Ebru nasıl yapılır? |
06-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Ebru nasıl yapılır?Ebru yapımına başlamadan önce seçilecek kağıdın ölçüsüne uygun büyüklükte bir tekne alınır, tekne kitreli su ile doldurulur Ebru teknesi basitçe alüminyum bir baklava tepsisi gibidir Kitre, bir bitkinin özü olup baharatçılarda (aktarlarda) satılır Sinme bir avuç veya tepeleme iki çoba kaşığı kitre iki litre kadar su içinde 2, 3 veya 4 gün bekletilerek kitrenin su içinde iyice şişmesi sağlanır Şişen kitre su içinde el ile yoğurularak suya karışması sağlanır Kitreli su boza kıvamında veya az seyreği olmalıdır Hazırlanan sıvı ince bir tülbent ile süzülerek temizlenir Son haliyle tekneye yavaşça (köpürtmeden) boşaltılır Değişik renklerde toprak boyalar ayrı ayrı iki cam yüzey (veya seramik, krom) arasında iyice ezilir Ezilme esnasında hafif su katılır Ezilme sonrasında meydana gelen çamur benzeri boyaya sığır ödü katılarak 15 gün veya bir ay kadar bekletilir Boyanın öd asidiyle pişmesi sağlanır Beklemeden sonra mamül sulandırılarak kullanılır Boya açılmıyorsa öd katılır Rengi açmak için su kullanılırBir ebru bir defa yapılabilir Hazırlanan boyalar fırça veya metal çubuk yardımıyla daha önce hazırlanmış olan kitreli suyun üst yüzeyine damlatılırBoyaların açılmasını ve şekillerin yuvarlaklığını kesin olarak bilemeyiz Ancak fikir sahibi oluruz Yaptığımız ebrunun tam olarak nasıl olacağını değil neye benzeyeceğini bilebiliriz Bu yüzden iki defa aynı ebruyu yapmak imkansızdır Kağıt tekneye serilir, iş tamamlanır Kağıt düzgünce tekne üzerine bırakılır, görüntünün kağıda işlemesi sağlanır Kağıt temiz bir ortamda kurumaya bırakılır Su yüzeyinde meydana gelen şekiller, teknik gereksinme sonucu daha çok soyut olarak gelişir Bu düzenlemeden sonra seçilen kağıt su yüzeyine yatırılır Birkaç saniye sonra kaldırılır ve kitreli suyu süzülünceye kadar iki ucundan asılır Bu ebrû tekniğinde sanatçı, boyaların kitreli su üzerindeki dağılışına yeterince hakim olamaz Bu yüzden bir takım kalıplaşmış ebrû tipleri oluşmuştur Ebru çeşitleri Battal Ebru : Boyaların koyu renkten başlanarak, açık renge doğru fırça yardımıyla Kitreli su üzerine serpilmesiyle elde edilir Boyalar daha sonra kağıda geçirilir Basit bir ebru çeşidi gibi görünmekle birlikte, boyaların yüzeyde eşit miktarda ve büyüklükte dağılmasını sağlamak, özellikle ebru yapmaya yeni başlayanlar için pek de kolay olmamaktadır Diğer ebru çeşitlerine geçebilmek için önce Battal Ebruyu doğru yapmak gerekir Gel-Git Ebrusu : Battal Ebru yapıldıktan sonra ince bir çubuk yardımıyla üzerine paralel çizgiler çekilerek oluşturulur Şal Ebrusu : Gel-Git Ebrusu yapıldıktan sonra yine ince bir çubuk yardımıyla enine üç adet, boyuna da iki adet ( S ) harfi, bunların aralarına da istenildiği gibi kavisler çizilerek hazırlanır Somaki (Mermer)Ebrusu: Gel-Git veya şal Ebrusu üzerine fırça yardımıyla Battal Ebru yapılarak elde edilir Taraklı Ebru : Ebru teknesinin eninden 5 mm küçük tahtalarla, belli aralıklarla dizilmiş toplu iğne, tel veya ince çivi ile hazırlanan taraklar kullanılarak yapılır Önce Gel-Git Ebrusu oluşturulur, daha sonra Gel-Git enine hazırlandıysa boyuna, boyuna hazırlandıysa enine tarak yardımıyla tarama yapılır Eğer istenirse üzerine enine veya boyuna " S " harfleri çizilerek taraklı şal ebrusu oluşturulur Hafif Ebru : Üzerine daha sonra yazı yazmak için oluşturulan, renkleri soluk ve cansız ebrulardır Burada yazı ön plana çıkar Hazırlanan kitreye su ilave etmek ve boyalara da damlalık yardımıyla öd ve su, ilave edilerek oluşturulan malzemeyle yapılır Akkase Ebru : Arap zamkı kullanılarak hafif Ebrunun bazı kısımları kapatılır Sonra daha koyu bir ebru yapılır Arap zamkı sürülen yerler ikinci boyaları almazlar, boş kalan bu yerlere daha sonra yazı veya Tezhip yapılabilir Kumlu-Kılçıklı Ebru : Tekne iyice kullanıldıktan sonra dibinde kalan kitreden bu çeşit ebru yapılır Kitrenin kirlenmesiyle oluşan mukavemet ve boyadaki su oranının az olmasıyla, teknede boyaların çatlaklar oluşturmasıyla elde edilir Yazılı Ebru : Arap zamkıyla yazılan yazıların olduğu kısım boya almaz ve o bölüm boş kalır Yazılı Ebruyu hem Hat hem de Ebru sanatı ile uğraşan sanatçılar yapmışlardır Hatip Ebrusu : Zemine Battal Ebru yapılır, sonra Hatip Ebrusunda kullanılacak renkler seçilir Tekneye boyuna ve enine dört-beş adet eşit aralıklarla boya damlatılır, içlerine diğer renkler de aynı şekilde damlatılır Burada boyaların çaplarının eşit olmasına dikkat etmek gerekir Daha sonra üzerlerine çubuk yardımıyla şekil verilir Çiçekli Ebrular : Zemine Battal Ebrusu yapılıp üzerine çubuklar yardı |
|