Tarihte Bugün 03 Ağustos

Tarihte Bugün 03 Ağustos

Kartaca ordusu komutanı Hannibal, MÖ 216 yılındaki Cannae Savaşı'nda büyük Roma ordusunu yendi

Cannae Savaşı, Kartaca ile Roma arasında yapılan İkinci Pön Savaşları'nın en önemli üç çatışmasından biridir Savaş, MÖ 3 ağustos 216 tarihinde, güneydoğu İtalya'nın Cannae kasabası yakınlarında gerçekleşti

Savaş sonunda konsül Lucius Aemilius Paullus ve Gaius Terentius Varro komutasındaki güçlü Roma ordusu, Hannibal komutasındaki Kartaca ordusu tarafından imha edildi ve başta Capua olmak üzere birkaç şehir devletinin Roma ile bağları koptu

Daha önceki Trebia ve Trasimene yenilgilerinin acısını çıkartmak isteyen Roma, Kartaca ordusunun Güney İtalya yönündeki ilerleyişini Cannae'de karşılamak amacıyla harekete geçti

Roma ve müttefiklerinin oluşturduğu yaklaşık 87 bin kişilik ordu, sağ kanadını Adriyatik Denizi'ne dökülen Ofanto Irmağı'na dayayarak düzen aldı Roma ordusu, süvari birliklerini kanatlara alarak ve ağır piyadelerini merkeze yığarak yerleşmişti

Bu pozisyon, Hannibal'in kanat taktiğini uygulaması için büyük fırsattı Hannibal, zayıf piyade birliklerini merkeze, süvarilerini kanatlara yerleştirdi Roma'nın merkezden saldırısında merkez kısa sürede çöktü, Roma ordusu hızla merkezde oluşan boşluğa yığıldı

Trebbia ve Trasimene yenilgilerinin ardından Roma Senatosu Fabius Maksimus'u, İtalya topraklarındaki Kartaca askeri varlığını sona erdirmek üzere diktatör olarak atamıştı

Fabius Maksimus, Roma ordusunda yeni düzenlemelere geçtiği gibi, Roma'nın Hannibal karşısındaki konseptini de (askeri literatürde bir karar merciinin, mücadelenin sürdürülüş biçimine ilişkin tüm düşünce ve tasarılarını kapsayan bir kavram) tümden değiştirmişti

Fabius Maksimus'un uyguladığı strateji, bugün Fabian Strateji olarak bilinen ve tarihte pek çok olayda izlenen ya da izlenmeye çalışılan bir stratejidir Bu strateji, kabaca yıpratma ya da oyalama savaşı olarak da bilinir

Fabius Maksimus, sürekli olarak bir meydan savaşından kaçınmış, vur-kaç taktikleriyle, erzak tedariki için hareket halindeki ikmal birliklerine, yayılmış kuvvetlerine saldırarak Hannibal'i yıpratmaya çalıştı

Hannibal ordusundaki süvari birliklerini etkisiz hale getirebilmek için dağlık bölgelerde harekatı tercih etti, Hannibal kuvvetlerine sürekli saldırılar düzenledi

Ne var ki yıpratma savaşı, uzun sürede sonuç alınabilecek bir stratejidir ve bu yüzden de iki yanı keskin bir kılıçtır Fabius Maksimus'un bu tutumu, Roma'da kısa bir süre sonra sorgulanmaya, eleştirilmeye başlandı

Roma Senatosu ve halkı, onun izlediği stratejinin, İtalya kent ve köylerinin Hannibal tarafından yağmalanmasını önleyemediğinden yakınmaya başlamıştı

Daha da kötüsü, Roma askeri gücünün Hannibal ordusunu İtalya topraklarında yenilgiye uğratamamasının, Roma'nın müttefiklerinin güvenini sarsacağını ve desteklerini çekerek Hannibal tarafına geçecekleri endişesinin yaygınlaşmasıydı

Sonuç olarak Roma Senatosu Fabius Maksimus'un görev süresi dolunca, onu yeniden göreve getirmedi MÖ 216 yılında Caius Terentius Varro ve Lucius Aemilius Paullus Konsül seçildiler

MÖ 216'nın baharında, Hannibal inisiyatifi tümüyle ele geçirmişti ve Cannae dolaylarında çok miktarda erzağa el koymuştu Hannibal'in bu manevrası Roma Senatosu'nda genel bir hezeyana yol açtı

Kriz katlanılmazlığı, sadece Kartaca ordusunun Roma topraklarından bir bölümü istila etmesi değil, aynı zamanda bu bölgenin sağladığı çok önemli kaynakların da Roma'nın elinden çıkmasından kaynaklanmaktaydı Roma, bu duruma seyirci kalamazdı Roma ordusunun Cannae'ye ilerleyerek Kartaca ordusuyla çatışmasına karar verildi

Roma siyasi geleneklerine göre, savaş sırasında her iki konsül de ordunun kendi sorumlulukları altındaki bölümlerine komuta edeceklerdi ama savaşa kadar tüm orduya dönüşümlü olarak birinin komuta etmesi gerekmekteydi

Cannae yönündeki yürüyüş sırasında, bir Kartaca birliğinin Roma ordusuna saldırısını, Varro'nun başarılı bir şekilde geri püskürtmesi Roma ordusunda belirgin bir güven duygusu oluşturdu

Varro'ya göre daha soğukkanlı ve ihtiyatlı bir komutan olan Paullus, Varro'nun tersine Kartaca ordusuyla, Roma ordusunun sayı üstünlüğüne karşın açık arazide çatışmanın tehlikeli olacağına inanmaktaydı

Paullus'un bu düşüncesi, Kartaca ordusunun süvari unsurları yönünden sayı ve hareketlilik yönünden avantajlarına dayanmaktaydı Buna karşın son başarının Roma üzerindeki etkisi yüzünden Paullus kaçak bir tutuma girmedi, nehir kıyısında orduya kamp kurdurdu

Roma'nın komutasına ertesi gün Varro'nun geçeceğini öğrenen Hannibal, rakibinin kişiliğini biliyordu Onun atılganlığından yararlanmak için süvari birliklerinden bir müfrezeyi nehirle Roma ordusu kampı arasına baskınlar düzenlemekle görevlendirdi

Ertesi gün komutayı alan Varro, kampın su gereksiniminin tehdit altında olmasını kabullenemedi ve orduyu Hannibal üzerine harekete kaldırdı

Roma ordusu, 70 bin Roma piyadesi ve 2 bin 400 Roma süvarisiyle müttefiklerin göndermiş olduğu 4 bin süvari, 2 bin 600 hafif ve 7 bin 400 ağır piyade olmak üzere yaklaşık 86 binş 400 kişilik bir kuvvetten oluşuyordu

Kartaca ordusu ise 40 bin ağır piyade, 6 bin hafif piyade ve 8 bin süvariden oluşmaktaydı Ama Kartaca'ya savaşı kazandıran 37 filin varlığı oldu

Başka neler oldu:

1071: Sanduk Bey komutasındaki Selçuklu orduları, Bizans İmparatoru Roman Diyojen'in Malazgirt ve Ahlat'a gönderdiği kuvvetleri geri çekilmeye zorladı ve daha sonra Karahas'taki savaşta Bizans güçlerini dağıttı
1492: Christopher Colombus, İspanya'dan üç gemiyle Hindistan'a ulaşmak, yeni kıtalar keşfetmek amacıyla yola çıktı
1924: Üzerlerinde Türkiye Cumhuriyeti yazısını taşıyan bronz 10 kuruşluk paralar tedavüle çıktı
1924: 'Exodus', 'Topaz', 'Yedinci Mahkeme' gibi kitaplarıyla tanınan ABD'li yazar Leon Uris doğdu
1924: 'Karanlığın Yüreği', 'Lord Jim' gibi kitaplarıyla tanınan Polonyalı yazar Joseph Conrad hayatını kaybetti
1948: Türkiye Serbest Güreş Milli Takımı, Londra Olimpiyatları'nda birinci oldu
1949: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Birleşmiş Milletler'e girme isteğini reddetti
1954: Fransız yazar Colette 81 yaşında vefat etti
1955: Samuel Beckett'in oyunu 'Godot'yu Beklerken' ilk kez Londra'da sahnelendi
1957: Tiyatro ve sinema sanatçısı Talat Artemel 56 yaşında yaşamını yitirdi
1960: Aralarında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ragıp Gümüşpala'nın da bulunduğu 235 general ve amiral, emekliye sevk edildi Genelkurmay başkanlığına Cevdet Sunay getirildi
1977: Kıbrıs Rum yönetimi lideri Başpiskopos Makarios, kalp krizi geçirerek öldü Spiros Kipriyanu, geçici olarak Rum yönetimi liderliğine getirildi
1988: Sovyetler Birliği, planörüyle Kızıl Meydan'a inen Alman pilot Mathias Rust'u serbest bıraktı
1995: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin hazırlattığı 'Doğu Raporu' açıklandı Raporu, TOBB Başkanlık Danışmanı ProfDr Doğu Ergil hazırlamıştı
2001: Lahey'deki Savaş Suçları Mahkemesi, Bosnalı Sırp General Radislav Kristiç'i, Srebrenica'da insanlığa karşı suç ve savaş suçu işlediği gerekçesiyle 46 yıl hapis cezasına çarptırdı
2002: AB'ye uyum çerçevesinde kabul edilen yasayla, savaş ve yakın savaş tehdidi dışında idam cezası kaldırıldı
2004: Hocaların hocası diye bilinen Ordinaryüs ProfDr Sulhi Dönmezer 86 yaşında İstanbul'da hayata veda etti
2005: Tiyatro sanatçısı Mete Sezer, karaciğer yetmezliği yüzünden Ankara'da yaşama gözlerini yumdu

Tarihte Bugün 03 Ağustos

Olaylar

1071 - Sanduk Bey komutasındaki Selçuklu orduları, Bizans İmparatoru Roman Diyojen'in Malazgirt ve Ahlat'a gönderdiği kuvvetleri geri çekilmeye zorladı ve daha sonra Karahas'taki savaşta Bizans güçlerini dağıttı
1492 - Kristof Kolomb, İspanya'dan üç gemiyle Hindistan'a ulaşmak ve yeni kıtalar keşfetmek amacıyla yola çıktı
1924 - Üzerlerinde Türkiye Cumhuriyeti yazısı bulunan ve Türkiye'nin ilk madeni parası olma özelliği taşıyan bronz 10 kuruşluk paralar tedavüle çıktı
1948 - Türkiye Serbest Güreş Milli Takımı, Londra Olimpiyatları'nda birinci oldu
1949 - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Birleşmiş Milletler'e girme isteğini reddetti
1955 - Samuel Beckett'in oyunu 'Godot'yu Beklerken' ilk kez Londra'da sahnelendi
1960 - Aralarında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ragıp Gümüşpala'nın da bulunduğu 235 general ve amiral, emekliye sevk edildi Genelkurmay başkanlığına Cevdet Sunay getirildi
1977 - Liranın değeri Mark karşısında %45 oranında düşürüldü Markın alış fiyatı 730 kuruştan 763 kuruşa, satış fiyatı da 778 kuruşa yükseltildi
1977 - Kıbrıs Rum yönetimi lideri Başpiskopos Makarios, kalp krizi geçirerek öldü Spiros Kipriyanu, geçici olarak Rum yönetimi liderliğine getirildi
1988 - Sovyetler Birliği, planörüyle Kızıl Meydan'a inen Alman pilot Mathias Rust'u serbest bıraktı
1995 - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin hazırlattığı 'Doğu Raporu' açıklandı Raporu, TOBB Başkanlık Danışmanı ProfDr Doğu Ergil hazırlamıştı
2002 - AB'ye uyum çerçevesinde kabul edilen yasayla, savaş ve yakın savaş tehdidi halleri dışında idam cezası kaldırıldı
2008 - Kuzey Hindistan'da bir Hindu tapınağında çıkan izdihamda 30'u çocuk 68 kişi öldü
2008 - Somali'nin başkenti Mogadişu 'da patlayan bir bomba 20 kişinin ölümüne yol açtı

Doğumlar

1903 - Habib Burgiba Tunus Devleti'nin kurucusu ve ilk devlet başkanı (ö 2000)
1963 - James Hetfield, Metallica'nın kurucu üyesi, gitaristi
1964 - Tuana Altunbaşyan, Ermeni yazar
1973 - Ana Ibis Fernandez, Kübalı voleybolcu
1982 - Yelena Soboleva, Rus atlet

Ölümler

1924 - Joseph Conrad, Polonyalı yazar (d 1857)
1954 - Colette, Fransız yazar
1977 - III Makarios, Kıbrıs Ortodoks Kilisesi başpiskoposu ve bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı (d 1913)
2004 - Henri Cartier-Bresson, Fransız fotoğrafçı (d 1908)
2004 - Ordinaryüs Prof Dr Sulhi Dönmezer 86 yaşında (İstanbul)
2005 - Mete Sezer, Tiyatro sanatçısı karaciğer yetmezliği yüzünden (Ankara)
2006 - Cem Şaşmaz, Gazeteci
2007 - İsmail Sivri, İzmir Gazeteciler Cemiyeti Onursal Başkanı