Mitoz Bölünme Nedir? Mitoz Bölünme Evreleri Nelerdir?

Mitoz Bölünme Nedir? Mitoz Bölünme Evreleri Nelerdir?

Mitoz Bölünme:

Mitoz bölünmede, yaralanan veya yıpranan hücreler yenilenir veya yeni hücreler meydana gelir Yenilenen veya yeniden oluşan hücrelerin kromozom bilgileri aynıdır Tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların ise büyümesi için mitoz bölünme gereklidir Mitoz bölünme ile iki tane yavru hücre oluşur Tek hücreli canlıların üremesi mitoz bölünme ile olur









Mitoz bölünme bütün canlılarda görülen bir olaydır 2n kromozomlu bir hücreden yine 2n kromozomlu iki tane hücre meydana gelir Meydana gelen bu iki hücrenin DNA’sı tamamen aynıdır Karyokinez ve sitokinez olarak iki aşamadan meydana gelir


Mitoz Bölünme Evreleri Nelerdir?

1 – interfaz
2 – profaz
3 – metafaz (metefaz)
4 – anafaz
5 – telofaz

İnterfaz Nedir?

Mitoz bölünme öncesinde hücredeki hazırlık evresine interfaz denir
Kromatid Nedir?

Mitoz bölünmenin profaz evresinde, sentromerler ile birbirine bağlanan her bir kromozoma kromatid denir


Profaz Nedir?

Mitoz bölünmenin evrelerinden birisidir profaz Bu evrede kromozomlar, ince ve uzun kromatid iplikler halindedir ve bunlar yavaş yavaş kalınlaşırlar Bu kalınlaşma olayı anafaza kadar devam eder Sentrozomların her biri bir kutba giderken aralarında oluşur Bu evrenin sonunda çekirdek kaybolur, kromozomlar stoplazma içine dağılır, iğ iplikleri ile kromozomlar arasında bağlantı kurulur ve sentrozomlar ile hücre zarı arasında iğ iplikleri oluşur Profaz evresi süre olarak 30 dakika ile 60 dakika arasında değişir

Metafaz (Metefaz) Nedir?

Mitoz bölünmenin evrelerinden birisi olan metafaz evresinde kromozomlar ekvator düzlemine dizilirler Genel olarak büyük kromozomlar çevrede, küçük kromozomlar ise merkezde olurlar



Bu evrede kromatidler birbirinden ayrılırlar ve her bir kromozomun sentromeri ikiye bölünür Metafaz evresi süre olarak 2 dakika ile 6 dakika arasında değişir

Anafaz Nedir?

Mitoz bölünme evrelerinden birisi olan anafaz evresinde ekvator düzleminde bulunan kardeş kromozomlar kutuplara taşınır Yani kromatidler ile iğ iplikleri birbirinden ayrılarak kutuplara çekilir





Kromozomların kutuplara taşınması olayı bittiğinde anafaz evrresi de biter Anafaz evresi süre olarak 3 dakika ile 15 dakika arasında değişir

Telofaz Nedir?

Mitoz bölünmenin evrelerinden birisi olan telofaz evresinde çekirdek zarı oluşmaya başlar, kromozomlar uzayıp incelmeye başlar Aynı zamanda da stoplazma boğum yapmaya başlar









Bu evre sonunda iki yeni hücre oluşur ve bu evrenin tamamlanması 30 dakika ile 60 dakika arasında bir sürede gerçekleşir
Stokinez Nedir?

Stoplazma telofaz evrresinde boğumlanarak ayrılır ve bu ayrılma süresine stokinez denir

Mitoz Bölünme Nedir?


Mitoz bölünmede, yaralanan veya yıpranan hücreler yenilenir veya yeni hücreler meydana gelir Yenilenen veya yeniden oluşan hücrelerin kromozom bilgileri aynıdır Tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların ise büyümesi için mitoz bölünme gereklidir Mitoz bölünme ile iki tane yavru hücre oluşur Tek hücreli canlıların üremesi mitoz bölünme ile olur








Mitoz bölünme bütün canlılarda görülen bir olaydır 2n kromozomlu bir hücreden yine 2n kromozomlu iki tane hücre meydana gelir Meydana gelen bu iki hücrenin DNA’sı tamamen aynıdır Karyokinez ve sitokinez olarak iki aşamadan meydana gelir


Mitoz Bölünme Nelere Dikkat Edilmeli

• Tek hücrelilerde çoğalma , çok hücrelilerde büyüme için kullanılır
• Yıpranan ve yaralanan hücrelerin iyileşmesi mitoz ile olur
• Oluşan hücrelerin Kromozom bilgisi aynıdır
• Büyüme sırasında mitoz bölünme hızlıdır
• Sinir, Sperm ve Yumurta hücrelerinde mitoz bölünme olmaz

Mitoz Evrelerinin Oluşum Sırası

1. Bu evreler sırasında; ( Mitoz Evrelerinin Oluşum Sırası Önemlidir)
2. Çekirdeğin ve sitoplazmanın bölünmesiyle iki yavru hücre oluşur
3. Hücre bölünmesi öncesinde çekirdekte bulunan ve canlının kalıtsal özelliklerini taşıyan maddenin (kalıtım maddesi) birer kopyası yapılır
4. Bu kalıtım maddesi mitozun başlangıcında kromozom adi verilen yapılara dönüşür
5. Mitozun ilk evresinde kromozomlar belirgin halde görülmeye baslar
6. Daha sonraki evrelerde hücrenin ortasında dizilen kromozomlar, hücrenin karşılıklı kutuplarına doğru hareket eder
7. Böylece oluşacak hücrelerin ikisi de kromozomların, dolayısıyla kalıtım maddesinin birer kopyasını almış olur
8. Bu şekilde çekirdek bölünmesini tamamlayan hücre, sitoplazma bölünmesine geçer
9. Sitoplazma bölünmesi sırasında hayvan hücresi ortadan ikiye boğumlanır ve mitoz bölünme tamamlanır

Mitoz Bölünme Evreleri Resimli Anlatımı

Resimli Mitoz Bölünme Evreleri

Mitoz bölünmenin başlangıcını saptamak olanaksızdır Fakat hücrede bazı değişiklikler olur; hücre içeriği jel haline geçer, metabolizma durur, çekirdeğin hacmi hızla büyür Kromatid iplikleri belirginleşir ve boyanmaya başlar G2 evresinin tamamlanması, kromozomların türlere özgü şekil ve sayıyı kazanmasıyla mitoz bölünmeye geçilir Işık mikroskobunda kromozomlar artık rahatlıkla görülebilir Bu süre yaklaşık bir saat sürer Bu evredeki hücreler küre şeklindedir ve etrafındaki cisimlere kuvvetle bağlanmamıştır Mitoz bölünme; profaz, interfaz, anafaz ve telofaz diye dört evreye ayrılır





Profaz Evresi

Başlangıcında çekirdek içinde ince uzun kromatid iplikleri halinde görünen kromozomlar, yavaş yavaş helozon şeklinde kıvrılarak kalınlaşmaya başlar ve görülebilir duruma geçer kalınlaşma ve kısalma anafaza kadar devam edebilir Bu arada eş kromozomlar birbirlerinden fark edilemeycek kadar sıkıca bağlıdırlar Bu evrede birbirine sentromerlerle bağlanmış olarak duran kromozomların her birine kromatid denir Sentrozomlar ayrılarak her biri bir kutba gitmeye başlar ve aralarında iğ iplikleri oluşur Profazın sonuna doğru iğ iplikleri ile kromozomlar arasında bağlantı kurulurken, sentrozomlardan hücre zarına uzanan iğ iplikleri de oluşur ve çekirdek zarı eriyerek kaybolur, kromozomlar sitoplazma içerisine dağılır








Anafaz Evresi


Ekvatoral düzlemdeki kardeş kromozomlar kutuplara bu evrede taşınırlar Kasılma özelliği olan sentrozomların iğ iplikleri sayesinde kromozomların yarısı bir kutba, diğer yarısı öbür kutba gider Kromozomların kutuplara ulaşmasıyla bu evre sona erer
Bitki hücrelerinde sentrozom bulunmadığı için kromozomların taşınması sitoplazma hareketleriyle ve sitoplazma kökenli iğ ipliklerinin yardımıyla olur Bu evre de yaklaşık olarak 3-15 dakika sürer


Telofaz Evresi

Kromozomlar daha az boyanmaya başlar Çekirdek zarı yavaş yavaş oluşur Kromozomlar uzayıp incelmeye başlar Bölünme açısından çekirdek dinlenmeye geçerken, hücre metabolizması aktif hale geçer









Bu evrenin oluşumu sürerken bir yandan da sitoplazma boğum yapmaya başlar İğ ipliklerine dik olarak boğumlanan sitoplazmanın o bölgede jel hale geçerek iki oğul hücrenin stoplazmasını ayırdığını ileri süren görüşlerde vardır Stoplazmanın boğumlanarak ayrılması sürecine sitokinez denir Telofazın başlangıcından iki yeni hücrenin oluştuğu ana kadar geçen süre 30-60 dakikadır