Sabah Ve İkindi Namazlarının Fazileti

Sabah ve ikindi namazlarının fazileti
SABAH VE İKİNDİ NAMAZLARININ FAZİLETİ

Hadisler
1049Ebû Mûsâ radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“İki serinlik namazını, sabah ve ikindiyi kılan kimse cennete girer”
Buhârî, Mevâkît 26; Müslim, Mesâcid 215

Açıklamalar
İki serinlik namazının sabah ve ikindi namazları olduğunda âlimlerin pek çoğu ittifak içindedirler Bunlara böyle ad verilmesinin sebebi de, günün serin zamanlarında kılındıkları içindir Gündüzün en sıcak vaktinin gün ortası olduğu dikkate alındığında bu tevcih doğrudur Ancak bazıları bunlardan birinin akşam veya yatsı namazı olabileceğini söylemişlerse de, bu görüş taraftar bulamamıştır Cennete girmenin bu iki namaza bağlanması, onların son derece kıymetli ve kılındıkları vaktin de faziletli olmasındandır Burada kişinin fedakârlığı ve feragatı da çok önemlidir Çünkü sabah namazı vakti uykunun en çok sevildiği zamandır, bundan vaz geçip ibadet edebilmek bir fazilettir İkindi namazı da, gündüzün sonuna yakın bir zamanın namazı olup, bir insanın bu vakitte işini gücünü, alış verişini ve ticaretini bırakıp namaz kılması yine bir fazilettir Bu vakitlerin önemini ve üstünlük sebebini gelecek hadislerde göreceğiz
Bu hadisi daha önce 134 numara ile de okumuştuk
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Sabah ve ikindi namazlarını kılanlar Allah katında büyük bir mükâfatı hak ederler
2 Sabah ve ikindi namazı vakitleri fedakârlık gerektiren vakitlerdir Birincisi uykudan fedakârlığı, diğeri işten ve kazançtan fedakârlığı gerektirir

1050 Ebû Züheyr Umâre İbni Ruveybe radıyallahu anh Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken işittiğini söyledi:
“Güneş doğmadan ve batmadan önce namaz kılan bir kimse cehenneme girmeyecektir” Resûl-i Ekrem bu sözüyle sabah ve ikindi namazlarını kastetmişti
Müslim, Mesâcid 213-214 Ayrıca bk Ebû Dâvûd, Salât 9

Riyâzü’s-sâlihîn’in bir çok matbu nüshasında bu hadisin sahâbî râvisi Züheyr İbni Umâre tarzında yazılmışsa da, doğrusu bizim kaydettiğimiz gibi Ebû Züheyr Umâre İbni Ruveybe’dir
Ebû Züheyr Umâre İbni Ruveybe
Umâre, Kûfe’ye yerleşen sahâbîlerdendir Babasının adının Ruveybe yerine Rüeybe tarzında da kaydedildiğini görmekteyiz Onu Ebû Ruveybe künyesiyle tanıtanlar da vardır Bazı kaynaklar künyesinin Ebû Zühre olduğunu söyler Haysem İbni Sakîf oğullarına mensuptur Resûl-i Ekrem’den dokuz hadis rivayet etmiştir Müslim’de iki, Buhârî’de bir hadisi vardır Ondan hadis nakledenler arasında iki oğlu Ebû Bekir ve Ebû İshâk bulunmaktadır
Allah ondan razı olsun
Açıklamalar
Güneş doğmadan önce kılınan namaz, sabah namazıdır Güneş batmadan önce kılınan ise ikindi namazıdır Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, biri uykunun en derin saatinde diğeri günün yorgunluğunun ve çarşı pazarın en yoğun vaktinde kalkıp camiye gitmek, diğer namaz vakitlerine göre daha zordur Zor olanı başarmanın daha faziletli olacağında şüphe yoktur Bu durum Kur’an’ın şu âyetleriyle daha iyi anlaşılır: “Geceleri pek az uyurlar, seherlerde istiğfar ederlerdi” [Zâriyât sûresi (51), 17-18] “Kendilerini Allah’ı anmaktan, namaz kılmaktan, zekât vermekten ticaretin ve alışverişin alıkoymadığı insanlar” [Nûr sûresi (24), 37] Görüldüğü gibi Peygamber Efendimiz’in her sözü ya doğrudan veya dolaylı olarak Kur’an’ın bir âyetine dayanmaktadır Biz bunları bazı kere tam olarak keşfetme imkânı bulamayabiliriz Fakat sahih olan bir rivayeti tereddütsüz kabul ederiz Bu çeşit rivâyetlerin diğer namazları o kadar önemli saymadığı zannedilmemelidir Bunlar, her namazın önemini ayrı ayrı anlatıp mü’minleri her birine teşvik edici rivayetler olarak kabul edilmelidir
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Sabah ve ikindi namazlarına özellikle hassasiyet gösterilmelidir Çünkü biri uykudan uyanma zorluğuna katlanmayı, diğeri gündüzün yoğun meşgalesini ibadet için terketmeyi gerektirir
2 İbadetler kişiyi cehennemden korumaya vesile teşkil eder
3 Namazların bazısı diğerlerinden daha faziletli olabilir
4 Rızık temini için çalışmak kulluğa mani olmamalıdır

1051Cündüb İbni Süfyân radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Sabah namazını kılan kimse Allah’ın himayesindedir Dikkat et, ey Ademoğlu! Allah, bizzat himayesinde olan bir konuda seni sorguya çekmesin”
Müslim, Mesâcid 261-262 Ayrıca bk Tirmizî, Salât 51, Fiten 6; İbni Mâce, Fiten 6
Açıklamalar
Hadisimizi daha önce biraz farklı metinlerle 234 ve 390 nolu hadisler olarak da görmüştük Burada tekrar edilişinin sebebi, sabah namazıyla ilgili oluşundandır Hadisin râvisi Cündüb İbni Abdullah, burada dedesine nisbetle Cündüb İbni Süfyan diye zikredilmiştir Bir başka rivayetten sabah namazını cemaatle kılan kimsenin kastedildiğini anlıyoruz Şu kadar var ki, insan her zaman cami veya mescid olan bir yerde bulunamayabilir Veya bir mekânda tek başına olabilir Bu sebeple hadis şârihlerinden bazıları “ihlasla kılan” diye açıklamışlardır Sabah namazı vaktinde kalkmak müslümanlar için çok büyük önemi haizdir Çünkü günün en bereketli saati ve rızıkların taksim olunduğu zaman dilimi olarak adlandırılan seher vakti, duanın, ibadet ve tâatin en makbul olduğu, rızık talebi için bütün canlıların yeryüzüne yayıldığı bir an olmanın yanında, insan sağlığı için de büyük önem taşımaktadır Ayrıca kâfirlerin ve münafıkların uyku vakti olarak bilindiğinden dolayı onlara muhalefet etmek için de uyanıklık tavsiye olunmuştur İslâm ordularının hareketi, düşman üzerine yürümeleri ve zafere ulaşmalarının çok kere sabahın erken saatlerinde oluşu tesadüfî değil, iradeli bir davranışın sonucudur
Daha önceleri de açıklandığı gibi, Allah’ın zimmetinde olmak, dünyada ve ahirette O’nun koruması, himayesi, kefalet ve teminatı altında olmak anlamlarına gelir Bir insan Allah’a verdiği sözü yerine getirmez, yapmaya güç yetirebileceği işleri yapmaz, iyi ve güzel davranışlarda bulunmazsa bundan dolayı hesaba çekilir Allah’ın kişiyi huzuruna istemesi, onu hesaba çekmesi anlamına gelir Kulluk şuuru dediğimiz şey, hesaba hazır olmamızı gerektirir İşte Resûl-i Ekrem’in bize hatırlattığı bunlardır
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Sabah namazı vaktinde uyanmalı ve namazı cemaatle kılmaya özen göstermeliyiz
2 Allah ve Resûlü’nün emir ve tavsiyelerine uymak, bizi hem bu dünyada hem âhiret hayatında huzura kavuşturur; Allah’ın koruması ve emniyeti altında olmamızı sağlar
3 Allah’ın huzurunda hesaba çekilmezden önce, hesabımızı iyi yapmamız gerekir
Riyazüs Salihin