Kimyada İstiflenme Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Aromatik etkileşimler yoluyla bir moleküler cımbız tarafından bağlanmış bir trinitroflüoren molekülünün kristal yapısı

Aromatik etkileşimler yoluyla bir moleküler cımbız tarafından bağlanmış bir fulleren molekülünün kristal yapısı

Kimyada istiflenme, genelde aromatik olan moleküllerin atomlar arası etkileşerek deste şeklinde üst üstüste gelmesidir

İstiflenmiş bir sistemin en yaygın bilinen örneği DNAproteinlerde, non-polar iki halkanın örtüşmesi halinde de meydana gelir

Hangi moleküllerarası kuvvetlerin istiflenmeye neden olduğu hâlen tartışma konusudur

Etkileyici kuvvetler

İstiflenmeye genelde π-π etkileşimi dense de, π-orbitalinin varlığı nedeniyle olan etkiler bu etkileşimin yalnızca bir kayanğıdır ve çoğu durumda baskın neden olmadığı gösterilmiştir

Üçten az halkalı halka sistemlerinde, ab initio teorik hesaplamalarla gösterilmiştir ki aromatiklik istifleme kuvvetlerine az katkıda bulunmaktadır

İstiflenmiş biçimi stabilize eden bu kuvvetlerin büyüklüğü, benzer moleküllerin istiflendikleri zaman maruz oldukları van der Waals kuvvetlerinden çok farketmez

Dolayısıyla DNA nükleobazları aromatik olmalarından dolayı DNA'nın istiflenmiş yapısını stabilize etmezler; bu stabilizasyon tüm kapalı kabuklu nötür moleküllerin hissettiği intermoleküler kuvvetlerden kaynaklanır

Supramileküler kimyada istiflenme

Supramoleküler kimyada bir aromatik etkileşim veya (π-π etkileşimi) aromatik kısımlar içeren organik bileşikler arasındaki nonkovalent etkileşimlerdir

π-konjüge systemlerde p-orbitallerinhidrojen bağları, van der Waals kuvvetleri, yük transfer etkileşimi ve dipol-dipol etkileşimleri sayılabilir

π-π etkileşimleri, çok sayıda olan delokalize π-elektronları bulunmasından dolayı antrasen, trifenilen ve koronen gibi yassı polisiklik aromatik hidrokarbonlarda etkir

Diğer nonkovalent etkileşimlerden biraz daha güçlü olan bu etkileşim supramoleküler kimyanın çeşitli sahalarında önemli rol oynar

Örneğin, π-π etkileşimleri aromatik bileşiklerin kristal içindeki molekül yapılarında büyük etkisi vardır

İstiflenmenin iyi bir gösterisi, aşağıda resmi görülen buckycatcher 'de bulunabilir

Bu moleküler cımbız, bir fuleren molekülü ile aynı eğriliğe sahip olan iki içbükey "bucky-kâse" (İng

buckybowl-1 değerinde bir birleşme katsayısı )'den oluşmaktadır

Çözelti içinde, bu ikisi arasında 8600 M-1 değerinde bir birleşme katsayısı ölçülmüştür

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kimyada İstiflenme Nedir? Aromatik etkileşimler yoluyla bir moleküler cımbız tarafından bağlanmış bir trinitroflüoren molekülünün kristal yapısı Aromatik etkileşimler yoluyla bir moleküler cımbız tarafından bağlanmış bir fulleren molekülünün kristal yapısı Kimyada istiflenme, genelde aromatik olan moleküllerin atomlar arası etkileşerek deste şeklinde üst üstüste gelmesidir İstiflenmiş bir sistemin en yaygın bilinen örneği DNAproteinlerde, non-polar iki halkanın örtüşmesi halinde de meydana gelir Hangi moleküllerarası kuvvetlerin istiflenmeye neden olduğu hâlen tartışma konusudur Etkileyici kuvvetler İstiflenmeye genelde π-π etkileşimi dense de, π-orbitalinin varlığı nedeniyle olan etkiler bu etkileşimin yalnızca bir kayanğıdır ve çoğu durumda baskın neden olmadığı gösterilmiştir Üçten az halkalı halka sistemlerinde, ab initio teorik hesaplamalarla gösterilmiştir ki aromatiklik istifleme kuvvetlerine az katkıda bulunmaktadır İstiflenmiş biçimi stabilize eden bu kuvvetlerin büyüklüğü, benzer moleküllerin istiflendikleri zaman maruz oldukları van der Waals kuvvetlerinden çok farketmez Dolayısıyla DNA nükleobazları aromatik olmalarından dolayı DNA'nın istiflenmiş yapısını stabilize etmezler; bu stabilizasyon tüm kapalı kabuklu nötür moleküllerin hissettiği intermoleküler kuvvetlerden kaynaklanır Supramileküler kimyada istiflenme Supramoleküler kimyada bir aromatik etkileşim veya (π-π etkileşimi) aromatik kısımlar içeren organik bileşikler arasındaki nonkovalent etkileşimlerdir π-konjüge systemlerde p-orbitallerinhidrojen bağları, van der Waals kuvvetleri, yük transfer etkileşimi ve dipol-dipol etkileşimleri sayılabilir π-π etkileşimleri, çok sayıda olan delokalize π-elektronları bulunmasından dolayı antrasen, trifenilen ve koronen gibi yassı polisiklik aromatik hidrokarbonlarda etkir Diğer nonkovalent etkileşimlerden biraz daha güçlü olan bu etkileşim supramoleküler kimyanın çeşitli sahalarında önemli rol oynar Örneğin, π-π etkileşimleri aromatik bileşiklerin kristal içindeki molekül yapılarında büyük etkisi vardır İstiflenmenin iyi bir gösterisi, aşağıda resmi görülen buckycatcher 'de bulunabilir Bu moleküler cımbız, bir fuleren molekülü ile aynı eğriliğe sahip olan iki içbükey "bucky-kâse" (İng buckybowl-1 değerinde bir birleşme katsayısı )'den oluşmaktadır Çözelti içinde, bu ikisi arasında 8600 M-1 değerinde bir birleşme katsayısı ölçülmüştür