişmiş, müstakil vilayet olmuşturAydın, orta ve batı kesiminde verimli ovalar, kuzey ve güneyi dağlar ile çevrili Büyük Menderes Havzası üzerinde kuruludur



Son yıllarda başta tarıma dayalı sanayi kolunda olmak üzere tüm sanayi sektöründe önemli mesafeler kat edilmiş ve gelişme süreci de artan bir hızla devam etmektedir Çalışan nüfusun yarıdan fazlası tarım kesiminden geçimini sağlamaktadırYöre halkının kültür seviyesi yüksek düzeydedir



2007 yılı sayım sonuçlarına göre Merkez ilçe toplam nüfusu 231 884 kişidir Merkez ilçe nüfusunun 168 216 kişisi şehirde, 63 656 kişisi kırsal kesimde yaşamaktadır



Merkez İlçede 6 belediye, 56 köy, 37 mahalle kuruluşu vardır



2-BOZDOĞAN İLÇESİ wwwbozdogangovtr/



Bozdoğan’ın bilinen ve yazılı tarihi 13 Yüzyılda başlar Bu yıllarda Anadolu’nun bazı bölgelerini ele geçirmeye başlayan Selçuk boyları, yöreyi Bizanslılardan alarak askeri amaçlarla geliştirmişlerdir Daha sonra Aydınoğlu Beyi İsa Bey’in Osmanlı Hükümdarı Yıldırım Beyazıt’a itaatini bildirmesi üzerine Bozdoğan 1390 yılında “Beylik” olarak Osmanlı yönetimine bağlanmıştır



Tanzimattan sonra yapılan idari düzenleme ile de 1879 yılında ilçe olmuştur



2007 yılı sayım sonuçlarına göre 36 463 kişi yaşayan ilçede 2 bağlı belediye ve 44 köy bulunmaktadır



Bozdoğan isminin nereden geldiği konusunda çeşitli söylentiler bulunmaktadır Bunlardan en önemlisi; yöreye yerleşen Akıncı Oğuz Boyunun o dönemin önemli silahlarından olan “Bozdoğanlar”ı kullanmalarından kaynaklanmış olabileceğidir

Yüzölçümü 849 km2, rakımı 200 mdir



İlçenin ekonomisi tarıma dayalıdır



3-BUHARKENT İLÇESİ wwwbuharkentgovtr/



Burhaniye adını alması da dönemin Padişahı 2 Abdülhamit’in 18 oğlu olan Burhanettin’e izafeten almıştır Diğer bir rivayete göre, kurulmasında özel ilgi gösteren İzmir Valisi Kamil Paşanın oğlu Burhanettin’den Burhaniye adını aldığı söylenmektedir



Burhaniye kasabası 18 Haziran 1987 tarihinde yürürlüğe giren 3392 sayılı Kanunla ilçe teşkilatı statüsüne kavuşarak 3 Eylül 1988 tarihinde fiilen teşkilatlanarak Buharkent ilçesi olmuştur



Toplam yüzölçümü 121 Km2, İlçe merkezinin rakımı ise 160 metredir



2007 yılı sayım sonuçlarına göre 12 557 yaşayan ilçede 1 bağlı belediye ve 8 köy bulunmaktadır



İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Sahip olduğu arazinin büyük bir kısmı sulanamayan kıraç, ormanlık alanlarla kaplıdır



4-ÇİNE İLÇESİ wwwcinegovtr/



İlçe 1877 tarihinde bucak, 1880 tarihinde de ilçe teşkilatına kavuşmuştur İlçenin 957 km2 yüzölçümü olup, 2007 Yılı Nüfus Sayımı geçici sonuçlarına göre 53 820 kişi yaşayan ilçede 2 bağlı belediye ve 65 köy bulunmaktadır

İlçe ekonomisi tarıma dayalıdır Halkın % 80’i çiftçidir Tarım ürünlerinden zeytin, pamuk, tütün, mısır, buğday ve sebze çeşitleri ile hayvancılık başta gelir



Türkiye ekonomisine belirli katkısı bulunan bol miktarda feldispat ve kuvars madeni mevcuttur



5-DİDİM İLÇESİ



Didim ilçesinin ilk yerleşim izleri Neolitik Devre (MÖ 8000) uzanır MÖ 16yüzyılda Miken, Giritliler ve daha sonra da Aka kolonilerinin varlığı görülür Persler, Romalılar ve Bizanslılardan sonra 1071 Malazgirt savaşından sonra Anadolu’nun kapılarının Türklere açılmasından sonra ilk olarak Karia olarak anılan bu bölge Türklerin eline geçmiştir 1261 yılından sonra Karia’da Menteşe Beyliği kuruldu ve Didim ve çevresi bu beyliğin içine alınmıştır

9 Mayıs 1990 tarihine kadar Didim ve çevresi Söke ilçesinin bir parçası iken bu tarihte yayınlanan bir kanunla Yenihisar kasabası merkez olmak üzere Akbük, Ak-Yeniköy beldeleri ile Akköy, Balat, Batıköy, Denizköy ve Yalıköy bağlıları ile ilçe olmuştur



Alanı 402 Km2 dir 2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 42 266 kişi yaşayan ilçede 3 bağlı belediye ve 5 köy bulunmaktadır

İlçe ekonomisi tarıma ve turizme dayalıdır



Yaz aylarında önemli sayıda turistin ziyaret ettiği ilçede, ekonomi olumlu yönde etkilenmektedir



6-GERMENCİK İLÇESİ wwwgermencikgovtr



Osmanlı Devleti’nin kuruluşu sırasında Selçuklu Beyliklerinden Aydınoğlulları Varislerinden Hıdır Bey’in egemenliği altındaki topraklar üzerinde, bu günkü yerinin 2 km kuzeyinde küçük bir aşiret topluluğu iken, 07 Eylül 1922 yılında “DEĞİRMENCİK” adı altında kurulmuştur 15 Yüzyılın başlarında; Bursa, Konya, Afyon dolaylarında göçebe olarak yaşayan Yörük aşiretlerinin yaz mevsimlerinde hayvanlarını barındırmak için rağbet bulan Değirmenin adını aldığı sanılmaktadır Daha sonra dış kabileler tarafından “GERMENCİK” olarak adlandırılmıştır Bucak iken 1948 yılında ilçe olmuştur



2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 43 863 kişi yaşayan ilçede 4 bağlı belediye ve 27 köy bulunmaktadır



İlçede ekonomik hayat son derece canlı olup, özellikle incir işletmeciliği Türkiye ekonomisinde çok önemli bir yere sahiptir Bunun yanında zeytincilik ve pamuk tarımı da oldukça yaygındır Zeytin genellikle yağ olarak değerlendirilirken, salamura yapımı da mevcuttur



İlçede zengin jeotermal kaynaklar mevcuttur



7-İNCİRLİOVA İLÇESİ wwwincirliovagovtr



İncirliova çevresinin 1600’lü yıllardın beri yerleşim yeri olduğu bilinmektedir Osmanlı İmparatorluğu zamanında 1867 yılında bucak olmuş, 1898 yılında Belediye teşkilatına kavuşmuş olup, o zamanki “Karapınar” olan adı 1934 yılında “İncirliova” olarak değişmiştir



4 Temmuz 1987 tarihinde yürürlüğe giren 3392 sayılı Kanun ile ilçe olmuştur



2007 Yılı Nüfus Sayımı geçici sonuçlarına göre 41 566 kişi yaşayan ilçede 2 bağlı belediye ve 21 köy bulunmaktadır Alanı 181 km2 ‘ dir



İlçe ekonomisi büyük ölçüde tarım ve tarıma dayalı sanayiye dayalıdır İlçenin yüzölçümü 181000 dekar olup, bunun 131469 dekarı kültür arazisi olarak kullanılmaktadır İlçede incir, buğday, arpa, mısır, pamuk, tütün, susam, zeytin ve sebze yetişir



8- KARACASU İLÇESİ wwwkaracasugovtr



İlçenin bu gün bulunduğu yerde yerleşik hayatın ne zaman başladığı bilinmemekle beraber bundan 5 - 6 bin yıl kadar önce yerleşim birimi olduğu Afrodisias Antik Kenti ve bu kentte bulunan tarihi eserlerden öğrenmekteyiz



Karacasu ve çevresi bir müddet Menteşe Beyliği daha sonra Aydınoğlulları Beyliğinin hakimiyetinde kalmış, 1413 yılında devrin padişahı II Murat zamanında Osmanlı Devleti topraklarına katılmıştır



1864 yılında Nazilli’ye bağlı olan Karacasu 1879 yılında Nazilli’den ayrılarak ilçe olmuştur



İlçenin yüzölçümü 781 Km2 olup, rakımı ise, 600 metredir



2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 21 447 kişi yaşayan ilçede 4 bağlı belediye ve 29 köy bulunmaktadır



Orman ürünleri yönünden zengin bir potansiyele sahiptir Bunun yanında tarım yapılmaktadır Tarım ürünlerinden zeytin, incir, elma, şeftali, narenciye, tütün, pamuk yetiştirilmektedir



Ekonomik alanda halkın geçim kaynaklarından biri de hayvancılıktır



9-KARPUZLU İLÇESİ wwwkarpuzlugovtr



İlçe teşkilatı 09051990 tarih ve 3644 sayılı Kanunla kurulmuştur Karpuzlu ilk önce Dolamanlı mevkiinde kurulmuş, daha sonra bugünkü alan yerleşmiştir İlk adı Demircidere olup, 19061971 yılında Belediye Teşkilatı kurulduktan sonra Karpuzlu olarak değiştirilmiştir



Alanı 272 Km2 olup, 2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 12 836 kişi yaşayan ilçede 1 bağlı belediye ve 19 köy bulunmaktadır



İlçe ekonomisi genel olarak tarıma dayalıdır Toplam nüfusun % 95’i çiftçidir İlçe topoğrafik yapı itibariyle polikültür tarıma elverişlidir Tarımın her dalında faaliyet gösteren ilçede bağ, bahçe yetiştiriciliği birinci planda olup, hayvancılık ve arıcılık ikinci derecede yer alır



İlçenin ana tarım ürünleri zeytin, pamuk, tütün, mısır, buğday, yer fıstığı, susam ve sebze çeşitleridir



10- KOÇARLI İLÇESİ wwwkocarligovtr



Osmanlı İmparatorluğunun son zamanlarında bucak olan Koçarlı belediyelik iken Cumhuriyet İdaresinde yürürlüğe giren 1580 sayılı Kanun gereğince belediye kurulması için aranan nüfus şartı ve Koçarlı’nın o günkü nüfusunun da 2000’in altında olması nedeniyle bucak merkezi köy olmuş ve 1946 yılına kadar köy olarak kalmıştır 1 Nisan 1946 yılında ilçe olmuş ve belediye teşkilatı kurulmuştur



İlçenin yüzölçümü 471 Km2 olup, rakımı 60 mdir



2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 27 221 kişi yaşayan ilçede 3 bağlı belediye ve 44 köy bulunmaktadır



Koçarlı ilçesi, ilin en eski yerleşim yerlerinden biri olup, özellikle pamuk ve zeytin ilçe ekonomisinin temelini teşkil eder Hayvancılık, incir, kestane ve sera çiçeği yetiştiriciliği de gelişmiştir Ayrıca tarım alet ve makineleri, salamurhane, zeytinyağı fabrikaları ile ekonomisine önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır Orman köylerindeki halkın geçim kaynağı çam fıstığıdır Bunun yanında pamuk, buğday, arpa, mısır, sebze, zeytin ve çeşitli meyveler ilçenin ekonomisini oluşturmaktadır



11- KÖŞK İLÇESİ wwwkoskgovtr/



İlçe 18 Mayıs - 20 Mayıs 1990 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 3644 ve 3647 sayılı Kanunla kurulmuş olup, 26081991 tarihinde faaliyetine başlamıştır İlçe merkezi Aydın - Denizli karayolu üzerinde kurulmuş olup, Köşk adını 1653 yılında meydana gelen deprem nedeniyle almıştır Halk buna istinaden “Göçük” ismini vermiş daha sonraları “Göçük”e olan benzerliğinden dolayı “Köşk” adına dönüşmüştür

İlçenin alanı 188 Km2 olup, 2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 27 039 kişi yaşayan ilçede 1 bağlı belediye ve 24 köy bulunmaktadır



İlçe ekonomik yönden Türkiye standartlarındadır İlçe merkezi ve ova köylerinde narenciye, pamuk, mısır, yüksek köylerde incir, zeytin ve kestane üretilmektedir Bu ürünler iç ve dış piyasaya pazarlanmaktadır



12- KUŞADASI İLÇESİ wwwkusadasigovtr



MÖ V yüzyıl başlarında Perslerin egemenliğinde olan şehir, MÖ 64 yılında Romalılar’ın ve daha sonra “Scalanova”(Yeni İskele) adını vermişlerdir 1413 yılında I Mehmet Çelebi zamanında Osmanlılar tarafından zapt edilmiş ve içinde pek çok kuş yuvası bulunan Güvercinada’ya izafeten adına Kuşadası denmiştir



1865 yılında ilçe olan Kuşadası’nın şehir merkezi, şimdiki merkezin 4 Km doğusunda Andız Kulesi mevkiinde olduğu burada bulunan kale duvarları bize bunun doğruluğunu göstermektedir İlçenin idari yönetimi 1957 yılına kadar İzmir iline bağlı iken, bu tarihte yapılan bir değişiklikle Aydın iline bağlanmıştır



İlçenin alanı 264 Km2 olup, 2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 73 543 kişi yaşayan ilçede 3 bağlı belediye ve 6 köy bulunmaktadır



İlçe, tarım ve turizm gelirlerine sahip ekonomik bakımdan şanslı bir özelliğe sahiptir Kışın 70 000 olan nüfus yazın bir milyona varmaktadır Ülke döviz gelirlerinin yaklaşık % 10’u ilçede elde edilmektedir Artan turizm potansiyeli yanında tarım ve hayvancılık faaliyetleri özellikle köylerde büyük oranda devam etmektedir



13– KUYUCAK İLÇESİ wwwkuyucakgovtr



Kuyucak’ın Anadolu Selçukluları tarafından kurulduğunu söyleyebiliriz Oğuz Boyları 24 Boy halinde ilçeye yerleştirilmiştir Yerleşim birimleri bu boylardan çoğalarak bugünkü duruma gelmiştir İlçenin adı; içme suyu, kullanma suyu olmadığından, yeraltı kuyusu çok olduğundan, önceleri “KUYUSUÇOK” diye anılmış, sonra da “KUYUCAK” adını almıştır



Kuyucak ilçesi Denizli ve Manisa illeri ile komşudur 1953 yılında ilçe olmuştur Yüzölçümü 465 Km2 dir 2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 30 534 kişi yaşayan ilçede 6 bağlı belediye ve 24 köy bulunmaktadır

İlçede tarım ve hayvancılık gelişmiş durumdadır



14- NAZİLLİ İLÇESİ wwwnazilligovtr



Nazilli 1831 yılında ilçe olmuştur Bağlılık yönünden bir değişiklik olmamıştır



Nazilli’nin isminin nereden geldiği konusunda değişik rivayetler vardır Bunlardan önemlileri:



Nazilli, Dereköy yakınlarında Nazlu ismindeki Türk boylarından bir oymak beyi tarafından kurulmuştur Kurduğu kentte o günlerin geleneklerine göre kendi ismi Nazlu’yu vermiş, zamanla Nazlu Naz İli, daha sonra da Nazilli olarak anılmıştır



Hammer ve Evliya Çelebi gibi tarihçiler ise güzel ve Nazlı kızları olduğu kadar şehrin güzelliğini, nazlılığını bu kızlara benzeterek Nazilli adının buradan kaynaklandığını ileri sürmüşlerdir



İlçe alanı 664 Km2 olup, 2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 140 922 kişi yaşayan ilçede 4 bağlı belediye ve 58 köy bulunmaktadır



İlçenin 100 000’i aşan merkez nüfusu ve yakın çevresinde bulunan Yenipazar, Sultanhisar, Bozdoğan, Buharkent, Kuyucak ve Karacasu ilçeleri ile birlikte geniş bir bölgenin merkezi olma özelliğini taşımaktadırDeğişik kapasitede bir çok sanayi tesisinin mevcut olması ilçeyi bir ticaret merkezi haline getirmektedir



15- SÖKE İLÇESİ wwwsokegovtr



Söke şehri XIII Asrın sonlarında Türkler tarafından kurulmuştur Kuruluştaki adı AKÇA şehridir Sonraki asırlarda adı SÖKE olarak değişmiştir



1300 yılında Menteşe Bey Karya (Muğla) toprakları ile birlikte Balat ve Söke topraklarını da Bizans’tan alarak Türk damgasını bölgemize vurmuştur Venediklilerin 1350 yılında Balat’ta bir konsolosluk ile temsil edildiğini görüyoruz



XVIII Yüzyıla kadar Balat Sancak merkezi iken, bu yüzyılın başında Sığla Sancak Merkezi Söke’ye taşınınca, bu Sancağa bağlı bir kaza merkezi olmuştur



Söke 1867 yılında ilçe olmuş ve önceleri İzmir İli’ne bağlı iken 1867 yılında Aydın İli’ne bağlanmıştır



Söke, Aydın İli’nin yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi olup, 1346 Km2’lik bir alana sahiptir



2007 Yılı Nüfus Sayımı geçici sonuçlarına göre 115 939 kişi yaşayan ilçede 8 bağlı belediye ve 34 köy bulunmaktadır



İlçe ekonomisi, yıllık gayri safi hasılasının % 70’ini sağlayan tarımsal üretim ile tarıma dayalı sanayi malları üretimine dayanmaktadır



İlçede pamuk, hububat, mısır ve ayçiçeği ile diğer tarla bitkileri, zeytin, narenciye, incir ve diğer meyveler, sebze ve karpuz üretimi başta gelir



İlçenin önemli sanayi kuruluşları mevcuttur



16- SULTANHİSAR İLÇESİ wwwsultanhisargovtr



1958 yılına kadar Nazilli ilçesine bağlı bir bucak merkezi olan Sultanhisar, 1958 yılında ilçe olmuştur Sultanhisar 1270 yılında Selçuklular tarafından kurulmuş yakın tarihimizin bir kültür merkezidir 1425 yılında Osmanlı İmparatorluğu hakimiyeti altına girmiştir Aydın Bey’in kızlarından Nilüfer Sultanın hisarıdır Bu güzel şehir onun eseri olup, kasaba ismini böylece Sultanhisar olarak almıştır



Yüzölçümü 267 Km2, ve rakımı 84 m’dir 2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 21 446 kişi yaşayan ilçede 3 bağlı belediye ve 11 köy bulunmaktadır

İlçede yetiştirilen belli başlı ürünler Akdeniz ve Ege Bölgelerinin özelliklerini taşıyan zeytin, incir, üzüm, narenciye ve pamuktur İlçede Türkiye’de yetişen her türlü ürün yetiştirilmektedir



İlçenin sanayisi tarıma dayalıdır İlçede zengin jeotermal kaynaklar mevcuttur



17- YENİPAZAR İLÇESİ wwwyenipazargovtr



İlçe Bozdoğan ilçesine bağlı bir nahiye iken 1957 yılında ilçe olmuştur



Yenipazar ilçesinin tarihi oldukça eskidir Yaklaşık olarak 1455 yılında kurulmuş olduğu sanılmaktadır İlçenin doğu kısmında bulunan Tolozlar adı ile bilinen ORTHASİA harabeleri adı ile bilinen kalıntıların bulunduğu yerde bir bulaşıcı hastalık çıkmış, bu bulaşıcı hastalıktan kurtulanlar Cihanoğlulları adında bir aşiret beyinin başkanlığında Yenipazar’a gelip yerleşmişlerdir Yenipazar’ın ilk ahalisini bu kişiler oluşturmuş, yeni kurulan pazar olduğundan çevrede Yenipazar olarak anılmaya başlanmış, adı buradan kalmıştır



Yüzölçümü 180 km2, rakımı 110 m’dir 2007 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre 13 715 kişi yaşayan ilçede 1 bağlı belediye ve 14 köy bulunmaktadır

İlçenin ekonomisi tarıma dayalıdır İlçe halkının büyük çoğunluğu pamuk üreticiliği ile uğraşmaktadır Bunun yanında zeytincilik, narenciye ve hayvancılık yapılmaktadır