Saç Yolma (Trikotillomani)

Saç yolma (trikotillomani)
Kızdığımızda, öfkelendiğimizde ya da sıkıldığımızda, bu duygularımızın şiddetini belirtmek için “saçlarımı yoldum” ya da “bana saçlarımı yoldurdu” deriz Çoğu zaman öylesine söylediğimiz bu söz aslında çok bilinmeyen bir ruhsal rahatsızlığı tarif etmektedir Göze çarpar derecede saç kaybıyla sonlanacak şekilde kişinin kendi saçlarını tekrar tekrar yolmasına trikotillomani denir Bu terim 1889’da Fransız bir dermatoloji doktoru tarafından “karşı konulamayan saç yolma dürtüsü”nü belirtmek için kullanılmamıştır Psikiyatri hastalığı olarak dürtü bozuklukları başlığı altında sınıflanır Eğer kişi saç yolma dürtüsünü ertelemeye ya da durdurmaya çalışırsa gittikçe artan oranda gerginlik hisseder Saçlarını yolduğunda ise bir haz, rahatlama ve doyum duygusu yaşar Herhangi bir cilt hastalığına bağlı olmayan bu durum, ilerledikçe kişinin yaşamını olumsuz etkileyen bir hal alır

Başlangıçta çok nadir görüldüğü düşünülen “saç yolma”nın, aslında yaklaşık her yüz kişiden dördünde olduğu farkedilmiştir Bazen erken yaşlarda başlar,kadın ve erkeklerde aynı oranda görülür ve iyileşme oranı daha fazladır Bazen de geç yaşlarda başlar, kadınlarda daha sıktır ve süreğen bir durum halini alabilir Dürtü kontrol bozukluğu olarak adlandırılmakla beraber, bir çeşit takıntı olduğu ve obsesif kompülsif bozuklukla benzerlikler gösterdiği bilinmektedir Bazen kıl yolma sadece saçla kalmaz Buna başta kirpikler olmak üzere kaşlar da eklenebilir

Stresli durumlarda saç, kaş ve kirpik yolmalar artmaktadır Ailelerin birinci çocuklarında daha sık görülmesi, kıskançlığın hastalığın başlamasında etkili olduğunu düşündürmektedir Yine ailesel bazı özelliklerden söz edilebilir Aşırı mükemmelliyetçi, eleştirici annelere karşın,edilgen, duygularını belli etmeyen babalar bu hastaların ailelerinde ki sık rastlanan bulgulardandır

Herhangi bir stresli yaşam olayından sonra başlama sık rastlanmakla birlikte, hastalığın oluşması genellikle uzun yıllar almaktadır Çocukluk ve gençlikte genellikle ders çalışma sırasında başlayan saç çekmeler izlenir Bunu kirpik ve kaşlar izler Saç ya da diğer kılların koparılmasıyla bir gerginlikte kurtulma, rahatlama söz konusu olmakla birlikte, hastalar ağrı ya da acıdan bahsetmemektedirler Kimi zaman kaşıntı duruma eşlik edebilir Bulgular çoğunlukla kişi yalnız olduğu zamanlarda ortaya çıkmaktadır Bu nedenle de bunun bir sorun olduğunun anlaşılması ve tedavi arayışları gecikmektedir Bu davranışlara tırnak yeme, parmak emme veya sallanma gibi davranışlar eşlik etmektedir Bunun yanısıra diğer ruhsal bozukluklar da birlikte görülebilir Depresyonu gözardı etmemek gerekir Sıkıntı, stres yaratacak her türlü durum saçlarınızı yolmanıza neden olabilir

Saç, kirpik ya da kaşların yolunması bir süre sonra bu kılların geri gelmemesi sonucunu doğurmaktadır Saçsız,kirpiksiz ya da kaşsız olmak görüntü olarak ek sorunlara yol açacağı gibi, “niçin” sorusuna yanıt vermek de yorucu ve streslidir Zaman geçtikçe sorunu çözmek zorlaşır Genellikle sorunun çözümü kuaförlerde arandığından, süre uzamaktadır Sosyal yaşam için oldukça engelleyici ve sıkıntı verici bir durum olması nedeniyle, bu sorunla yaşamak zorunda kalanlar, tedavide gecikmiş olanlar bir çok ülkede siteler kurarak sorunlarını paylaşmakta ve çözüm aramaktadırlar Kendinizde ya da çocuğunuzda benzer durum fark ettiğinizde hemen bir psikiyatri uzmanına başvurmak ve nedenini öğrenmek gerekir Tedavisinde altta yatan nedenin ve eşlik eden durumların tanınması ve giderilmesi ilk iştir Davranışçı yöntemler adı verilen tedavi yöntemi uzun sürmekle birlikte etkili olmaktadır Ayrıca bazı antidepresan ilaçların tedavi edici etkisi bilinmektedir

Trikotilomani (Dürtüsel Olarak Saç ve Vücut Kıllarını Yolma Hastalığı) Nedir?


Kişiyi saçlarını ya da kıllarını yüzey derisinden ayıracak şekilde çekmeye zorlayan bir saplantı (kompülsiyon) ya da karşı konulamaz bir dürtü olarak tanımlanan bu hastalık, dürtü kontrol bozukluklarının içinde sınıflandırılıyor Trikotilomani sözcük yapısı bakımından Yunanca kaynaklı üç kelimeden oluşuyor: saç (thrix), çekme (tillein) ve mania (mani, duygusal taşkınlık) Saç ya da vücut kılı yolma davranışı öncesinde rahatsız edici bir gerginlik deneyimleyen hastalar, kılları yolmaktan haz alıp doyum buluyorlar ve üzerlerindeki gerginlik yerini rahatlamaya bırakıyor Saç yolma davranışı, uzun sürede kafada öbek öbek kelliğe neden olabiliyor

Trikotilomani ve Sık Rastlanan Yaş Aralığı:


Hastalık genellikle erken ergenlik döneminde görülüyor Her ne kadar her yaştan hastaya rastlanabiliyor olsa da ilk tipik saç yolma davranışı sıklıkla 12 yaşlarında ortaya çıkıyor

Trikotilomani Tedavisi:

1 Psikoterapi (Bilişsel-Davranışçı Terapi): Bilişsel-davranışçı terapi, saç yolma davranışını tetikleyen faktörleri tespit ederek bu davranışı değiştirmeyi ya da ya da bu faktörlere yanıt olarak verilen saç yolma davranışını önlemeye yönelik becerileri hastalara öğretmeyi hedefliyor Terapist, hastanın günlük hayattaki sıkıntılara ve duygusal durumlara farkındalık geliştirmesini sağlayarak saç yolma davranışına nelerin neden olabileceğini bulmasında rehberlik ediyor Kimi hastalar, saçlarını yolmayı engelleyecek parmak bandajları ya da ne zaman saç yolduklarına ilişkin tuttukları kayıtlarla tedavide hatırı sayılır bir aşama kaydedebiliyorlar

2 İlaç Tedavisi: Uygulanan ilaç tedavileri de hastalığın belirtilerini hafifletebiliyor Tedavide, Prozac’ın da içinde bulunduğu seratoninin geri alımını engelleyen ilaçlar kullanılıyor Ancak ilaç tedavisinin etkinliği tartışmalı Çünkü ilaç tedavisi gören hastaların bir kısmı tamamen iyileşirken, bir kısmında hiçbir değişiklik olmayabiliyor


Araştırmacılar, ilaç tedavisiyle aynı sürede ***ürülecek olan terapinin etkinliğini halen araştırıyorlar


Tedavi gördükten sonra saç yolma davranışını kesen hastaların saçları, eğer ki saç derileri kalıcı kelliğe neden olacak derecede tahrip edilmemişse tekrar köklerden uzamaya başlıyor