Metan Gazı Oluşumu Ve Patlamasına Karşı Alınabilecek Önlemler Detaylı İçerik

METAN NEDİR ?

# (CH4), Hidrokarbonların alkanlar grubundan, doğada bol olarak bulunan renksiz, kokusuz gaz Alkanların en basit üyesi olan metan doğal gazın başlıca bileşenidir ; ayrıca, kömür madenlerinde oluşan gruzi gazının bileşiminde bulunduğu gibi su altındaki bitkisel madenlerin bakterilerle bozunması sonucu da ortaya çıkarMetan, hava gazı üretimi amacıyla taş kömürünün havasız ortamda ısıtılarak bozundurulması ya da pis su atıklarının etkinleştirilmiş çamur işlemiyle arıtlması sırasındayan ürün olrak elde edilirHavadan daha hafif bir gaz olan (özgül ağırlığı 0,554) ve sudu oldukça az miktarda çözünen metan havada kolaylıklayanarak kadrbondioksit ve subuharı verir Saf metan –164,0 C’ de kaynar, -182,5C’ de erir Genellikle çok kararlı madde olmasına karşın havadaki yüzde 5-14’ lük karışımları şiddetle patlar (kömür madenleri, çöplüklerde bu olaya sıkça rastlanır)

# En önemli metan kaynağı doğal gazdır Doğal gazın yeterince bulunmadığı yerlerde taş kömürünün havasız ortamda ısıtılarak bozundurulmasıyla ve büyük çöplüklerden elde edilir

Oluşumu:

# Volta tarafından 1778’ de bulunarak metan, çöpteki bazı organik maddelerin mayalanarak (bataklık gazı, doğal gaz) yada pirolizi uğrayarak bozunması sonucu oluşur

Çöpten elektrik üretimi başlıyor

# Türkiye’nin kuraklıkla birlikte içine girdiği darboğaz uzmanları yeni çarelere yöneltiyor İstanbul Büyükşehir Belediyesi, de bu doğrultuda yeni bir çalışma başlatacak Çöp dağlarının oluşturduğu metan gazı elektrik üretiminde kullanılacak

# ÇÖPLERE DÜZENLİ DEPOLAR

Bir zamanlar vahşi depolama alanı adı verilen açık alanlarda toplanan çöpler yaklaşık iki yıldır yürütülen çalışmalarla düzenli depolama alanlarına aktarılıyor

Avrupa yakasında Kemerburgaz’a, Anadolu yakasında Şile’ye kurulan iki adet düzenli depolama tesisi, İstanbul çöplerinin toplandığı iki merkez haline getirildi Ayrıca Kemerburgaz’da kurulan ve hastane atıklarının toplanıp yakılarak bertaraf edildiği modern bir tesis kuruldu

# İKİ ÇÖP SANTRALİ DAHA KURULACAK

Kemerburgaz’daki tesisin aynısı düzenli depolama alanlarında da kurulacak Şu anda Avrupa ve Anadolu Yakası’ndaki düzenli çöp depolama alanlarında gerekli fizibilite çalışmalarının tamamlandığını belirten Öztürk konuyla ilgili olarak şunları söyledi “Anadolu Yakası’nda Şile’ye bağlı Kömürcüoda’da ve Avrupa Yakası’nda Kemerburgaz’a bağlı Odayeri’nde iki tane düzenli çöp depolama alanımız var Bu alanlarda da elektrik üretimine önümüzdeki yıl geçmeyi hedefliyoruz Buralara kurulacak tesislerin inşaatı bu yıl başlayacak Gerektiğinde metan gazını topladığımız boruların yerleri değiştirilebilecek bir mobil enerji üretim tesisi kurulacak”

Yapılan bu çalışma Türkiye’nin son dönemdeki enerji sorununa ve çok uzun yıllardır mücadele ettiği çöp sorununa farklı bir çözüm buluyor Büyükşehir Belediyesi, bu çalışmasıyla bir öncülük görevi üstlendiğini belirterek, özel sektörün de bu konuda çalışma yapması gerektiğini vurguluyor

# E V S E L K A T I A T I K L A R:

# İlkel bir şekilde depolanan çöpler, bünyesinde oluşan metan gazı ve döküldüğü yerlerin arazi yapısının uygu olmayışı sebebiyle yanma, kayma ve patlamalra sebep olamktadır Hatırlanacağı gibi 1993 yılı Nisan ayında İstanbul Ümraniye Hekimbaşı çöplüğündeki kayma ve patlama yüzünden 27 kişi ölmüş, 12 kişi kaybolmuştur Türkiye, dünya üzerindeki ilk çöp şehitlerini vermek süretiyle literatüre geçmiştir İstanbul'daki durum Ankara, Diyarbakır va Adana'da da benzer durum arz etmektedir Anakar'da mamak çöplüğü, Diyarbakır çöplüğü ve Adana'da Sofulu çöplüğü düzensiz depolama nedeniyle her an patlama tehlikesi ile karşı karşıyadır

# Ülkemizde atıkların ( çöplerin ) toplanması, taşınması ile insan ve çevre sağlığına olumsuz etki yapmadan nihai bertarafına ilişkin olarak yükümlülükler 1580 sayılı Belediye kanununun 15'inci ve 3030 sayılı Büyüşehir Belediyelerinin yönetimi hakkında kanun'un 6'ıncı maddesi ile Belediyeler ve Büyükşehir Belediyelerine verilmiştir Belediye yasalarında konu ile ilgili teknik detaylar bulunmadığından, Bakanlığımızca atıkların kaynakta ayrı toplanması, geri kazanılamsı, taşınması ve bertarafına ilişkin teknik ve idari kısımlar 14031991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "KATI ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMENLİĞİ" ile belirlenmiştir Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yapılan istatistik ve araştırmalara göre, Ülkemizde Kişi Başına 0,7 - 0,9 kg Atık Olduğu Saptanmıştır Bu Miktar da Yılda Toplam 15 - 20 kg Milyon Tona Karşılık Gelmektedir

# Bakanlığımızın üzerinde önemle durduğu konulardan birisi de atıkların kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanılmasıdır Devlet İstatistik Enstitüsünün yaptığı araştırmalara göre, ülkemizde oluşan atık miktarının yaklkaşık %10 - 15'ini Kağıt-Karton, Plastik,Metal,Cam gibi geri kazanılabilir nitelikli atıklar oluşturmaktadır Bu da yılda 2-3 Milyon Ton geri kazanılabilir atık oluştuğunu göstermektedir Bu noktadan hareketle, Çevre Kanunu'nun öngördüğü "KİLETEN ÖDER PRENSİBİ" doğrultusunda KULLA N - AT türü sıvı, gıda ve temizlik ürünlerinin ambalajlarının geri toplanması ve kazanılması konularında kota uygulaması ile özel sektöre yasal yükümlülükler verilmiştir 1992 yılından bu yana aralarında Ayran, Yoğurt, Yenilebilir Sıvı Yağ, Meşrubat, Su, Alkollü İçecekler gibi Sıvı Gıda ve Deterjan ve Şampuanlar gibi Sıvı Temizlik Ürünlerini Plastik,Metal,Cam ve Lamine Karton Kutu Ambalajlarda piyasaya süren işletmelere bu ürünlerin boş ambalajlarının belirli oranlarda geri toplama ve kazanma zorunluluğu getirilmiştir Bu uygulama ile 1992 yılında 60337 Ton ambalaj atığı toplanırken bu rakam 1996 yılında 71000 Ton'a ulaşmıştır Böylece çop depolama alanlarına giden atık miktarı azalmakta, hammadde ve enerji israfına engel olunmakta, çevre sağlığına ve ekonomiye katkıda bulunulmaktadır Bu konuda yük ümlülük verilen Belediyeler, Bakanlığımızın yeterli yaptırım gücünün bulunmaması nedeniyle konuya gereken önemi verememektedirler