Beyoğlu'nun İnsanı Büyüleyen Tarihi Apartmanları

Beyoğlu'nun insanı büyüleyen tarihi apartmanları

İstanbul'un en canlı ve en gözde semtlerinden Beyoğlu, eğlence ve kültür merkezi olmasının yanı sıra, mimari açıdan da insanı büyüleyen binalarıyla farklı bir dokuya sahip



Kültürün, dinlerin, medeniyetin, tarihin ve sosyal hayatın izlerini taşıyan bu tarihi yapıların bazıları hala kullanılıyor, bazıları ise uzun yıllar önce kaderlerine terk edilmiş Bu hafta yıllara meydan okuyup dimdik ayakta kalan ve Beyoğlunun geçmişinde bir sembol gibi yükselen tarihe tanıklık etmiş apartmanları inceleyeceğiz

Botter Apartmanı

Tünelde İsveç Büyükelçiliğinin hemen yanında bulunan Botter Apartmanı, 19 yüzyılda İstanbula göç eden Hollandalı terzi Jean Botter tarafından yaptırılmış Osmanlı üst tabakalarınca çok tutulan ve çok zenginleşen Botter, söylenenlere göre Sultan Abdülhamidin özel terzisiymiş Botterin o günlerin gözde mimarı Raimondo DAroncoya yaptırdığı apartman 1890ların Art Nouveau akımının bir örneği olarak hala duruyor

Ülkenin ilk modaevi olarak bilinen bu yapı, İstanbulun en güzel apartmanlarından biri Dönemin “art nouveau” tarzında inşa edilen yapının ilk iki katı modaevi, diğer katları ise Botter Ailesinin yaşam alanları olarak planlanmış Cumhuriyetin başında modaevinin kapanmasıyla padişah ailesinin saltanatına son verilmesi ve savaş yorgunu İstanbulun modaya yönelik ilgisinin azalmasıyla birlikte Botter de Parise gitmiş

Gitmeden önce de apartmanı Osmanlı vezirlerinden Nedim Paşanın oğlu Mahmut Nedim Beye satmış Nedim Bey ve ailesinin ölümünden sonra apartman uzun süre sahipsiz kaldı ve Hazine el koydu Bina bakımsızlıktan dökülmeye başladığı dönemde o zamanın belediye Başkanı Kadir Topbaş olaya el koydu ve bina onarıldı Birkaç sene evvel Mahmut Nedim Beyin eşi Zeynep Ovyarın yeğeni Tuli Kamhi ve Emine Selbeş, hukuk mücadelesi vererek apartmanı devraldılar Daha sonra proje çalışmasına başladılar Botter Apartmanının restorasyon projesini ise Han Tümertekin yaptı

Doğan Apartmanı

Birçok ünlü isme ev sahipliği yapan Serdar-ı Ekrem Sokaktaki Doğan Apartmanı, bölge en değerli gayrimenkullerinin başında geliyor 51 dairenin yer aldığı bu apartmanda evi olan ünlülerden birisi ise şovmen Okan Bayülgen Bayülgenin Doğan Apartmanında üç dairesi bulunuyor Bugünkü Doğan Apartmanının ismini taşıyan binayı 1890larda Belçikalı Helbig ailesi inşa ettirmiş 1919a kadar bu aileye ait olması nedeniyle bina o yıllarda Helbig Apartmanı olarak kayıtlara geçmiş Mal sahibi ölünce bina 1919da açık artırmayla Osmanlı uyruklu Mair de Bottona satılmış

Binanın adı o dönem Botton Han olarak değiştirilmiş Çok sayıda kiralık küçük dükkan ve işletmenin bulunduğu bina 1929da borçlanma nedeniyle ipotek edilerek, bu kez Berlin merkezli Victoria sigorta şirketine satılmış Binanın bu seferki adı da Victoria Han olmuş 1942 yılına gelindiğinde ise bina Yapı Kredi Bankasının kurucusu Kazım Taşkentin sahibi olduğu Doğan Sigortaya satılmış Taşkent binaya, 1939da Alplerde geçirdiği bir kazada ölen oğlu Doğanın adını vermiş 1950lerden 1970lere kadar geçen sürede ise apartmandaki daireler tek tek satılarak kişisel mülk haline dönüşmüş

Kamondo Apartmanı

Vedenikte yaşayan İspanyol-Portekiz kökenli Kamondolar, 17nci yüzyılda İstanbula yerleşmiş Osmanlıda gayrimenkul edinme izni alan ilk yabancı uyruklu kişi olan Abraham Kamondo, kardeşi Isak ile birlikte “Isak Kamondo ve Şürekası” isimli bankayı kurarak, Kırım Savaşında Osmanlı Devletini finanse etmiş Dersaadet Tramvay Şirketinin de ortakları arasında yer alan Kamondoların, İstanbulda ilk belediye ve modern eğitim kurumlarının oluşumunda da rol aldığı biliniyor

Dış borçlanma zamanında Osmanlı Sarayı ve yabancı finans kaynakları arasında önemli bir köprü oluşturan Kamondo ailesi, sonradan yerleştiği Pariste sanatçıları koruyan en önemli ailelerden birisi oldu Kamondo Hanının dışında, Kasımpaşadaki Kuzey Deniz Saha Komutanlığı (Kamondo Sarayı), Meşrutiyet Caddesindeki Ada Han, Karaköyde Saatçi, Latif, Lacivert, Yakit, Kuyumcular, Lüleci ve Gül Han da ailenin İstanbulda inşa ettirdiği yapılar arasında bulunuyor

Galata Kulesinin hizasındaki Serdar-ı Ekrem Sokakta bulunan Kamondo Apartmanının sakinleri arasında, çatı katını atölye olarak kullanan Abidin Dinonun yanı sıra Arif Dino, Ahmet Hamdi, Sait Faik, Yaşar Kemal, Orhan Veli, Oktay Rıfat, Melih Cevdet Anday gibi isimler de bulunuyor

Padişahın diş doktoru Hantz Von Der Heyde, Kamondonun mimarlarından Gustave Tedeschi, İstanbul kulübü yöneticisi Zankovitch, kuyumcu Neubauer gibi isimlerin dışında birçok bankacı, avukat, doktor ve mümessiller bu binada oturmuş Kamondolardan Gerson kardeşlere miras yoluyla geçen han 1976da, içlerinde Sultanhamamlı bir kumaş tüccarının da bulunduğu 8 kişilik bir ortaklığa satılırken, 1982de ise ikinci derece tarihi eser olarak ilan edilmişti

Rizzo Apartmanı

Taksim Meydanından Cihangire doğru uzanan Sıraselviler Caddesinde yer alan sokağın günümüzdeki adı Aslan Yatağı Bu sokakta yer alan Fener İdaresi memurlarından Dimitri oğlu Andonakinin sahibi olduğu Rizzo Apartmanı, 8 Mayıs 1894 günü John Francis Rizzonun eşi Marianne Rizzo satın almış Yayıncılık ve acentecilik yapan Rizzo Ailesi apartmanı satın aldıktan sonra zaman zaman kendileri oturmuş, bazen de kiraya vermişler

Kiracıları arasında, Alman Büyükelçiliği ikinci katibi, dönemin Osmanlı Bankası Genel Müdür Yardımcısı, İngiltere Büyükelçiliği Müsteşarı, Deutsche Bankın Genel Müdürü, tüccarlar, bankerler, doktorlar, konsolosluk görevlileri var Rizzo Ailesi, konutu 14 Aralık 1947de Eleni Vasiliadise satmış Daha sonra apartman birçok kez el değiştirmiş 2 Haziran 1981de Mustafa Vedat Ozan mülkiyetlerinde olan Rizzo Apartmanı, 6 Ekim 2003 tarihinde Beyoğlu Gayrimenkul Yatırımcılığı İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret AŞ tarafından satın alınmış

Saint Antoine Apartmanı

20 yüzyıl başlarında İstanbulda yaşayan İtalyan cemaatinin kalabalıklaşması üzerine, eski kilisenin yıkılıp daha büyük bir kilise yapılması zorunluluğu ortaya çıkmış Bunun üzerine, Galatasaraya yakın ve eski kilisenin bulunduğu yere komşu olan oldukça eğimli büyük bir arsa satın alınmış Kilisenin tasarımıyla İstanbul doğumlu bir Levanten olan mimar Guilio Mongeri ve ortağı Edoardo de Nari görevlendirilmiş Kilise, caddeye iki katlı bir geçitle bağlanan “T” biçimli bir avlunun arkasında kalıyor İki blok halindeki apartman girişleri de avlu yönünde

Öndeki geçidin her iki yanında sivri gotik kemerlerle belirlenen üçer mağazanın üstünde dört kat, apartman dairelerine ayrılmış Ön cephede sivri kemerli ve düz mermer hatıllı pencereler kullanılırken, büyükleri yine sivri kemerli üçer pencereye ayrılarak düzenlenmiş Mağazaların üstündeki ikinci katta, cadde yönünde, konsollar tarafından taşınan üçer balkonla, çatı kenarlarında dantel gibi işlenmiş sivri kemerli ağır bir silme, yapıya bir hareketlilik kazandırıyor Avlu cephesinde ise, kat planlarını yansıtan, önce çeyrek daire, sonra kare biçimli iki çıkıntı ve dördüncü katta balkonlaşan üç katlı bir cumba ile girişlerin üstünde de geniş saçaklar yer alıyor Beyoğlunun en güzel yapılarından olan apartmanda çoğunlukla Katolik cemaati üyeleri oturuyor

Apelyan Apartmanı

Galatasaray Lisesinin arkasında bulunan ve yakın tarihte restore edilen Apelyan Apartmanına, Yeniçarşı Caddesinden girilip, soldaki ilk sokağa sapılarak ulaşılabiliyor İtalyan bir mimar tarafından 19 yüzyıl sonunda Apelyan Ailesi için inşa edilen apartman sarı rengi ile dikkat çekiyor Şu anda bu apartmanın içinde Galeri Apel yer alıyor

Narmanlı Han

Türk edebiyatının önemli kalemlerinden yazar Ahmet Hamdi Tanpınarın 1944-1951 arasında bir süre kaldığı “Narmanlı Han” da önemli binalar arasında bulunuyor 1831 yılında inşa edilen ve 1880 yılına kadar Rusya Büyükelçiliği olarak kullanılan bina, 1914e dek Rus hapishanesi olarak kullanılmış Daha sonra Narmanlı ailesinin mülkü olan bina, aile tarafından sonraki yıllarda stüdyo ve konut olarak kullanılarak odaları kiraya verilmiş Binada Aliye Berger, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Bedri Rahmi Eyüboğlu başta olmak üzere birçok yazar ve sanatçının yaşadığı biliniyor

Baudouy Apartmanı

TÜSİAD tarafından kullanılan bina, 19 yüzyılın sonlarına kadar Boudouy Ailesine aitmiş Osmanlı İmparatorluğu döneminde deniz feneri işletmeciliği yapan bu aile, uzun yıllar mimari özellikleriyle dikkat çeken bu binada oturmuş

(Hürriyet)