Bilimsel Proje Hazırlamanın Basamakları

Bilimsel proje hazırlamanın basamakları

Bilimsel proje çalışması merak ve gözlem ile başlar Çevremizde pek çok varlık var ve çevremizde pek çok değişiklik oluyor Bu varlıkları ve değişiklikleri merak ederiz Gökyüzü nasıl oluşmuş? Neden mavi? Gökyüzünde neler var? Geceleri yıldızlar parlıyor, ama her gece aynı yıldızlar olmuyor Neden? Yıldızlar nasıl yer değiştiriyor? Sonra merak ettiklerimizle ilgili gözlemler yapmaya başlarız ve kendimizi bilimsel proje hazırlarken buluruz Ama yaptığımız çalışmanın bilimsel olması için yapmamız gerekenler, sırasıyla uygulayacağımız basamaklar var İşte bunlar:

1 Projenin konusunu seçmek

Projenizi ilgilendiğiniz, üzerine düşündüğünüz, merak ettiğiniz konular üzerine seçin Aklınıza pek çok fikir gelebilir Bunları not edin Hemen karar vermeyin Bunların arasında sizin en güzel yapabileceğinizi, en merak ettiğiniz seçin Bu proje sadece sizin seçeceğiniz konuda bilgili olduğunuzu göstermeyecek Unutmayın, sizin bir sorunuz var Bu sorunun cevabını vermek için bilimsel bir proje hazırlıyorsunuz

2 Bilgi toplamak

Projenin konusunu belirledikten sonra konunuzla ilgili kitaplardan, dergilerden, internetten, insanlardan ve kurumlardan bilgi toplayın Bilginin yazılı olması gerekmiyor Konunuzla ilgili fotoğraf, asetat, saydam, model, afiş ve bulabileceğiniz her türlü malzemeyi toplayın Projenizi en iyi nasıl sunabileceğinizi düşünün

3 Bilimsel yöntem

Sizin bir sorunuz, merak ettiğiniz bir şey var Projenizin amacı nedir? Ne bulmaya çalışıyorsunuz? Sorunuzun cevabı ne olabilir? Varsayımda yani ön tahminde bulunun Varsayımınızı gösterecek deneyler nasıl olabilir, hangi malzemeleri kullanabilirsiniz, hangi ölçümleri yapabilirsiniz?

4 Kontrollü deney yapmak ve sonuçları kaydetmek

Tasarladığınız deneyi kontrollü olarak yapın Kontrollü olarak ve belirli bir işlem sırası izlenerek laboratuarda tekrarlanan gözlemlere kontrollü deney denir Deneyi yaparken tüm gözlemlerinizi, tüm düşünceleriniz not edin Tüm notlarınız, çalışmanız bittikten sonra her şeyi toparlamanızı kolaylaştıracak, ayrıca eğer bir hata yaparsanız, hatanızın nerede olduğunu gösterecektir Hata yapmaktan korkmayın Bugün bilimin bize gösterdiği buluşlar ve keşifler uzun uğraşların sonunda, tekrar tekrar deneme ve yine yılmadan tekrar deneme ile gerçekleşmiştir Bilim sabır ve özveri gerektirir Bundan da korkmayın Eğer bilimsel yöntemi doğru şekilde uygularsanız mutlaka bir sonuca ulaşırsınız

5 Grafikler, Tablolar, Çizimler, Modeller

Bulduğunuz sonuç nedir? Sonuçlarınızı grafikler, tablolar, çizimler yolu ile gösterin Bulduğunuz sonucu gösterecek maketler (modeller) de yapabilirsiniz

6 Yaptığını Göster

Çalışmanız basit ve düzenli olmalı ama bir şeyin aynısı olmamalı Yaptığınız maket, deney insanların anlayabileceği şekilde düzenlenmeli, ayrıca yaptığınız çalışmaya eğlence de katabilirsiniz Bunu, renkleri kullanarak, insanları şaşırtacak, eğlendirecek düzenlemelerle yapabilirsiniz Buradaki yaratıcılık size kalmış Kullandığınız bilimsel yöntemi gösterin

7 Rapor Yazma

Projenizin öyküsünü anlatın ne yapmak istediniz ve nasıl yaptınız? Bilimsel bir projenin raporu da belirli kurallara ve belirli sıraya göre yazılır Bu kurallara ve sıraya uymalısınız

8 Sunuş

Bilimsel bir projenin mutlaka sunuşu yapılır Siz de projenizi arkadaşlarınıza, öğretmenlerinize, ailenize, jüriye ve tanımadığınız pek çok insana sunacaksınız Projeyi sunuş pratikleri yapın Bir arkadaşınıza, ailenize, öğretmeninize sununAyrıca unutmayın konunuzu en iyi siz biliyorsunuz Çok uğraştınız, emek harcadınız, şimdi sizin bildiğiniz bilgileri diğer insanlarla paylaşma zamanı geldi

Bilimsel proje hazırlarken bazı ipuçları

Yapacağınız her şeyi not alın Amacınız ne, ne yapacaksınız, nasıl yapacaksınız ve diğer soruları, tüm düşünceleriniz kayıt etmelisiniz Bir defteri günlük şeklinde kullanabilirsiniz Bu şekilde çalışma sonunda her şeyi daha iyi toparlar, raporunuzu daha iyi yazarsınız Ayrıca hata yaparsanız, kolayca notlarınızdan hatanın nerede olduğunu anlayabilirsiniz Topladığınız tüm belgeleri de bir dosya içinde saklayın Bunu projenizi sergilerken davetlilere de sunabilirsiniz

İlgilendiğiniz konuları belirleyin ve yazın Ama hangisini seçeceksiniz? Bilimsel proje büyük bir çaba gerektirdiğinden, en çok merak ettiğiniz ya da uğraşırken güzel zaman geçirebileceğiniz bir konuyu seçin Bu şekilde ilgilendiğiniz konu hakkında daha çok şey öğrenirsiniz

Projenizi yapmak ve anlamak için, her türlü yardım ve desteği alın, ama gerçekleştirirken ya da çalıştırırken tek başınıza uğraşın Eğer kendiniz gerçekleştirir ve çalıştırırsanız, yolunda giden ya da gitmeyen işleri daha iyi anlarsınız Projenizi daha iyi kavrar ve daha iyi sunarsınız

Projenizi başlatmak için son ana kadar beklemeyin Proje, konunuz hakkında uygun malzeme toplamak, deney ya da maket yapmak ve yaptığınız deneyi ya da maketi çalıştırmak gibi basamaklar içerir İyi bir projede tüm bunları yapabilmek zaman gerektirir Zamanınızı iyi kullanın Unutmayın, bazen defalarca denemeniz, projenizde bazı yerleri değiştirmeniz gerekebilir

İyi bir projenin karmaşık olması gerekmez Bir projeyi sergilerken, en önemli nokta, sizin projenize hakim olmanızdır Karmaşık proje iyi bir proje demek değildir Projenin konusu ne olursa olsun, projenin iyi olmasını sizin çalışmalarınız, konuyu nasıl ve neden seçtiğiniz, amacınız, bilimsel yöntemi uygulamanız, nasıl çalıştığınız, raporunuz, projeyi sunuşunuz belirleyecektir

Eğer projeniz sizin varsayımınızı yani ön tahmininizi doğrulamıyorsa üzülmeyin Bu güne kadar önemli bilimsel çalışmaların bazıları, baştaki ön tahminin reddedilmesi ya da bu tahmine karşı çıkılması ile ortaya çıkmıştır Çalışmanın sonunda, “Benim amacım şu olmasına rağmen, ben ön tahminimi doğrulayamadım, çalışmalarımı tekrar gözden geçireceğim ve çalışmalarıma şu noktadan yeniden başlayacağım” şeklinde bir sonuç çıkabilir Bu da bir sonuçtur ve sizin ön tahmininizi doğrulayamamanız sizin çalışmanızın başarısını etkilemez Projeniz hala iyi bir projedir

BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

Bu çalışma sosyal bilimlerde araştırma yöntemlerindeki farklı anlayışları, yaygın olarak kullanılan araştırma tekniklerini, araştırma basamaklarını, rapor yazma esaslarını, kaynakça ve dipnot gösterme tekniklerini kapsamaktadır

Çalışma üç bölümden oluşmaktadır Birinci bölümde bilimin kapsamı, bilimsel yöntem, sosyal bilimlerde yöntem, araştırma türleri; ikinci bölümde araştırma süreçleri, bu sürecin basamakları olan problem, amaç, hipotez, değişkenler, evren, örneklem, verilerin toplanmasında kullanılan teknikler, sonuç ve yorumlama ; üçüncü bölümde araştırmanın yazılması, raporunun özellikleri, her bir bölümün yazımında uygulanacak esaslar, alıntı esasları, kitap, makale ve internet kaynaklarından yapılan alıntılar için dipnot ve kaynakça gösterme yer almaktadır

Çalışmanın sonuna kaynakçanın dışında Türkiye’de yaygın olarak kullanılan temel araştırma kaynaklarını içeren “Metodoloji Literatürü” eklenmiştir “Ekler” bölümünde iki araştırma önerisi, kentlileşme anket formu, köy ve aile monografisi görüşme formları bulunmaktadır

Her bölümün sonuna öğrencilerin ve okuyucuların ilgisin çekebilecek “destekleyici okuma” metinleri konulmuştur Bunlarla bir yandan konuların desteklenmesi amaçlanırken diğer yandan farklı yaklaşımların ifade edilmesi sağlanmıştır

Bu çalışmada araştırma süreçleri ve ilkeleri örneklerle anlaşılır kılınmak istenmiştir Örnekler hem yazara hem de yapılmış araştırmalara aittir Bu yönüyle çalışmanın öğrencilere ve akademik çalışma yapanlara katkıda bulunacağı umulmaktadır