Unuttuğumuz İnsanlar - Evsizler

Unuttuğumuz insanlar: Evsizler





Sokaklarda, köşe başlarında, köprü altlarında yatan insanlar sıkça rastladığımız ve gittikçe alışıp duyarsızlaştığımız bir manzara oluyor Sokakta yaşayan ve hayatını tamamen kaldırımlara, bankamatik köşelerine kuran bu insanlar yavaş yavaş devlet kayıtlarındaki yerlerini de kaybediyor 10 yaşındaki çocuktan 60 yaşındaki ihtiyara kadar her yaştan insan ev olarak sokakları seçiyor Hem de kışın kapıyı çaldığı şu günlerde Peki neden bu insanlar sokaklarda yaşıyor ? Sokaklarda yaşamanın nedeni ve bedeli ne? Kışın kendini hissettirdiği şu günlerde sokaktaki insanımızın durumu daha da güçleşiyor

Sokaklayarda şu an yaklaşık 3500-4000 civarında çocuk var Yetişkinlerin sayısı tam olarak bilinmiyor ama onlarında sayısının gittikçe arttığı kesin

Dünyada pekçok ülkenin sorunu olan evsiz insanlar yavaş yavaş Türkiye’nin de sorunu haline geliyor Sayıları hızla artan bu insanlar ailevi, ekonomik, yada ruhsal nedenlerden dolayı sokağa düşüyor Pek çoğunun nüfus cüzdanı yok Kimisinin hiç olmamış kimisi yıllar önce kaybetmiş Yani artık bu ülkenin vatandaşı olduklarını kanıtlayan hiç bir resmi belgeleri yok Son sayımlarda hemen hiç birisi defterlere işlenmedi Artık devlette onları vatandaşlık listesinden düşmüş durumda Peki kim bu insanlar? Neden sokaklarda yaşıyorlar? Kurtulmak için yaptıkları yada yapabilecekleri bir şey var mı? Kim onlara yardım elini uzatıp sahip çıkacak?

Başta İstanbul olmak üzere pek çok yerde evsiz insanla karşılaşmak mümkün Yaşamlarının küçük am önemli detaylarını onlara sorduk ve sokakları onlardan dinledik

NERELERDE KALIYORLAR?


Bazı evsizler kendilerine derme çatma barakalar yapıp oralarda kalıyor

Parklar, bahçeler, bankamatikler, kaldırımlar, köprü altları Kısacası barınacak çatısı olan insanlar evlerine çekildikten sonra şehir tamamıyle onların Yaz aylarında pekçoğu parklarda, bahçelerde kalıyor Ancak kış aylarında soğuktan ve yağıştan korunabilmek için kapalı ve korunaklı yerler bulmak zorundalar Havalar soğuduğunda bankamatikler ve terk edilmiş evler onlar için sığınak görevini üstleniyor Ancak bankamatiklerde yada kapalı yerlerde kalmanın bedeli bazen polisler tarafından yaka paça dışarı atlamak ta olabiliyor Ama bu onlar için önemli değil Çünkü İstanbul’un bir köşesinde onlara uygun bir yer mutlaka var

Sokaklar bazen orada yaşayanlar için de tehlikeli olabiliyor Çıkan kavgalarda yaralananlar hatta ölenler oluyor Kavgalar genelde para veya içki nedeniyle çıkıyor Pek çoğu kendini korumak için en azından bir bıçağı yanından hiç ayırmıyor

Çoğu zaman karton kutuları yada çöpe atılmış eski süngerleri yatak olarak kullanıyorlar Kapalı bir yer bulacak kadar şanslı olmayanla ise naylon torbalara sarınarak rüzgardan ve yağmurdan korunmaya çalışıyor

Aralarında kendini halka kabul ettirmiş şanslı insanlar da var Beşiktaş’ta esnafın verdiği akşam yemeğini parkın kuytu bir köşesinde yerken rastladığımız K da bunlardan birisi Beşiktaş İskelesi’nde neredeyse bütün esnafın tanıdığı K, geceleri motorlarda yatıyor “Ben buraların yerlisiyim Yatacak yer bulurum” diyen K esnafı kendisine çok yardım ettiğini kendisinin de motorlarda hem barınıp hem de güvenliği sağladığını belirtiyor




Onun kadar şanslı olmasa da yine kendini sevdirmiş başka bir sokak sakini ise S H İngilizce ve Almanca bilen ve mesleği aşçılık olan S H 12 yıl önce alkol nedeniyle eşinden ayrılmış Alkolü bir dönem bıraktığını söyleyen SH iskeledeki bankamatikte kalıyor Yanında ise 13 yaşında bir çocuk var SH Eskişehirli çocuk ise Trabzonlu Kader ikisini yollarını İstanbul’da birleştirmiş ve 5 metrekarelik bankamatikte birlikte yaşamaya başlamışlar Tehlikelere karşı birlikte mücadele ediyorlar Bazıları da kıyı köşe buldukları korunaklı yerlere derme çatma kulübeler yapıp gruplar halinde oralarda kalıyor

Gece istediklere yere gidiyorlar, her sokağa girebiliyorlar Görüştüğümüz pek çok sokakta yaşayan insan emniyet güçlerinin kendilerine pek karışmadığını ifade ediyor “Bir suç olmadan polis bize dokunmaz” Hemen hepsi kimliksiz olduğu halde rahatça gezdikleri için bizde bu sözlerin doğru olduğu kanısına varıyoruz Çünkü sıradan bir vatandaş kimliksiz yakalanırsa mutlaka nezarete alınıyor ve kimlik ibraz edene kadar bırakılmıyor

Sokaklarda her yaş grubundan insanla karşılaşmak mümkün Bazen aralarındaki yaş farklılıklarına rağmen iyis dostluklar kuruyorlar ve birbirlerine destek oluyorlar

KARINLARINI NASIL DOYURUP NE GİYİYORLAR?


“Sokaklarda yaşayanların büyük bir çoğunluğu alkol kullanıyor Ama sanılanın aksine pek çoğu alkol nedeniyle sokağa düşmüyorSoğuk havalarda üşüme hissini engellediği için alkole başlıyorlar Bu daha sonra bağımlılığa dönüşüyor"

Genelde halkın verdiği paralar veya yiyeceklerle yaşamlarını sürdürüyor Pek çok esnaf bu insanlara yiyecek ve giyecek konusunda yardımcı oluyor Bazıları ise çöplüklerden topladıkları artık yiyecekleri yiyor ve buldukları eski kıyafetleri giyiyor A G de bunlardan biri Gültepe’de bir caminin avlusunda kalıyor Ama biz ona Eminönü’nde rastladık Elinde torbası çöplüklerden yiyebileceği yada giyebileceği birşeyler arıyordu Ne alkolik ne de başka bağımlılığı olan birisi A G Sara hastası ve annesi öldükten sonra üvey abileri tarafından sokağa atılmış Devlete ve insanlara olan güvenini tamamen yitirmiş durumda Gültepe’de kaldığını söyleyen A G ye Eminönü’nde rastlamamız aslında bu insanların bütün şehri ver korunaklı veya yiyecek bulabilecekleri yeri evleri gibi görmeye başladığını düşündürüyor AG gibi pekçok kişi olduğunu öğreniyoruz “Biz hırsız değiliz, çöpten buluyoruz ama çalmıyoruz, fakat herkes bize hırsız gibi bakıyor, suçlu gibi bakıyor” diyor

SAĞLIK SORUNLARINI ÇÖZEMİYORLAR


Sosyal güvenceleri ve tabiki paraları olmadığı için sağlık sorunlarını çözemiyorlar Hasta olduklarında genelde kendi kendine geçmesini bekliyorlar Bu bekleyiş bazen iyi sonuç verse de ölümle neticelendiği durumlar da oluyor Soğuk, açlık ve yetersiz temizlik koşulları nedeniyle her çeşit hastalığa açıklar Aslında sosyal güvencelerinin olmasıda çok şey değiştirmiyor

EMEKLİLER DE SOKAĞA DÜŞÜYOR


Emekli maaşıyla geçinemeyen bu ihtiyar da sokaklarda yaşamaya başlamış Sosyal güvencesi olduğu halde geçirdiği felç rahatsızlığının tedavisini yaptıramıyor Çünkü hastaneye gittiğinde kimse derdini dinlemiyor




Fındıklı’da rastladığımız bir ihtiyarın yanına yaklaşıyoruz 59 yaşında olan bu ihtiyar uzun süre gemilerden çalıştıktan sonra emekli olmuş Ancak ayda aldığı 102 milyon emekli maaşıyla İstanbul’da bir ev bulup oturabilmesi mükün olmadığı için sokaklarda yaşamaya başlamış 1980 öncesinde felç geçirerek Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde ağır bir ameliyat geçirmiş ve daha sonra Bahçelievler Rehabilitasyon Merkezi’nde tedavi gömüş Fakat Rehabilitasyon merkezinden iki ayağının üstünde çıkan bu yaşlı adam sokağa düştükten sonra tekrar rahatsızlanıp baston kullanmaya başlamış Hastaneye gidip randevu alamadığını, torpili olmadığı için kimsenin kendisiyle ilgilenmediğini söylüyor Huzurevinde neden kalmadığını sorduğumuzda ise farklı bir gerçekle karşılaşıyoruz Darülaceze’ye başvurmuş, ancak 60 yaşını doldurmadığı için oradada kapılar yüzüne kapanmış Yaşlı gözlerle bakıyor ve “Kimsenin yardım ettiği yok, ama yapabilirseniz beni bir rehabilitasyon merkezine yatırın Başka bir şey gerekmez Sigortam da var İyi olup iki ayağımın üstüne bir kalkabileyim” diyor Elimizden geleni yapacağımızı söyleyip yanından ayrılıyoruz Ağlayarak arkamızdan el sallayan bu ihtiyarı görmek aslında sosyal güvence kavramının tekrar sorgulanması gerektiğini düşündürüyor

EKONOMİK SORUNLAR AİLELERİ BÖLÜYOR


Sokakta yaşayanların pek çoğu ekonomik yetersizlikleri yada sağlık sorunları nedeniyle aileleri tarafından dışlanmış kabul edilmemiş insanlar Ancak parası olmadığı için ev tutamayıp sokakta yaşayanlar sadece kimsesizler değil




Sirkeci’de karşılaştığımız H Y ayakkabı boyacılığı yapıyor 38 yaşında ve iki çocuk babası Sokakta yaşayan pek çok insanın aksine ailesiyle ilişkileri gayet iyi Onu sadece ekmekten oluşan akşam yemeğini yemeğe hazırlanırken yakalıyoruz Çanakkaleli olan H Y ailesiyle yeni görüştüğünü söylüyor ve arkasından ekliyor; "Ben boyacılık yaparım, hanım temizlikçi Onlar pansiyonda kalıyorlar Hanımın kazandığı ancak onların masraflarına yetiyor İkimizin kazancıyla da bir ev tutulmuyor Böyle yaşıyoruz” diyor Onun da nüfus cüzdanı yok Genel sayımda listelere o da eklenmedi Tıpkı sokakta yaşayan binlerce çocuk ve yaşlı gibi

Evet Son sayımlarda hepimiz evlere hapsolmanın, sayım sisteminin ilkelliğinin yorumlarını yaptık ama T C vatandaşı olarak tescillendik Ya sayılamayanlar Yani artık kayıtlardan düşülen bu insanlar Onları unutarak modern bilgisayarlı kimliklerimizle modernleşebilecek miyiz?

Kaynak - NtvMsnbc