Kansere Karşı, Doğru Beslenme Rehberi

Kansere karşı, doğru beslenme rehberi
Kanser türlerinin çoğu, sağlıklı ve dengeli beslenme ile önlenebilir Özellikle beslenme ile ilişkisi kanıtlanan; mide, kolon ve rektum kanseri, karaciğer kanseri, pankreas, böbrek, prostat ve yemek borusu kanserlerinden korunmak için yeni bir beslenme planı yapılmalıdır

Tükettiğimiz besinlerin bir kısmı kansere yol açarken, bir kısmı da kanseri önler Ayrıca besinlerin hazırlanış ve pişirme yöntemleri de, kansere karşı etkilidir Besin değerleri kaybolmadan, doğru yöntemlerle hazırlanan besinler, kanserden korur

1 Kanser riskini azaltan özel maddeler
Besinlerde bulunan bazı özel maddeler, kanser riskini azaltır Özellikle hava kirliliğinin bulunduğu yerde yaşayanlar, sigara içenler ve genetiğinde kanser olanlar, bu besinleri daha çok tüketmelidirler Kanser riskini azaltan besin maddeleri şunlardır:
· Proteaz engelleyiciler: Soya fasulyesi, kuru baklagiller, taze fasulye ve bezelyede bulunur
· Oksitlenmeyi önleyiciler: Taze meyvelerle birlikte, ceviz, fındık gibi sert kabuklu meyvelerde bulunur
· Flavanoidler: Turunçgiller, kayısı, kara dut, kızılcık, kiraz, kuş üzümü, üzüm gibi meyvelerin yanı sıra, soya fasulyesinde bulunur
· Özel koku ve tat veren maddeler: Lahana, karnabahar, ıspanak gibi kış sebzeleri, nane, kekik, pancar, şalgam ve yenilebilen yabani otlarda bulunur
· Kükürtlü maddeler: Sarımsak, soğan ve pırasada bulunur

2 Kanser riskini azaltan besinler
· Sebzeler: Sarımsak, soğan, lahana, havuç, ıspanak, pazı, salatalık malzemelerin tümü, asma yaprağı, karnabahar, pırasa, şalgam, turp, maydanoz, tere, nane, roka, biber, taze fasulye, bezelye, bakla, mantar, patlıcan, enginar, kabak, domates, pancar, bamya ve yenilebilen yabani otlar
· Kuru baklagiller: Mercimek, nohut, fasulye, barbunya, soya fasulyesi
· Meyveler: Turunçgiller, kuşburnu, böğürtlen, kızılcık, elma, armut, ayva, erik, kiraz, vişne, çilek, karpuz, kavun, üzüm, incir, nar, dut, muz, hurma, yenidünya
· Kuru yemişler: Leblebi, kestane, badem, fıstık, fındık, ceviz
· Tahıllar: Tam buğday ekmeği, kepekli ekmek, çavdar ekmeği, yulaf ekmeği, bulgur
· Hayvansal ürünler: Yumurta, az yağlı süt ve süt ürünleri, çökelek

3 Kanser riskini artıran besinler
Bazı besinler, kanser riskini artırır Özellikle hava kirliliği olan bölgelerde yaşayanlar, genetiğinde kanser olanlar ve sigara içenler bu besinlerden uzak durmalıdırlar Uzak durulması gereken besinler şunlardır:
· Yağlı ve yaşlı et ürünleri,
· Fast foot ürünleri,
· Sucuk, sosis, salam, pastırma,
· İçyağı ve tereyağı,
· Yağda kızartılmış besinler,
· Tuzlanmış ve tütsülenmiş besinler,
· Direkt ateşte pişirilen besinler,
· Nitrit ve nitrat eklenmiş besinler
· Küflenmiş besinler

4 Antioksidanlar
Bedenin silahlı kuvvetleri olarak da tanımlanabilen antioksidanlar, çeşitli enzimler ve besin öğeleriyle vücutta oluşturdukları savunma sistemi sayesinde kanser oluşumunu önler Antioksidanların savunmasında yer alan besin öğeleri; protein, B2 ve B6 vitamini, Folik asit, C, A ve E vitamininin yanı sıra, selenyum, çinko ve mangan gibi minerallerdir
Vitaminler
Mineraller

5 Besinlerin hazırlanma ve pişirme yöntemleri
Doğru yöntemlerle hazırlanmayan ve pişirilmeyen besinler, kanser riskini artırır Bu nedenle;
· C vitamini içeren taze sebze ve meyveler, soğuk ortamda yıpranmadan saklanmalıdır Sebzeler az suyla pişirilmeli, bekletmeden tüketilmelidir
· Daha çok yeşil ve sarı sebzelerde bulunan A vitamini, pişirilme sırasında C vitamininden daha az kayba uğrar Sebze yemekleri hafif ateşte, uzun sürede pişirilmeli ve öğünlük hazırlanmalı, salatalar sofra kurulduktan sonra yapılmalıdır
· Bitkisel yağlarda E vitamini fazladır Yağlar, serin bir yerde saklanmalı, ışık ve oksijenle temas etmemelidir Ayrıca yağda kızartıldıktan sonra bekleyen cipslerde E vitamini kaybı yüksek olur Bununla birlikte, kızartmada kullanılan yağlar, kanserojen olduğu için mutlaka atılmalı, her kızartma için yeni yağ kullanılmalıdır
· B vitaminleri daha çok tahıllarla, kurubaklagillerde bulunur Kuru baklagillerle, makarnaların haşlama suları atılmamalıdır Atılan haşlama suyuyla birlikte, B vitamini de önemli ölçüde kaybedilir Kuru baklagillerin sadece ıslatma suları atılmalı, haşlamak için çekebilecekleri kadar su konmalıdır
· Kanseri önlemede etkili olan mineral maddeler, çoğunlukla kuru baklagillerde bulunur Bu nedenle kurubaklagillerin doğru pişirilmesi son derece önemlidir
· Nemli ortamda saklanan besinler küflenir Bazı küfler ise toksin üreterek, özellikle karaciğer kanseri riskini artırır Özellikle baharat ve kuru gıdalar, kuru ve serin yerde tutulmalıdır
· Besinler yağda kızartılmadan, tütsüleme, kavurma, tuzlama, kurutma gibi yöntemler kullanılmadan hazırlanmalıdır İyice yıkanmalı, doğradıktan sonra bekletmeden, haşlama suyunu dökmeden, fazla yağ koymadan, kısık ateşte uzun süreli pişirme yöntemi kullanılmalıdır

6 Yağlar
Kanser riskini artıran besin grupları arasında, yağlar başta gelir Yağlar meme, prostat, testis, rahim, yumurtalık ve bağırsak kanserlerinin riskini artırır Özellikle çoklu doymamış yağ asitlerinden zengin bitkisel sıvı yağlar, çabuk okside olur Bu nedenle mutlaka karanlıkta ve serin yerde bekletilmeli, kızartma yerine fırında pişirme yöntemi uygulanmalıdır Oksidasyon sonucu oluşan öğeler, DNA’nın bozulmasına ve bağışıklık hücrelerinin yıpranmasına yol açarak kansere neden olur

Bu nedenle yemeklerde olabildiğince az yağ kullanılmalı, dışarıda satılan, kaynağı ve miktarı bilinmeyen yağlarla yapılan besinler tüketilmemelidir


Kaynak: Kanseri Tanıyalım Hatiboğlu Yayınları/Ayşe Baysal-Wayne Criss