Hangi Mevsimde Hangi Balık Yenir? |
06-28-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Hangi Mevsimde Hangi Balık Yenir?Mevsimlere Göre Balık Tüketimi - Hangi Balığı Hangi Mevsimde Yemeliyiz Balıkta şeker, karbohidrat yok denecek kadar azdır Protein açısından ise son derece zengindir Bu özellikleri nedeniyle son derece sağlıklı bir yiyecektir 100 gram yağlı balık yaklaşık 22 gram, yağsız balık ise 10 gram protein içerir Balık aynı zamanda proteininden en çok faydalanılan besin türüdür İnsan vücudu bu proteinin %93’ünden faydalanır Bu oran kırmızı etlerde ve diğer beyaz etlerde çok düşüktür Balık az karbohidrat içermesinin yanı sıra madensel tuzlar ve mineraller açısından son derece zengindir, bol miktarda fosfor, kalsiyum, iyot ve flor içerir Balık eti A, B1, B2 ve D vitaminleri açısından da zengindir Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemiz, her geçen gün artan çevre kirliliğine rağmen balık çeşitleri açısından son derece zengin bir ülkedir Deniz balıkları siyah etli-beyaz etli, yerli ve göçmen olarak sınıflara ayrılırlar Beyaz etli balıkların sindirimi siyah etlilere nazaran daha kolaydır Jelatin içerdiklerinden haşlamaya elverişlidirler Tavası, ızgarası, yağlı oldukları mevcsimlerde de ızgarası yapılır Bunlara örnek olarak barbunya, tekir, levrek, kefal, lüfer, kalkan, mercan, çipura, dil, pisi ve kırlangıçı gösterebiliriz Torik, palamut, uskumru, kolyoz, kılıç, hamsi, sardalya, gümüş gibi balıklar da siyah etli balıklar sınıfına girerler Bu balıklar beyaz etlilere nazaran daha yağlıdırlar ve daha az jelatin içerirler Bu nedenle haşlamaya uygun değildirler ve hazımları daha zordur BARBUNYA: Denizlerimizin bu tatlı balığı genellikle Ege ve Akdeniz’de bulunur Yerli bir balık türü olan barbunya sıcak ve ılık denizlerin kıyıya yakın olan kumlu ve çamurlu diplerinde, az olmakla beraber kayalık yerlerde yaşarGenelde 17 ila 20 cm arasında olup nadiren 40 cm’ye kadar çıkar Kaya Barbunyası, Kum barbunyası, Ot barbunyası ve Paşa barbunu diye dört çeşidi vardır Bunların içinde en makbulu kaya barbunyasıdır Sırtı kırmızı ve karın kısmı beyaz olan kaya barbununun sırtında hiç gri leke bulunmaz Kum ve ot barbunyasında ise sırt gri ile kırmızı renklerin karmaşası halindedir Paşa barbununun her iki yanında, çeneden kuyruğa doğru sarı bir şerit bulunur Tekir ile çok karıştırılan bu balığın en lezzetli zamanı Temmuz ile Ekim ayları arasıdır Bu süre zarfında tavası, ızgarası ve kağıtta kebabı çok güzel olur Tekirden en büyük farklılığı kafasının daha uzun oluşudur Tekirin kafası küttür ve çene altında iki adet sakalı bulunur TEKİR: Barbunyaya çok benzeyen ve yakın akrabası olan bu balık bütün denizlerimizde avlanır Karadeniz ve Marmara’da avlanılanlar 6 ila 10 cm arasındadır Ege ve Akdeniz’de ise boyları Barbunya’yı yakalar Çene altı bıyıklarının uzunluğu, küt kafası ve birinci sırt yüzgeçindeki sarı-siyah benekleri ile Barbunya’dan ayrılır Dört mevsim yenebilecek bu balığın en lezzetli zamanı, aynen Barbunya’da olduğu gibi Temmuz-Ekim ayları arasıdır Tavası ve kağıt kebabı çok güzel olur ÇİPURA: Ege’nin meşhur yerli balığı olan ve küçük sürüler halinde gezen Çipura son yıllarda çiftliklerde de üretilmeye başlanmıştır Çipura Elips biçiminde yassı vücudu, beyaz karnı, koyu gri sırtı ve pembemsi yanakları ile tanınır Atlas Okyanusu, Kuzeybatı Karadeniz, Ege ve Akdeniz’de bulunur Bir zamanlar Marmara Denizi’nde de yakalanan ve Alyanak adıyla tanınan bu balığın maalesef nesli tükenmiş bulunmaktadır Genelde 20 ila 35 cm arasındadır Ancak 6-7 kg’ya varanlarına da rastlanmıştır Her mevsimde zevkle yenebilen bu balığın ızgarası, buğulaması, çorbası, fırını çok güzel olur Izgara için ideal büyüklük 250 ila 350 gram’dır (3 ila 4 adet/kilo) Daha büyüklerinin fırında pişirilmesi tercih edilmelidirBuğulama ve çorba için her boyu kullanılabilir Tadı nefis olan bu balığı katkısız, yani ızgara veya fırında yenmesi tercih edilmelidir İsparoz ve lidaki bu türün küçük çeşitleridir KARAGÖZ: Çipuranın yakın akrabası olan Karagöz, elips şeklinde, yassı, gümüşi pulları olan yerli bir balıktır Baltabaº, Sivrigaga, Sargos ve Mırmır gibi çeşitleri vardır Ortalama 20-25 cm, en 50 cm boyunda olur Yazın taşlık ve yosunluk, midyesi bol yerlerde yaşar Kışın derin sulara çekilir Her mevsimde yenebilen bu balık, özellikle Mayıs-Temmuz ayları haricinde daha yağlı ve lezzetlidir Aynen Çipura gibi ızgarası, buğulaması, fırını ve çorbası çok güzel olur 1 kg ve daha büyüklerinin fırını tercih edilmelidir DİL BALIĞI: Dil balığı da yerli balıklarımızdan olup Ege ve Akdeniz’de bolca yakalanır Her mevsimde yenebilir En lezzetli zamanı kasım ilâ şubat ayları arasıdır Tavası çok güzel olurİrilerinden fileto çıkarılıp şiş veya salçalı fileto yapılabilir |
|