Türker Acaroğlu

Mehmet Türker Acaroğlu, 21 Eylül 1915 tarihinde Bulgaristan'ın Razgrad şehrinde doğdu İlk ve rüştiye okullarını orada bitirdikten sonra, 1930 da Sofya'ya giderek hemşehrisi olan Mahmut Necmettin Deliorman'ın yeni harflerle çıkardığı Deliorman gazetesinde mürettiplik ve kâtiplik yapmaya başladı Ertesi yıl, Sofya elçimiz Tevfik Kâmil Koperler'in delaleti ile anavatana göç etti


Türker Acaroğlu, Türkiye'ye geldikten sonra Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulu’na girdi Dört yıl bu okulda, iki yıl da Adana Erkek Öğretmen Okulu'nda okudu 1937 de mezun oldu İlk öğretmenliği Erzurum'un Hasankale ilçesinin Badicivan köyündedir Acaroğlu, bu okulda bir ders yılı çalıştı Oradan, Gazi Eğitim Enstitüsü giriş sınavını kazanarak, Ankara'ya geldi Enstitü'nün Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde okuyarak bu bölümü 1940 da bitirdi İlk olarak Ankara Erkek Lisesi'e Türkçe stajiyer tâyin olundu Bir ay sonra Karaköse Orta Okuluna nakledildi Bir ay sonra Yedeksubay Okulu'nun 14 dönemine katılmak üzere İstanbul'a gitti 1941 de, alayına katılmak üzere gittiği Niğde'den alayı ile birlikte Gebze'ye döndü II Dünya savaşı uzadıkça, yedek subaylık vazifesi de uzayan Türker Acaroğlu, tezkere aldıktan sonra, 1943 yılı Ocak ayında Sarıkamış Orta Okulu Türkçe öğretmenliğine tayin olundu Burada bir müddet sonra müdür yardımcılığı vazifesini aldı 1943-1944 ders yılı başlarında Ankara Dördüncü Orta Okuluna nakledildi Buradaki öğretmenliği sırasında, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Hungaroloji Enstitüsü'ne devam etti Bu fakültede okumasına başarı ile devam edip 3 sınıfa başladığı sırada, memur olduğu öğrenilerek, memurlar öğretim müesseselerinde talebe olamadıkları için kaydı silindi


T Acaroğlu, 1946-1947 ders yılında Ankara Üniversitesi'ndeki kütüphanecilik kursuna kaydolundu ve bu kurstan 5 Haziran 1947 de başarı belgesi aldı 1947-48 ders yılında da ihtisas kursunu tamamladı


Türker Acaroğlu, 1946 yılından itibaren Millî Kütüphane hazırlık bürosunda gönüllü olarak çalışmaya başladı Aynı şekilde Türk Kütüphaneciler Derneği'nde de faal üye olarak vazife aldı

Türker Acaroğlu, 1946 da Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu'na nakledildi Kütüphanenin kuruluşu hakkındaki kanun çıkınca, 1950 de uzmanlığa yükseldi Aynı yıl, Maarrif Vekâleti tarafından kütüphanecilik, bibliyografya ve dokümantasyon tahsili için Avrupa'ya gönderildi Fransa'da geçen tahsili sırasında Fransız Yüksek Kütüphanecilik Okulu'nda bir, Fransa Dokümantasyon Teknikleri Millî Enstitüsü'nde iki yıl tahsil yaptı Bu arada Alliance Française adlı lisan okulundan ve Milletlerarası Arşivcilik Teknik Kursu'ndan diploma, Sorbonne Üniversitesi'nin Fransız Medeniyeti kurlarından sertifika aldı

Memlekete dönünce 27 Kasım 1952 de Maarif Vekâleti Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü’ne tayin olundu Bir ay sonra Millî Kütüphane'de görevlendirildi Yeni görevi, Millî Kütüphane'de Bibliyografya Enstitüsünü kurmak üzere davet edilen M Raux'nun yanında çalışmaktı


Bu arada, Türkiye Bibliyografyasını da Ankara'da hazırlamaya koyuldu 1957 yılı haziranında Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü'nden diploma aldı Fransız, Bulgar ve Rus dillerini bilir Macarca ve Lâtinceden anlar Çoğu resmî vazife ile olmak üzere bir çok Avrupa memleketlerini gezmiştir Bibliyografik çalışmaları ile tanınır Evli ve iki kız çocuğu babasıdır


Yazısı bulunan dergiler ve gazetelerden bazıları şunlardır:

Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, Kültür Dünyası, Ülkü, Yenilik,

Türk Düşüncesi, Türk Düi, Tercüme, İlk Öğretim, Yeni Öğretmen, Tedrisat Mecmuası, Varlık, Yücel, Yeditepe, Kaynak

Hürses, Ulus, Kudret, Sonposta, Tan, Vatan, Savaş, Havadis


ESERLERİ:

Çocuk Şiirleri Antolojisi (1944), Edebi Eserler Sözlüğü (1965), Şair ve Yazarların Hayatları ve Eserleri (1963, 2 bs, Ozanlar ve Yazarlar adıyla, 3 bs 1981), Bulgaristan'da 120 Yıllık Türk Gazeteciliği (1965), Bulgar Hikâyeleri Antolojisi (1967), Türk Halk Bilgisi ve Halk Edebiyatı Üzerine Seçme Yayınlar Kaynakçası (Fıtrat Ozan ile, 1972), İstanbul'un Yetiştirdiği Ünlü Kişiler, Ozanlar, Yazarlar, Sanatçılar (1976), Türk Halk Ozanları ve Destanları Kaynakçası (1928-1973), (F Ozan ile, 1978), Açıklamalı Atatürk Kaynakçası (2 cilt, 1981), Balkan Halk Biliminde Türk Etkileri (1983), Açıklamalı Süleyman Nazif Kaynakçası (1987), Bulgaristan'da Türkçe Yer Adları Kılavuzu (1988), En Ünlü Dünya Yazarları (1988), Dünya Atasözleri (1989), Türk Atasözleri (1992), Türkiye'de ve Dünyada Derleme Çalışmaları (1997), Bulgarlar ve Bulgaristan Üzerine 100 Yıllık Türkçe Kaynakçası (1997), Prof Dr Pertev Naili Boratav Kaynakçası (Aynı basım, 1998), Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar (1999), Bulgarların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadları Sözlüğü (1999), İlk Derleme Müdürü Selim Nüzhet Gerçek (2000)


Tercümeleri arasında çocuk hikayeleri ve romanlar yanında Slav Alfabesini Yaratan Kiril ve Metody Kardeşler (1970) ve Bulgaristan Alevileri ve Demir Baba Tekkesi (İvaniçka Georgiyeva'dan, 1998) eserleri de bulunmaktadır


HAKKINDA YAZILANLAR


Mehmet Türker Acaroğlu

[Sadece kayıtlı kullanıcılar linkleri görebilir ÜCRETSİZ Kayıt olmak için tıklayın]


Ömrünü yüksek bir gayeye adayan, hayatını kutsal saydığı hizmetlere vakfeden kültür adamlarımızdan biri de Mehmet Türker Acaroğlu'dur


İstanbul Avcılar'da oturan bu kıymetli yazar, 1915 doğumlu90 yaşında

Bir asra yaklaşan bereketli bir ömür sürüyor

Türkiye'de arşiv ve derleme konusunda akla ilk gelen isim

Uzun yıllar Derleme Müdürü olarak çalıştı

Şimdi emekliliğin tadını, okuyarak, yazarak ve yeni eserler hazırlayarak çıkarıyor

O bir "evlâd-ı fâtihan"

Bulgaristan''ın Razgrad bölgesinde doğan Türker Bey, ilk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra Sofya''da yeni harflerle günlük yayınlanan Deliorman gazetesinde çalıştı

1931''de anayurt Türkiye''ye göç etti

Ankara''da Şükran Aktan ile yaptığı evlilikten iki kız çocuğu oldu: Çiçek ve Demet

Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü''nü 1940''ta bitirdikten sonra yurdun değişik bölgelerinde Türkçe öğretmenliği yaptı

Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi''nin Hungaroloji bölümünde okudu

Adnan Ötüken''in iki yıllık kütüphanecilik kursunu bitirdikten sonra 1948 ile 1950 yılları arasında Milli Kütüphane''de uzman olarak çalıştı

Hükümet tarafından Paris''e yüksek meslek tahsili için gönderildi

1952 ile 1974 yılları arasında Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü yaptı


22 yıl hizmet ettiği bu görevden 1974''te emekli oldu


Dokümantasyon Teknikleri Devlet Enstitüsü, Yüksek Kütüphanecilik Okulu ve Sorbonne Üniversitesi Fransız Uygarlığı Kurları sertifikaları sahibi

Bibliyografya Enstitüsü''nün kuruluşunda görev alan, Ankara''da Siyasal Bilgiler Fakültesi''ne bağlı Türkiye ve Orta-Doğu Amme İdaresi Enstitüsü''nü bitiren yazar, millî ve milletlerarası bir çok kongreye katılarak tebliğ sundu


Hayatı boyunca kitaba, kütüphanelere ve derleme çalışmalarına yaptığı büyük katkılar dolayısıyla çeşitli kurumlardan önemli ödüller alan Acaroğlu''na, yıllar önce Bulgar Hükümeti tarafından "Bulgar Devleti 1300Kuruluş Yıldönümü Altın Madalyası" verildi


Araştırmacımıza, 1991 İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet, 1995 Türk Kütüphaneciler Derneği Üstün Hizmet mükâfatları lâyık görüldü


Yazarın muhtelif tarihlerde basılmış pek çok kitabı arasında "Çocuk Şiirleri Antolojisi", "İstanbul Üniversitesi Yayımları Bibliyografyası", "Ozanlar ve Yazarlar", "Edebî Eserler Sözlüğü", "Açıklamalı Süleyman Nazif Kaynakçası", "Bulgaristan''da Türkçe Yer Adları Kılavuzu", "En Ünlü Dünya Yazarları", "Dünya Atasözleri", "Türk Atasözleri" ve "İlk Derleme Müdürü Selim Nüzhet Gerçek" de bulunuyor


Kadirşinas yazar, son kitapta selefi Selim Nüzhet''in hayatını, eserlerini ve bilinmeyen yazılarını bir araya getirerek, Abdülhak Şinasi Hisar''ın değerli kardeşini unutulmaktan kurtarmış oldu


BAKANLIĞA DÜŞEN GÖREV


Türker Bey, uzun yıllar yürürlükte kalan ama bir türlü yenilenmeyen Derleme Kanunu''nun ıslahı için âdeta canını dişine takarak mücadele etti

Konferanslar verdi, yazılar yazdı, araştırmalar yaptı, raporlar hazırladı, siyasilerle görüştü

Modern ve kullanışlı derleme çalışmalarının yapılabilmesi için geceli gündüzlü çalıştı

Bu konuda kendisini ümitlendiren gelişmeler oldu, ama hedeflediği noktaya ulaşamadı


Verdiği mücadelenin sonunda derleme çalışmalarının ehemmiyetini kısmen de olsa bazı ilgililere ve yetkililere kavrattı


Kitap, Şlm, fotoğraf, kaset, cd gibi kültürel ürünlerin derlenmesi, arşivlenmesi ve Türk insanının hizmetine sunulması için yollar gösterdi, çözümler üretti

Hiç bir zaman ümitsizliğe düşmedi

Derlemenin ve arşivin gerekliliğini sıkça vurgulayarak kültür hayatımızın bu hayatî meselesini çözüme kavuşturmak için didindi durdu

1935''ten beri, 70 yıldır çeşitli gazete ve dergilerde yazıyor

Radyoda 1957 ile 1960 yılları arasında yaptığı "Kitapseverlerle Başbaşa" konuşmaları ise unutulmuyor

Eylül 1974''te kendi isteğiyle emekliliğe ayrılan Mehmet Türker Bey, kalemi elinden, kâğıdı masasından düşürmedi

Hâlâ yeni bibliyografyalar hazırlıyor

Türk folkloru, dil ve edebiyatına dâir incelemeler yapıyor

Zengin kütüphanesinde kitap ve dergiler arasında araştırmalarına devam ediyor

Her bulduğu yeni belge, öğrendiği taze bilgi onu mutlu ediyor

Çalışmanın coşkusu, üretmenin zevki ve geleceğe eser bırakmanın heyecanı, ilerlemiş yaşına rağmen onu genç ve zinde tutuyor

O, Türk irfanına cânü gönülden bağlı, Türkçe''ye sevdâlı, Türkiye âşığı inançlı bir araştırıcıdır

Kültür ve Turizm Bakanlığı, değerli ilim adamının kütüphanesini sahiplenmeli, hakkında toplantı düzenleyip armağan kitap hazırlamalıdır

MTürker Acaroğlu''nun ismi, 22 yıl hizmet ettiği, Cağaloğlu''ndaki Milli Eğitim Yayınları''nın bulunduğu Derleme Müdürlüğü eski binasına törenle asılmalıdır

Vefâ hissi çok güzel, en çok da insana yakışıyor