Arz Esnekliği |
12-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Arz EsnekliğiArz Esnekliği: Bir malın arz edilen miktarındaki yüzde değişiminin fiyatındaki yüzde değişimine oranıdır ES=0 ise TAM İNELASTİK ARZ , Es=1 ise BİRİM ESNEK ARZ, Es( 1 ise İNELASTİK ARZ, Es) 1 ise ESNEK ARZ , Es=** isse TAM ESNEK ARZ *Arzın fiyat esnekliğini etkileyen en önemli faktör 1) Firmaların gelirini üretime ayarlayabilme derecesidir 2) Firmaların gelecekteki bekleyişleridir (fiyat değişmeleridir) Devletin fiyatlara müdahalesini ve denge oluşumlarına etkisi, Devletin 3 politikası vardır ) FİYAT KONTROLLERİ , 2) MİKTAR KONTROLLERİ , 3) VERGİ UYGULAMALARI 1) Fiyat Kontrolleri: Devletin yasa yada düzenlemelerde (yönetmelik tebliğ gibi) belirli bir mal yada hizmetin fiyatını tespit etmesi veya sınırlama getirmesidir Fiyat Müdahalesi Yöntemleri A) Taban ve Tavan Fiyat Uygulamaları TABAN FİYAT: Devletin mal ve hizmet arz edenleri korumak için piyasada işlem görülecek asgari fiyatları belirlemesidirasgari ücret TAVAN FİYAT: Devletin tüketiciyi korumak için piyasada işlem görülecek en yüksek fiyatı belirlemesidirTavan fiyat uygulaması sonucu ortaya çıkan sorunlar: a) Tayınlama:Tavan fiyat uygulaması ile ortaya çıkan kıtlık tayınlama sorununu ortaya çıkarırPaylaşım sorunun piyasa mekanizmasının devreden çıkararak idari kararla çözümlenmesidirkarne uygulaması b) Karaborsa:Tavan fiyat uygulaması sonucu ortaya çıkan kıtlık ortaya çıkaracaktır c) Satılan malın kalitesinin düşmesi 2) Miktar Kontrolleri: Devletin piyasada oluşan denge fiyatve miktarını değiştirmek için kullandığı diğer bir yöntem kotadır Kota:Uluslar arası ticarette ve üretimde uygulanan miktar sınırlamalarıdır a) Üretim kotası:arz edilen mal ve hizmet miktarını sınırlayarak,rekabet koşullarında oluşmuş piyasa fiyatını üreticilerin lehine arttırmaya yönelik devlet politikasıdır b) İthalat kotası:belli bir dönem boyunca ithal edilecek ürün ve değeri üzerine bir tavan koyulmasıdırburada amaç ulusal endüstrileri korumak ve ödemeler dengesindeki açıkları azaltmaktır 3) Vergi Uygulamaları a) Spesifik vergiler:Belirli bir maddi ölçü üzerinden alınan vergilerdirmotorlu taşıtlar vergisi gibi b) Ad valorem vergiler:Belirli bir parasal değerin yüzdesi şeklinde alınan vergilerdirgelir vergisi,kurumlar vergisi gibi Vergi yansıması:Vergiyi ödeyen mükellefin bunun bir kısmını veya tamamını fiyat mekanizması aracılığı ile diğer kişilere aktarmasıdır -Talep esnekliği ve arz esnekliğinin birbirine eşit olması durumunda vergi yansıması :vergi yükü tüketici ve üretici arasında eşit paylaşılır -Talep esnekliğinin arz esnekliğinden küçük olması durumunda vergi yansıması : verginin daha büyük bir bölümünü tüketici öder -Talep esnekliğinin 0 olması durumunda vergi yansıması:verginin tamamını tüketici öder -Talep esnekliğinin sonsuz olması durumunda vergi yansıması:verginin tamamını üretici öder -Arz esnekliğinin sosuz olması durumunda vergi yansıması:verginin tümünü tüketici öder B) Tüketici ve Üretici Rantı: Serbest bir piyasada arz ve talep dengesini alıcı ve satıcıların elde ettikleri toplam faydayı maksimize eder Toplam Rant: Bir malın alıcılar açısından toplam değeri ile bu malları üreten üreticilerin toplam maliyetleri arasındaki farktır 1) Tüketici Rantı:tüketicinin bir mal için ödemeye hazır olduğu fiyat ile gerçekte ödediği fiyat arasındaki farktırYani talep eğrisinin altında ve denge fiyatı üzerindeki alan tüketici rantıdır 2)Üretici Rantı:Üreticinin ürettiği malı satmaya razı olduğu fiyat ile satış yaptığı fiyat arasıdaki fiyat farktırYani arz eğrisi üstünde ve denge fiyatının altındaki alan üretici rantıdır |
|