Anlatıma Bağlı Cümle Türleri

Anlatıma Bağlı Cümle Türleri

Öznel Anlatım

Doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye değişen, doğruluğu tartışılan düşüncelerin anlatıldığı yargılara öznel yargı denir Bu yargıların kullanıldığı anlatıma da öznel anlatım denir Bu cümlelerde (yargılarda) bence ifadesi vardır

*İzmir,tarihi ve doğal güzellikleriyle eşsiz bir şehrimizdir

*Şair söyleyiş güzelliğiyle türkü tadında bir şiir sunuyor bize

*Konferansa katılanların saçma sapan fikirleri beni iyice sıkmıştı

*Yazar,sürükleyici anlatımı ve ilginç betimlemeleriyle okuyucuyu olayın içinde yaşatıyor

*Çatık kaşları,yaralı yüzüyle insanı ürküten bir havası vardı

Nesnel Anlatım

Doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye değişmeyen, deney ve gözleme dayanan tarafsız yargılara nesnel yargı denir Bu yargıların kullanıldığı anlatıma da nesnel anlatım denir Nesnel yargılarda duygu ve izlenimlere yer verilmez

*Filmde olaylar küçük bir kasabada geçiyor

*Eser dört bölüm halinde sinemaya uyarlanmış

*Turizm gelirleri geçen yıla oranla yüzde 5'lik bir artış göstermiştir

*Aruz ölçüsüyle yazılan şiirde nazım birimi dörtlüktür

*Dört perdede oluşan bu oyunda yazar,aile bireyleri arasındaki sorunları anlatır

Koşula Şarta Bağlılık

Bir olayın, durumun gerçekleşmesi için daha önceden olması gereken başka bir durumun varlığına "koşulluk" denir Bu tip cümle anlamlarında "hangi şartla?" sorusunu temel cümleye sorduğumuzda gerçekleşmesi gereken koşulu bulabiliriz

*Sanatçı yapıtında toplumu anlatırsa ölümsüzleşir

*Akşam baban gelsin , alışverişe çıkarız

*Müzik dinleyebilirsin ama sesini fazla açmayacaksın

*Akşama geri vermek üzere bu kitabı alabilirsin

*Bizim buralara yağmur yağdıkça her yer toprak kokardı

*Her güneş doğduğunda beni hatırla

Sebep Sonuç İlişkisi

Bu tür cümlelerde, yargılardan biri, diğerinin gerçekleşmesine neden olmaktadır Bir de eylemin hangi gerekçeyle yapıldığını bildiren cümleler de neden sonuç ilişkisi vardır Bu tip yargıları bulmak için yükleme "niçin?" sorusu sorulabilir

"Salıncağın ipi kopunca çocuk yere düştü" cümlesinde "çocuğun yere düşmesini"nin nedeni "Salıncağın ipinin kopması"na bağlanmıştır

*Sınavda heyecanlandığı için bazı soruları yapamadı

*Bakımsızlıktan ev harabeye dönmüştü

*Matbaanın bulunmasıyla okuma yazma oranı arttı

*Aşırı sıcaklar can kaybına yol açtı

*Yoğun kar yağışı nedeniyle yollar trafiğe kapatıldı

*Hediye almadım diye bana darılmış

Amaç Sonuç İlişkisi

Öznenin işi, hareketi gerçekleştirme amacı ve sonucu cümle içinde verilir Bu tür cümlelerde "için, diye, üzere, dolayı, ötürü, maksadıyla" ifadeleri sıkça geçer Bu ifadelerden bazıları "sebep-sonuç" bildiren cümlelerde de geçebilir Amaç-sonuç cümlelerinde "hangi amaçla? hangi maksatla?" soruları sorulabilir

*Borçlarından kurtulmak için evini satmış

*Ailesini görmeye Almanya' ya gitmiş

*Başbakan, ticari anlaşmalar yapmak üzere yurtdışına çıkıyor

*Bu ,bizi birbirimize düşürmek maksadıyla söylenmiş bir sözdür

*Şair, şiirinde herkes anlayabilsin diye yalın bir dil kullanmış

*Yazar,eleştirmene şirin görünmek maksadıyla iki yüzlü davranıyor