Alaşımlar - Pirinç Nedir?

Pirinç, bakıra çinko katılarak elde edilen sarı renkteki alaşımların genel ismi Pirinçte bulunabilen diğer bazı elementler, kalay, kurşun, nikel, mangan, demir, alüminyum, arsenik, antimon ve fosfordur Mangan ihtiva eden bazı pirinçlere tunç da denilmektedir Aslında tunç (veya bronz) bakır-kalay alaşımıdır
Pirinç milattan önceki devirlerde dahi bilinmektedir Günümüze kadar ulaşan en eski pirinç malzeme, kalamin pirincidir

Alaşımlarının Özellikleri
Pirinç oldukça sert ve kolay işlenebilen bir malzemedir Dövülebilirliği bakır muhtevasına bağlıdır % 55'ten az bakır ihtiva eden beyaz pirinçler, kolay işlenemez Bunlar ancak toz haline getirilerek sert lehim işlemlerinde kullanılma sahası bulurlar Dövülebilir pirinçler ise genellikle % 62'nin üzerinde bakır ihtiva eden ve soğuk olarak işlenebilen alfa pirinçleri ile daha az bakır ihtiva eden ve sıcak işlem gerektiren beta pirinçleridir Alfa pirinçleri üstün soğuk işlem özelliklerine sahip olup cıvata, pim ve vida yapımında yaygın olarak kullanılır Beta pirinçleriyse daha az sünek, fakat daha dayanıklıdır Bunlar bilhassa musluk vanası, kapı ve pencere kolu ve bazı bağlantı parçalarının imalinde kullanılır
Üçüncü grup pirinçler diğer elementlerle özellikleri geliştirilen alaşımlardır Mesela, alüminyumlu pirinçler korozyona karşı dayanıklıdır Kurşunlu pirinçler kolay işlenir Kalaylı pirinçler ise deniz suyunun korozif etkisine karşı dirençlidir
Bakır kırmızı renkli bir metaldir Çinko katılarak rengi açılır Pirinçteki çinko yüzdesi arttıkça renk, kırmızıdan altın sarısına doğru yaklaşır Pirincin renginden çinko muhtevası tahmin edilebilir

Çeşitleri
Amiral Pirinç: 30% çinko ve 1% kalay ihtiva eder Kalay çinkosuzlaşma tepkimesini engellemeye yardımcı olan bir elementtir
Alfa Pirinç: %35'den az çinko içerir, eriyebilme özelliğine sahiptir, soğuk işlenebilir ve dövülebilir Sadece bir faz içerir (Yüzey merkezli kübik kristal yapı)
Alfa-Beta Pirinci: İki fazlı pirinç olarak da adlandırılır 35?45 % çinko ihtiva eder ve sıcak işlemeye uygundur Hem alfa hem beta fazı içerir; beta fazı şekil merkezli kristal yapıya sahip olup alfa fazından daha sert ve güçlüdür Alfa-beta pirinçleri genellikle sıcak işlemine tabi tutulurlar
Alüminyum bazlı pirinç: Aluminyum korozyon dayanaklılığını arttırıcı olarak katkı sağlar
Beta pirinç: 45?50 % çinko ihtiva eder, sadece sıcak olarak işlem görür, ve daha sert, güçlü olmasıyla döküm için uygundur
Ortak pirinç veya perçin pirinci: 37% çinko içerir, ucuz ve soğuk işlemeye uygundur
Yüksek bakır oranlı pirinç: 65% bakır ve 35% çinko içerir, yüksek çekme kuvvetine sahip olup yay, cıvata ve perçin yapımında yaygın olarak kullanılır
Kurşunlu pirinç: Alfa beta pirinç alaşımına kurşun eklenmesiyle elde edilir Kurşun içermesinden dolayı işlenebilirliği artmıştır (kolay talaş kaldırma olanağı sağlamıştır)
Düşük çinko alaşımlı pirinç: 20% çinko içerip açık altın rengine sahiptir Mükemmel sünek özelliğine sahip olup metal hortumları gibi esnek yerlerde tercih edilir
Deniz mavisi pirinci: Amiral pirincine yakındır, 40% çinko ve 1% kalay içerir
Kırmızı pirinç: CuZnSn alaşımı için verilen Amerikan terimidir Ayrıca silah metali olarak da adlandırılır
Beyaz pirinç: 50 % çinko içerir ve genel kullanım için çok kırılgandır
Sarı pirinç: 33% çinko içeren alaşımlar için verilen Amerikan terimidir