Mercimek - Mercimek Nedir - Mercimek Yetiştiriciliği

Mercimek - Mercimek Nedir - Mercimek Yetiştiriciliği

a Yazlık Mercimek:


Ekim Zamanı: Yazlık mercimek için ekim zamanı erken ilkbahardır Mart ayı başlarından başlayarak Nisan ayının başlarına kadar yapılan ekimlerden yüksek verim elde edilmiştir Ekim geciktikçe verimde azalma meydana gelir Yabancı ot kontrolünün yapılması verimi artırır, bunun için çeşitli herbisitler bulunmaktadır


Bunların bir kısmında ekimden hemen sonra bitkiler çıkış yapmadan kullanılır Bunun için ilgili mercilere danışmakta fayda vardır

Her zaman için mibzerle yapılan ekim serpme olarak yapılan ekimden daha iyi sonuç vermiştir


Gübreleme: Yazlık mercimekler için en uygun gübre dozu saf madde olarak 2r11;4 kg/da azot, 5r11;6 kg P2O5 kg/da Yabancı ot sorunu nedeni ile ekim geç yapılıyor ise bu miktar daha da azaltılmalıdır


Yağışı biraz daha bol olan bölgelere tavsiye edilen miktarlarda azot vermek yararlı olacaktır Yazlık mercimekte azotu yüksek dozlarda kullanmaktan ve bitkiyi kurak tehlikesine sokabilecek aşırı vejetatif gelişmeye teşvik etmekten kaçınmak gerekir


Ekim Sıklığı: Yazlık mercimekte dekara atılacak tohum miktarı ekilecek tohumun iriliğine göre değişiklik gösterir Çiftçilerimizin Sultani olarak isimlendirdikleri yeşil mercimeklerde bu miktar dekara 8-11kg arasında değişiklik gösterir Taneli küçük kırmızı mercimeklerde ise bu miktar çok daha az 5r11;7 kg/da civarındadır


Tohumluğun çimlenmesi iyi ve temiz ise m2'ye 175r11;225 tane yeterli olacaktır



b Kışlık Mercimek:


Mercimekte Kışlık ve Yazlık çeşitler birbirinden farklıdır Yazlık olan çeşitler kışlık olarak ekilirler ise soğuktan zarar göreceklerinden hiçbir verim elde edilemez Kışlık çeşitlerin kıştan ve soğuktan etkilenmesi kesinlikle söz konusu değildir Kışlık mercimek ekimini sınırlayan en önemli faktör yabancı otlardır Mevcut yabancı ot öldürücüler ile etkili bir yabancı ot kontrolü yapılamamakta buda verimin düşmesine neden olmaktadır Yabancı ot mücadelenin iyi yapıldığı durumlarda kışlık mercimekler yazlık mercimeklere göre en az % 50 veya daha fazla verim artışı sağlarlar


Ekim Zamanı Kışlık mercimekler Sonbaharda ekilir, en uygun ekim zamanı Ekim ayıdır Kışa çıkışlarını tamamlayarak giren mercimeklerden daha iyi verim alınmıştır Ekimin geç yapılması, verimin azalmasına istenilen verimin elde edilememesine neden olur


Gübreleme: Kışlık mercimekler için en uygun gübre dozu saf madde olarak 3r11;4 kg/da azot, 6r11;7 kg P2O5 kg/da Fazla miktarda gübre verilmesi verimi artırmamış aksine azaltmıştır


Ekim Sıklığı: Kışlık mercimekte dekara atılacak tohum miktarı ekilecek tohumun iriliğine göre değişiklik gösterir Tohumluğun çimlenmesi iyi ve temiz ise m2'ye 250r11;300 tane yeterli olacaktır Buda iri taneli pul mercimeklerde 10r11;12 kg/da civarındadır



Kırmızı tanelileriyle yapılan çorbasını severek içtiğimiz; yeşil taneleriyle hazırlanan salata, yemek ve köftesini keyifle yediğimiz doğal protein kaynağı Mercimek bitkisi, Baklagiller'dendir Anayurdu Akdeniz havzası ve Anadolu olan biryıllık tarım bitkisi mercimek, buradan dünyanın öteki kesimlerine de yayılmıştır


Türkiye, mercimek üretiminde dünyada başta gelen ülkelerden biridir Kısa boylu, sarılgan, gösterişsiz bir bitki olan mercimeğin sapında, karşılıklı dizili birleşik yapraklan, yaprak saplarında sülükleri ve beyaz renkte açan çiçekleri vardır Bu çiçeklerin döllenmesi ve olgunlaşmasıyla büyüyen geniş ama kısa boylu badıcın içinde, ikişer adet tohumu oluşur


İşte bu ufak, yassı ve yuvarlak biçimli tohumlara mercimek denir, iki önemli çeşidi olan mercimeklerin kırmızı tanelileri daha küçük, yeşil tanelileri biraz daha büyük ama ince olurlar Kuru sebze olarak sıkça tüketilen mercimeğin protein bakımından zengin olan tüm bitkisi, taneleri hasat edildikten sonra hayvanlara yem olarak verilir


BESİN DEĞERLERİ


100 gr kuru mercimeğin içerdiği besin değerleri şunlardır: 340 kalori; 247 gr protein; 22 gr karbonhidrat; 0 kolesterol; 1,1 gr yağ; 1,5 gr lif: 145 mgr fosfor; 79 mgr kalsiyum; 6,8 mgr demir; 6,8 mgr sodyum; 370 mgr potasyum; 60 IU A vitamini; 0,37 mgr B1 vitamini; 0,32 mgr B2 vitamini; 2 mgr B3 vitamini ve yüksek oranda folik asit


SAĞLIĞIMIZA YARARLARI


Yukarıda görüldüğü gibi yüksek oranlı besin değerleri olan mercimek, bu özelliğinin yanı sıra;


o Kandaki kötü kolesterol düzeyini düşürür: Böylece kalp krizi geçirme rizikosunu azaltır; kalp dostu bir besin olduğunu kanıtlar


o Yüksek oranda lif içermesi nedeniyle mercimek, şeker hastaları için değerli bir besindir: Çünkü insülin ve kan şekerini düşürür


o Yüksek lif içeriğiyle pekliğe iyi gelir ve kalın bağırsakların çalışmasını düzene sokar Hemoroit ve diğer kalın bağırsak sorunlarında iyileştirici etkiler yapar


o Mercimek, içerdiği yüksek orandaki demir ve folik asit nedeniyle kansızlığı önler


o Zengin potasyum içermesi nedeniyle yüksek tansiyonu düşürücü etkiler yapar


o Mercimek içerdiği maddelerle bedenin kansere yakalanma rizikosunu azaltır


Sağlığımızı destekleyici bütün bu önemli etkilerinden yararlanmak üzere, mercimeğin günlük diyetimize katılması, olabildiğince sıkça ve bolca yenilmesi öğütlenmektedir


KISACA BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ VE YETİŞTİRİLMESİ


Toprak bakımından seçici olmayan, ılıman ve kurak iklimlerin bitkisi mercimek, tohumlarıyla (bayat olmayan mercimek taneleriyle) çoğaltılır Güneydoğu Anadolu bölgemizde kırmızı mercimek, kışlık ekim olarak kasım ayında; Orta Anadolu ve ara bölgelerde yeşil mercimek, yazlık ekim olarak mart ayında daha önceden hazırlanmış tarlalara mibzerle ya da serpme şeklinde ekilir Kurak bölgelerde yağmura dayalı olarak yetişen mercimek baklagillerden olduğu için gübre olarak azota gereksinmez Bitkiye fosfatlı fenni gübre verilir


Mercimek fide döneminde çok yavaş gelişir ve yabani otlarla rekabet edemez Yabani ot mücadelesi yapılmazsa verimi çok düşer Yabani otlarla en iyi mücadele şekli, bu otların elle yolunmasıdır Mercimek tohumları olgunlaşıp bitki sarardığında, bitki sabahın erken saatlerinde elle yolunarak hasat edilir Sökülen bitkiler 5-6 gün tarlada bırakılarak kurutulur Çok geniş tarlalarda hasat, biçerdöverlerle yapılır Mercimek bahçe bitkisi olmadığı, tarımı tarlalarda ve geniş alanlarda yapıldığı için bu kadar bilgi vermekle yetiniyoruz