Türkiye’Nin Bayram Tatları

Türkiye’nin bayram tatları
Türkiye’nin birçok yöresindeki evlerde, temizlik, alışveriş, yemek ve tatlı hazırlıklarıyla bayram telaşı yaşanıyor Çörekler, börekler, geçmişten bugüne tadı değişmeyen şerbetli, sütlü tatlılar, bayram günlerine şenlik havası katıyor





Bayramlarda her evde benzer telaşlar yaşanır Anne-baba özlemi; uzun zamandır beklenen torunlara, yeğenlere hasret, birkaç günlük güzel bayram günlerinde sona erer

Anneler, sofralar şenlensin diye tatlılar yapıp börekler açarken, gözleri de yoldadır Bayramlarda eş, dost ve akraba ziyaretleri artarken, evlerde yemek ve tatlı pişirmek için hummalı çalışmalar yapılır

Dünyanın sayılı mutfakları arasında bulunan ve tatlıdan tuzluya yüzlerce tarif barındıran Türkiye’de, en güzel yemekler bayram günlerinde sofralardaki yerini alıyor Bayram sofralarını her yörenin kendine özgü tarifleri ve tatlıları süslerken, yemeklerin ikram şekli de büyük önem taşıyor

ERZURUM’DA KADAYIF DOLMA
Erzurum’da bayram sofraları ayran aşı çorbası, su böreği, yaprak sarması, lor dolması, cevizli kete ile şenlenirken, kadayıf dolmasız bayram sofrası düşünülemiyor

Yüzyıllar ötesinden gelerek Erzurum mutfağına damgasını vuran “kadayıf dolmasının” tescili amacıyla çalışma yapan Erzurumlular için bu lezzet vazgeçilmez

Kadayıf dolması, kadayıfın içine dövülmüş ceviz içi konularak dolma gibi sarılarak yapılıyor Sonra yumurtaya batırılarak yağda kızartılan kadayıflar önceden hazırlanmış şerbete atılıp, süzülerek servis yapılıyor

Erzurum’da yemeklerin bayramdan 3 gün önce yapılmaya başlandığını söyleyen Kültür ve Turizm Müdürü Fikret Öztürk, yörede Ramazan Bayramı’nda eş, dost ve akraba ziyaretlerinin yoğun olarak yaşandığını ve ziyarete gelen misafirlere özel ikramlar yapıldığı belirtti

KAZ PİLAVI
Ardahan Kültür ve Turizm Müdürlüğü yetkilileri, kentte bayrama özel olarak katmer, hengal, maviş ve etir (kaz pilavı) yemeklerinin yapıldığını, bayram tatlısı olarak un helvası, baklava, sütlaç ve elma dolmasının tercih edildiği; Ardahan’da kaz dolmasız bir bayram sofrası düşünülemeyeceğini belirttiler

Ardahanlılar, kazı bir tencerede su ile 40-45 dakika haşladıktan sonra, süzdürerek sudan çıkarıp, 8 parçaya ayırarak bir kapta bekletiyor Kazın pişme suyundan 6 bardak tencereye süzdürülüp, bu suyla bulgur pilavı pişiriliyor Pilav 10 dakika dinlendikten sonra tahta bir kaşıkla ezmeden karıştırılıp, bir servis tabağına aktarılıp, üzerine kaz parçaları konularak servis ediliyor

ERZİNCAN’DA BAYRAM MUTFAĞI
Erzincan Kültür ve Turizm Müdürü Metin Çankaya, bayramda Erzincanlıların yöresel yemek ve tatlılara çok önem verdiğini söyledi

Erzincan’ın hamur işi yemekleriyle öne çıktığını ifade eden Çankaya, bayram sofralarında un çorbası, yaprak sarması, kabak kurusu sarması, gendime çorbası ve su böreğinin mutlaka bulunduğunu vurguladı

Acem mutfağının izlerini taşıyan Erzincan mutfağı, bulgur yemekleri açısından da zengin bir menüye sahip

Hayvancılık ve tarımın yaygınlığı Erzincan’da hem et hem de sebze yemeklerinin farklı tariflerinin oluşmasını sağlamış Yaprak dolması, ekşili çorba ve kete, bayram spesiyalleri arasında bulunuyor

Tatlı, Erzincanlılar için de bayram sofralarının olmazsa olmazı Özellikle kayısıyla yapılan gasefe adlı tatlı ve hoşaf, özel gün sofralarının vazgeçilmezleri arasında yer alıyor

MUŞ’TA HAZÜT DOLMALARI HAZIR
Muş’ta bayram öncesi her evde, yöresel yemekler neredeyse hazır

Kültür ve Turizm Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, Muş köftesi, hazüt dolması, kırçıklı kalem dolması ve keşkek, bayram sofralarının vazgeçilmezleri arasında

Muş’ta Bayram namazından önce hazır edilen Hazüt Dolması’nın tarifi şöyle:
“Yağlı et iyice çekilir Pirinçle karıştırılır, iyice yoğrulur Kelem (Lahana) suda iyice haşlandıktan sonra ufak ufak parçalara bölünür Pirinçle karıştırılmış etin üzerine sonradan sumak ekilir, lahanaların içine konularak sarılır Çömleklere (toprak tencere) konularak haşlanır Tabaklara dizilir, üzerine yağ dökülerek yenir

BİNGÖL’DE TUTAMAÇ VE KELDOŞ
Bingöl’de bayramlarda en çok tutamaç, mastuva, keldoş ve içli köfte tercih ediliyor

Kültür ve Turizm Müdürlüğü yetkilileri, Bingöl’de bayramlarda en çok undan yapılan tutamacın, pirinç ve ayrandan yapılan mastuvanın, mayalı undan yapılan keldoş yemeğinin tüketildiğini belirtiyor

Mastuva, pirince ayran ilave edilerek yapılıyor Bir tencerede ayran ve pirinç karıştırılarak ateşe oturtuluyor Ayranın bozulmaması için kaynayıncaya kadar tahta kaşıkla sürekli karıştırılıyor Kaynadıktan sonra karıştırma işlemi bırakılarak katı hale gelinceye kadar pişiriliyor

KARS’IN EKŞİLİ ET YEMEĞİ
Kars’ta, domates ve etten yapılan yöreye özgü ekşili et yemeği, yeşil mercimek ve erişteden yapılan erişteli pilav ile elma ve cevizden yapılan elma dolması, en çok tercih edilen bayram yemekleri arasında yer alıyor

Karslılar için bayramın vazgeçilmez lezzeti elma dolmasının tarifi şöyle:
“Elmaların sebze dolmalarında olduğu gibi içleri, çekirdekleri alınarak oyulur Elmaların oyulan kısmına ezilmiş ceviz içi ve pudra şekerinden alabildiği kadar konulur Bu şekilde hazırlanan elmalar, ağzı küçük ve kapalı bir kaba sırayla yerleştirilir, üzerine bir kaşık yağ ve bir bardak su ilave edilip tencerenin kapağı sıkıca kapatılır Elmalar yumuşayıncaya kadar iyice pişirilir İsteğe göre sıcak veya soğuk servis yapılır”

IĞDIR’DA BALIK ÇÖREĞİ
Iğdır’da, bayram günleri hemen her evde balık çöreği bulunuyor Ceviz ve hamurdan yapılan ve balık şekli verilen bu çörek, bölge insanının bayramlarda olmazsa olmazı

Ayrıca, revani, baklava ve dilber dudağı, bayramlarda evlerde hazırlanan ve ikram edilen tatlı türleri arasında yerini alıyor

KOCAELİ’NİN UMAÇ ÇORBASI
Sanayi bölgesi olduğu için yurdun dört bir yanından göç alan Kocaeli, ülkenin mozaiğini yansıtan zengin bir mutfağa sahip

Kocaeli Kültür ve Turizm Müdürü Adnan Zamburkan, yurt içi göçün yanı sıra bölgeye Yugoslavya, Makedonya, Bulgaristan gibi ülkelerden de göç olmasının Kocaeli mutfağındaki zenginliği artırdığını söyledi

Zamburkan, yöreye ait en belirgin yemeklerin Kandıra’da yapılan “mancarlı pide” ile “Gebze mantısı”, “umaç çorbası”, “pişmaniye” ve “keten helvası”, “simit dolması” olduğunu söyledi

Bölgede özel günlerde en çok tercih edilen yemeklerse şunlar:
Umaç Çorbası: Yağda kavrulan soğanın üzerine rendelenmiş domates ve sıcak et suyu ya da tavuk suyu ilave edilir Ayrı bir kapta su ve unla hazırlanan hamur, küçük küçük şehriye şeklinde kırılarak kaynayan karışıma katılır Daha sonra bir tavada kızdırılan tereyağına nane katılarak çorbanın üzerine dökülür ve servis yapılır

Gebze mantısı: Mayasız hamurdan ince yufkalar açılır Açılan yufkalar küçük küçük kareler halinde kesilir Kare yufkalar tavukla hazırlanmış pilavla bohça gibi kapatılıp tepsiye dizilir Fırında kızartılan bohçaların üzerine tavuk suyu gezdirilir ve tavuğun beyaz etlerinden dizilerek servis yapılır”

HATAY’DAN KÖMBE TATLISININ KOKUSU YAYILIYOR
Adana ve Hatay’da da bayram günleri, zengin kültürün de etkisiyle değişik lezzetlerle süsleniyor

Adana’da bayram sofralarından eksik olmayan ve misafirlere ikram edilen yöresel yemeklerin başında, içinde un, yumurta, tuz, salça ve erik ekşisi bulunan yüksük çorbası geliyor Yüksük çorbası, mantı gibi hazırlanıp nohutla pişirilerek servis yapılıyor

KABAK ÇİTMESİ TARİFİ
Kabak çintmesi de kentin özel yemekleri arasında yer alıyor Zeytinyağında çok az kavrulan soğan ve salçaya küp halinde kesilen kabakların eklenmesiyle su eklenerek pişirilen yemek, bol baharat ve üzerine sarımsaklı yoğurt eklenip, sıvı yağda kırmızı pul biberle hazırlanan sos dökülerek servis yapılıyor

Taş kadayıf ve Karakuş tatlısı, Adanalıların vazgeçilmez bayram tatlıları arasında yerini alıyor

HATAY
Zengin bir mutfak kültürüne sahip Hatay’da, her bayram her evde ekşi aşı, oruk gibi yemek ve mezelerin yanı sıra kömbe tatlısı yapılıyor

Hoşgörü ve dayanışmanın sembolü kentte, bayram ikramlarına özel önem veriliyor

Kentte, Ramazan Bayramı’nın yaklaşmasıyla her köşe başındaki fırından, kadınların malzemesini evde hazırladığı ve pişirilmesi için fırına gönderdiği kömbe tatlısının kokusu yayılıyor

Pudra şekeri, damla sakızı, susam, süt, mahlep, Hindistan cevizi ile yapılan kömbe, bayramda her evin olmazsa olmaz tatlıları arasında yer alıyor Bayrama kısa bir süre kala evde hazırlanan malzemeler, daha çok fırınlara gönderilerek pişiriliyor

AYDIN
Aydın’da baklava ve kabak tatlısı siparişlerinde, Ramazan Bayramı nedeniyle artış yaşanıyor

Aydın’da 32 yıldır baklavacılık yapan Mahmut Sır, “Ülkemizde Ramazan denildiği zaman akla hemen baklava gelir Onun için satışlarımız artar” dedi

Bayram için çok fazla baklava siparişi aldıklarını, ancak günlük yapıp, günlük sattıkları için bütün siparişleri kabul edemediklerini belirten Sır, Aydın’ın en eski tatlısının, kuzu etinden yapılan “boyun tatlısı” olduğunu ifade etti

Sır, bu tatlının unutulmaya yüz tuttuğunu ve unutulmaması için tatlı yarışmalarının düzenlenmesi gerektiğini kaydetti

Aydın’da 39 yıldır kabak tatlısı yapan Selim Can da Ramazan Bayramı öncesinde kabak tatlısı siparişlerinin artığını ifade ederek, “İzmir, İstanbul ve Ankara’ya kadar sipariş gönderiyoruz” diye konuştu

TEKİRDAĞ’DA EV BAKLAVASI
Araştırmacı Yazar Sezai Gençöz, Tekirdağ’da yöresel yemeklerin eskiye göre daha az kullanıldığını belirterek, özellikle televizyonlarda verilen yemek tariflerinin kültürel yemeklerin azalmasında etkili olduğunu söyledi

Gençöz, bayramlarda Tekirdağ’da özellikle ev baklavası, kadayıf, peynir tatlısı, zerde ve revani tatlısı yapıldığını ifade etti Gençöz, tarhana çorbası, yoğurtlu borani, sulu köfte, Tekirdağ köftesi, cizleme, börek, kesme makarna, kuskusun vazgeçilmez bayram yemekleri arasında olduğunu söyledi

DOĞU KARADENİZ
Trabzon’da, yaklaşan bayram öncesinde geleneksel ev baklavaları hazırlıkları başladı Özel ince yapısıyla ve bol Karadeniz fındığıyla dikkat çeken ev baklavasının, bayram sofralarının en önemli ikram ürünü olmayı geleneksel olarak bu bayramda da sürdüreceği ifade edildi

Ayrıca ‘beton helva’ olarak anılan ve bayramın yanı sıra diğer günlerde de büyük rağbet gören tahin helvası, bayram sofralarındaki yerini alacak

Rize’de, genellikle lahana sarması, turşu tava ve kara lahanadan yapılan yöresel yemekler bayram sofralarının demirbaşı olurken, bu yemeklere, yöreye özgü olan ve kokulu kara üzümden yapılan “pepecura” tatlısı eşlik ediyor

Giresun’da, Özel günlerin en önemli yöresel yemeği “samatsa” pişirme hazırlıkları şimdiden başladı Samatsa, mısır unu, süt ve kokulu kara üzüm pekmezinden yapılıyor Bayram için imece usulü baklava açmaya da başlayan Giresunlular, fındıklı kabak, elma tatlısı, kara lahana ve üzüm asması yaprağı sarması yapmak için alışverişlerini hızlandırdılar

Gümüşhane’de de bayram namazından sonra bayramlaşmaya gelenlere ikram edilen börek ve erişteler için yufkalar açılıyor

Bayram kutlamalarına gelenlere, undan yapılan helvanın yanı sıra yufkayı rulo haline getirdikten sonra, tereyağında kızartarak, üzerine dökülen sarımsaklı yoğurtla yapılan börek de konuklara ikram ediliyor

Her gün bir evde toplanarak imece usulü tatlılar yapan Artvinli kadınlar, burma tatlısı, mekik tatlısı, laz böreği, baklava, yalancı sarma ve su böreği yaparak bayrama hazırlanıyorlar

Özellikle sahil yerleşim yerleri olan Hopa ve Arhavi ilçeleri ile Kemalpaşa beldesinde ev kadınları meşhur laz böreği açıyorlar

MALATYA KÖFTESİ
Malatya’da misafirlere servis edilecek tatlıların yanı sıra lahana sarması, iri köfte, kömbe ve yoğurtlu çorba da bayram için önceden hazırlanıyor

Malatyalı kadınlar, lahana sarması, iri köfte, kömbe, yoğurtlu çorba gibi yemeklerini arefe gününden hazırlamayı tercih ediyor

Ağırlıklı olarak bulgurun kullanıldığı Malatya’da, bayram için yufka ekmeği pişiren kadınlar bir araya gelerek yardımlaşıyor Bayram ekmekleri için imece usulü çalışan komşular, bayram tatlıları ve baklava açılmasında da birbirlerine yardım ediyorlar

ELAZIĞ’DA HARPUT KÖFTE VE GÖMME
Elazığ’da bayramda yapılan yemekler arasında ilk sırayı Harput köfte, döğme çorbası, içli köfte ve gömme alırken, tatlılarda ev baklavası tercih ediliyor

Coğrafi şartları ve tarihi mirası ile zengin bir mutfak kültürüne sahip olan Elazığ’da, özellikle bayram günü kahvaltı büyük yer tutuyor

Ramazan ayı boyunca kahvaltı yapılmadığını göz önüne alan Elazığlılar, bayram namazından sonra kahvaltıya önem veriyorlar

Elazığ’da bayram yemeklerinin vazgeçilmezi arasında bulunan Harput köfte, hemen hemen tüm evlerde yapılıyor

Doğranmış kuru soğan, yağsız kıyma, maydanoz, biber, tuz ve ufak bulgur suyla bir kapta iyice yoğrulup elde edilen hamurdan fındıktan biraz büyük olarak alınan parçalara şekil verilmesiyle yapılan köfteler, ayrı bir tencerede kaynayan yağlı ve salçalı suyla kaynatılarak pişiriliyor

Kentte bir çeşit börek olarak tabir edilebilen gömme de geleneksel damak tatları arasında bulunuyor

EDİRNE’DE BÖREK
Birçoğu günlerce uğraş gerektiren yemek kültürüne sahip olan Edirne’de bayram sofrasına, en çok kara kavurma, ciğer sarma, hünkar beğendi, kuzu kapama, terbiyeli et, kimyonlu et, lahana sarması, patlıcan musakka ve ekşili köfte eti getiriliyor

Türk Mutfağı ve Edirne’den Yemek Kültürü adlı kitabın yazarı Müşerref Gizerler, Edirne’nin, geçmişte var olan yemek türlerini hala koruduğunu söyledi

Bayram sabahlarında böreklerin de ayrı yeri ve tadı olduğunu ifade eden Gizerler, şöyle devam etti:
“Kıymalı tepsi börekleri, peynirli poğaça böreği, tavuklu kandilli mantı, kuru mantı, su böreği ve bulgurlu kol börekleri kent mutfağında hala görülmektedir Kırsal kesim ve tatar geleneklerinden gelen, köbete, çiğ börekle beraber, akıtma, mantı, kesme makarna ve kuskus bulunmaktadır Tatlılarda, bademli baklava, cevizli oturtma, sepet hurma, dilber dudağı, un helvası, aşure, zerde, pelte, güllaç, badem ezmesi bilinenler arasındadır”

KONYA’DA BAYRAM YEMEĞİ
Konyalı ev hanımları bayram yemeği olarak en çok yoğurt çorbası, bütümetli patlıcan, su böreği ve baklava hazırlıyor

Ünlü Türk Mutfağı Uzmanı Dr Nevin Halıcı, Konya’da ilk bayram yemeğinin bayram namazından dönüldükten sonra tüm aile bireylerinin katılımıyla yendiğini anlattı Halıcı, Konya bayram yemeklerinin, binlerce yıllık yemek kültüründen süzülüp gelen damak tadı ve beğenilerin izlerini taşıdığını ifade etti

Halıcı, Konya’da bayram yemeği menüsünün yoğurt çorbası, bütümetli patlıcan, su böreği ve baklavadan oluştuğunu kaydetti

Halıcı, su böreği ve baklavanın günler öncesinden hazırlanmasıyla diğer yemeklerden ayrıldığını ifade ederek, su böreği hakkında şu bilgileri verdi:
“Konya’da su böreği, çok ince yufkalardan 6 altta 6 da üstte olmak üzere 12 adet kullanılır Katlar asla birbirine yapışık olmaz, Bu nedenle ele ya da çatala alınan Konya su böreği titrer Yufkası 2 dakika haşlanır En büyük özelliklerinden biri de mangalda, kömür ateşinde pişirilmesidir İddia ediyorum, gerek görüntü, gerekse lezzet açısından su böreği yapımında Konyalı hanımlarla kimse yarışamaz”

İZMİR’DE EKMEK DOLMASI
İzmir’in Ramazan ayı ve bayramına ilişkin en özel tatlarının başında, ilk kez duyanların biraz “tuhaf” bulduğu ekmek dolması geliyor

Türk mutfağında zeytinyağlı ve etli olmak üzere sayısız seçeneğe sahip olan dolma, İzmir’de sadece ramazana özgü bir tat olarak ekmek içinde pişiriliyor

Giderek unutulan bir lezzet olması nedeniyle, eskisi kadar rahatça bulunamasa da İzmir’de hala bazı fırınlar, sadece ramazan ayında “dolmalık ekmek” olarak bilinen özel ekmek üretimini sürdürüyor

KAPAKLI EKMEK, CEVİZ, KIYMA VE TARÇIN
Daire şeklindeki dolmalık ekmeğin üzerinde ikinci bir daire bulunuyor ve ekmeğin ortasındaki bu küçük daire, bıçak yardımıyla bir kapak gibi çıkarılıyor

Kapak ayrıldıktan sonra ekmeğin içi sadece kabuk bırakılana kadar çıkarılıp ufalanıyor ve ufalanan ekmek içlerine, önceden hazırlanmış kıyma, soğan, ceviz, karabiber, kuş üzümü, tarçından oluşan karışım eklenerek tekrar ekmeğin içine yerleştiriliyor ve kapak kapatılıyor

Hazırlanan dolma, su dolu geniş bir tencerenin üzerine yerleştirilen metal bir süzgece alınarak, kısık ateşte buharda 1 saat kadar pişiriliyor ve adeta bir pasta gibi dilimler halinde servis ediliyor

İzmirlilerin büyük bölümü, bayram menülerine ekmek dolması yemeğini ekleyerek, bu geleneksel yemeğe 11 ay sonra görüşmek üzere veda ediyor

GAZİANTEP’TE YUVARLAMA
Ramazan Bayramı’nda Gazianteplilerin vazgeçilmez yemeği olan yuvarlamanın hazırlıkları hemen her evde devam ediyor

Gaziantep’te, Ramazan Bayramı’nda ev halkının sabah kahvaltısı yerine yemeyi tercih ettiği ve özellikle misafirlere yapılacak ikramlarda önemli bir yer tutan yuvarlamanın hazırlıklarına başlandı

Gaziantepli ev hanımı Sultan Yağmur, Gaziantep’te bayram sabahı her evde yuvarlamanın yendiğini belirterek, yuvarlamanın hazırlanışını şöyle anlattı:
“Pirinçler çekilerek un haline getirildikten sonra, içine bir miktar karabiber konularak çiğ köftelik et ile yoğrulur Nohut büyüklüğünde yuvarlanan köfteler haşlanır ve bir kenarda beklemeye alınır İçine et ve nohut konularak hazırlanan et suyuna haşlanan köfteler atılır ve kaynatılır Köfteler pişince, içine yumurta ve et suyu ile dağlanan yoğurt aktarılır ve bir miktar kaynatıldıktan sonra ocaktan indirilir Daha sonra üzerine yağ ve nane dökülerek servis yapılır”

ÇÖREK BAYRAMI
Kahramanmaraş’ta asırlardan beri ramazan bayramlarında yapılan geleneksel ‘Bayram Çöreği’ son yıllarda artan talep üzerine büyük bir sektör haline dönüştü

Son 10 yıla kadar daha çok ramazan ayının son 15 gününde imal edilerek, bayram günlerinde evlerde konuklara hoşaf ile birlikte ikram edilen bayram çörekleri, bayramlarda çok fazla tüketilmesi nedeniyle bayrama da ismini vermiş durumda

Yörede, çöreklerin tüketiminin fazla olması nedeniyle Ramazan Bayramı ‘Çörek Bayramı’ olarak da adlandırılırken, çöreğin son yıllarda Ramazan Bayramı dışında kalan zamanlarda da tüketiminin artması nedeniyle unlu mamuller üreten 18 adet tesis kuruldu

SAKARYA’DA İNCİR UYUTMA TATLISI
Sakarya’da bayrama özgü yöresel yemek ve tatlılar arasında, ilçelere göre değişen alışkanlıklara rağmen keşkek, dartılı keşkek, kıvrım baklava, üre tatlısı, lokum ekmeği ve incir uyutma tatlısı yöresel yemek ve tatlılar olarak bayram sofralarını süslüyor

Osmanlı kültürünün izlerini taşıyan mutfağıyla tanınan Sakarya’da vezir parmağı, kemalpaşa tatlısı, şambaba, şekerpare, tel kadayıf, güllaç ve sütlacın yanı sıra, incir uyutması, kuşburnu tatlısı, uhut tatlısı, kıvrım baklava taraklı da sofralardaki yerini alıyor

İncir uyutma tatlısının tarifini ev hanımı Kadriye Güven (67) şöyle anlattı:
“Önce inciri bir tabağa küçük küçük doğrarız Daha doğrusu dörde bölebiliriz Yapacağımız miktara göre sütün miktarını ayarlayıp ayrıca kaynatırız Şekerini ilave ettikten sonra incirlerin üzerine dökeriz Daha sonra tabağın ağzını kapatarak sobanın kenarında bir beze sararak yaklaşık 5 saat bekletiriz, yani uyuturuz Böylelikle incir uyutması servise hazır hale gelmiş olur”

Kaynarca yöresinde bayramda konuklara ikram edilecek yemeklerin başında, ilçeye özgü tadıyla dartılı keşkek geliyor

Sütün kaymağının biriktirilip kızartılmasıyla elde edilen dartı, keşkek ve yemeklerde sos olarak kullanılıyor

VAN’DA DA EV BAKLAVASI BAYRAM TATLILARININ VAZGEÇİLMEZİ
Van’da bayramlarında sofralarda, ayran aşı, Grut aşı, Şile, Keledoş, Sengeser, Murtuğa, Kurut köftesi, Üzüm aşı, Cılbır, Ekşili, Ciğer köftesi, Van baklavası, Van pastası, İşbabyan, Kavut, Paluza, Çömlek yahnisi yerini alır

Van’da da ev baklavası bayram tatlılarının vazgeçilmezidir Bayramdan bir gün önce hazırlanan baklavalar, bayram sabahı dökülen şerbetin ardından ikrama hazır hale getirilir

ZONGULDAK’TA UĞMAÇ ÇORBASI
Zonguldak’ta yöresel yemekler kent merkezlerinde unutulmaya yüz tutmuş olsa da Ramazan Bayramı’nda özellikle kırsal kesimlerde hazırlanan beyaz baklava, mısır keşkeği, yağlı hoşaf, sirkeli köfte, pelvaza, ekşili köfte, kabak gözlemesi ve uğmaç çorbası bayram sofralarını süslemeye devam ediyor

Su böreği, kabaklı börek, bazlama, çizleme, kömeç ekmeği, tarhana çorbası, pide türleri, malay, cevizli ev makarnası ve mısır ekmeği gibi yiyecekler yörenin unlu ürünlerden yapılan yemekler arasında bulunuyor

Bölgede bayramların geleneksel tatlısı beyaz baklava, yumurta, yoğurt, süt, margarin, ceviz içi, nişasta, un ve limonun yanı sıra şeker, su ve tuz kullanılarak yapılıyor

KARABÜK’ÜN VAZGEÇİLMEZİ HOŞMERİM
Karabük mutfağı ile ilgili olarak yapılan araştırmalarda saptanan 100’den fazla yemek çeşidi, özellikle Ramazan ve Kurban Bayramı gibi özel günlerde özenle hazırlanarak sofralarda yerini alıyor

Perohi, gözleme, Safranbolu bükmesi, kuyu kebabı, kara mancar, yaprak dolması, ev makarnası, bandırma, sini çöreği, çullu börek, bazlama, su böreği, ev baklavası, safranlı zerde, höşmerim ve haluşka kente sofraları süsleyen yöresel yemekler arasında bulunuyor

Her zaman taze satılan helva çeşitleri ile fındıklı, fıstıklı, güllü ve safranlı çeşitleri bulunan Safranbolu lokumları da bayramlarda evlerin vazgeçilmezleri arasında yer alıyor

Geleneksel yemeklerden perohi, un, su, yumurta ile hazırlanırken, höşmerim için un ve yumurta harmanlanıp, pembeleşinceye kadar yağda kavruluyor Ocaktan inmesine yakın içine dövülmüş ceviz konularak biraz daha kavrulup bir kaba alınarak üzerine ılık şeker şurubu konularak servis yapılıyor

BARTIN’IN PİRİNÇLİ MANTISI
Kentleşme sürecinin beslenme kültürünü de değiştirdiği, geleneksel mutfağın hemen hemen unutulmaya yüz tuttuğu Bartın’da da yöresel yemekler bayram gibi özel günlerde sofralardaki yerini alıyor

Geleneksel olarak hamur işi, sebze yemekleri ve balığın beslenmenin temel noktalarını oluşturduğu kentte, pirinçli mantı, yumurtalı ısbut, pumpum çorbası ve tatlı olarak kabak burması bayram da ikram edilen yiyecekler arasında ilk sırayı alıyor

Bayram tatlısı olarak ikram edilen kabak burması un, yumurta, tatlı kabak, ceviz içi, margarin, şeker ve yarım limon kullanılarak yapılıyor

ANTALYALILARIN BAYRAM TATLARI
Antalyalılar da bayrama özel yemekler, tatlılar ve börekleri şimdiden hazırlamaya başladılar

Ilıman iklimi ile her çeşit sebze ve meyvenin yetiştiği bir şehir olan Antalya’da, Girit göçmenlerinin yoğun olarak yaşaması nedeniyle ot ağırlıklı Giritli yemekleri ön plana çıkıyor Antalya yöresindeki tatlılar da başka yörelerden farklılıklar gösteriyor

Bayramlarda da tüketilen Antalya ve çevresine özgü bazı yemekler şöyle:
Kapama: Mısır unu, taze çökelek ve yağdan oluşan bir yöre yemeğidir Pilavla beraber pişirilir
Mıhlı: Çocukların sevdiği yemektir Kıyma tereyağında soğanla pişirilir Her tabağa yağda kızartılmış iki yumurta kırılır
Çılbır: Yoğurtlu yumurta yemeğidir Kaynayan suya kırılan yumurtalar pişince kevgirle alınarak sarımsaklı yoğurda katılır Üzerine kızartılmış kırmızı biber dökülür
Borana: Haşlanmış katı yumurtalar sarımsaklı yoğurda doğranır Üzerine yağ, toz biber ısıtılarak dökülür
Bumbar: Antalya yemeklerinin en zahmetlisi olan bumbar özellikle genç yaştaki keçilerin bağırsaklarından yapılır
Kuskus yemeği: Antalyalı Arap kökenli kadınlar pilav için hamur hazırlayıp pişirirler Taze bakla ve bezelye ile pişirilir, yoğurtlanarak üzerine taze tereyağı dökülür
Keşkek: Mısır dövmesidir Yahnisi, ayranlısı, yağlısı, sütlüsü, yoğurtlusu ünlüdür
Alafaşı: Doğal otlardan yapılan bir yemek türüdür İlibada, ebegümeci gibi tarla bitkilerinden yapılır
Kölle: Buğday, fasulye, nohut, bakla kaynatılır Kırmızı biber, karabiber, tuz eklenir Üzerine ceviz ve badem ezmesi eklenerek yenir
Yoğurtlu saç kavurma: Parça et sacda iç yağı ile kızartılır, üzerine yoğurt dökülür
Domates civesi: Tencereye doğranmış soğan, patlıcan, biber, yağ, tuz, domates 15 dakika kavrulur Daha sonra pirinç ilave edilir Karıştırılmadan bir süre daha pişirilir Ateşten indirilmesine yakın sarımsak, nane, fesleğen konur Sıcak olarak servis yapılır
Kokaşka: Tepside yufkalı kavuk yemeğidir
Göleviz: Patatese benzeyen yumru köklü yerel bir bitki olan Göleviz’den yapılır

ANTALYA BÖREK ÇEŞİTLERİ
Sini böreği: Sacda hazırlanan, kıyma ve soğanla pişirilen börek çeşididir
El Böreği: Papatya şeklinde, içerisine kıyma koyularak hazırlanan elde yapılmış yufkadır
Kapaklı: Balkabağı ile yapılan bir börek çeşididir
Samsıra: Susam ve pekmezin ocakta kaynatılması ile elde edilir
Darı bazlaması: Mısır unundan yapılan hamur, iyice yoğrulduktan sonra normal büyüklükte açılır ve kızgın saç üzerinde birkaç defa alt üst edilerek pişirilir
Ziyare: Kendine has özel mayalanmış hamurdan yapılan, el içi büyüklüğünde, değişik şekillerdeki bir nevi yumuşak ekmektir
Ovmaç: Yufka ekmeklerin kırıntılarından yapılır

HELVALAR
Antalyalılar çeşitli helvalar hazırlarlar Bunların başında irmik, tahin, keten, un helvaları gelir Helvanın yanında çeşitli tatlılar da bayram için evlerde hazırlanır
Höşmerim: Peynir, un, kaymak, süt, tereyağ ve şekerden yapılır
Kabak tatlısı: Bal kabağı ve ceviz ile yapılır
Tepsi tatlıları: Kadayıf, baklava, saraylı, tahinli, kadın göbeği, saray lokması, ekmek kadayıfı gibi tatlı çeşitleridir
Öküz helvası: Üzüm veya keçi boynuzu pekmezinden yapılan helva çeşididir
Katmer: Üstüne bol şeker dökülerek yenir
Fıtır: Hamurdan börek gibi yapılır İçine kaymak ve şeker konulur

Nerede o bayramlar denilen bayramlar eskilerde mi kaldı? Yoksa çocuklar için bayramlar hala eski bayramlar tadında mı? El öpülüp kahveler ikram edilirken arkadan sunulan tatlılar, bayram sofrasında elden ele gezen zeytinyağlılar, ne zamandan beri yemediğiniz içli köftelerden yayılan mis gibi kokular Belki de bayramı bayram yapan bu tatlardı