Ağa Han Mimarlık ödülü Hakkında Bilgi

AĞA HAN MİMARLIK ÖDÜLÜ

Ağa Han Mimarlık Ödülü,1977'de ,Şiiliğin Nizari İsmaili tarikatının dinsel önderi IVAğa Han tarafından kurulan ve merkezi Cenevre'de bulunan uluslararası mimarlık ödülüÜç yılda bir verilen ödülün amacı,20yüzyıl İslam toplumlarına uygun mimari mekanın yaratılması ve bu toplumların kültürel kimliklerinin bilinçli bir biçimde araştırılması amacıyla,dünya çapında olmak üzere,tüm bireyleri ve devlet kurumlarını desteklemektirÖdül,çağdaş dünyada inşa edilmiş çevrenin insan yaşamını ne ölçüde etkilediğini ortaya koyma çabasındadırEski yapıtları koruma,konut,mimari simgeler,kamu yapıları,kırsal konutta değişme,çağdaş Afrika kenti,gelişmenin mimarlık ve planlama üzerindeki etkileri gibi konularda uluslararası seminerler düzenlenerek sürekli bir araştırma ve tartışma ortamının oluşturulması amaçlanmaktadırProjelerin ödüllendirilmesinde gözetilecek ilke ve ölçütlerin de geliştirildiği bu seminerler ,çeşitli İslam kentlerinde sırayla gerçekleştirilmekte ve ardından kitap olarak yayımlanmaktadırÖdüle aday gösterilen projeler ,dünyanın çeşitli ve en az iki yıldır kullanılmakta olan yapılar arasından kimlikleri saklı belirleyiciler tarafından önerilmekte,ödüllendirilecek projeleri ise,10 kişilik bir teknik inceleme kurulunun yerinde yaptığı incelemelerin sonuçlarına dayanarak büyük jüri belirlemektedirÖdüller,yapıyı gerçekleştiren mimarlar ve ustalarla yapıyı kullanan kişiler,topluluklar ve kurumlar arasında paylaştırılmaktadır

1980'de Pakistan'ın Lahore kentinde yapılan IAğa Han Mimarlık Ödül Töreninde Ulusal Müze (Doha Katar,1975) ,Mopti Tıp Merkezi ( Mali,1976) ,Agadir Avlulu Evler ( Fas 1964),Rolf Gutbrod ve Frei Otto'nun tasarımını yaptığı Mekke Intercontinental Oteli ve Konferans Merkezi ( Senegal ,1977) ,Turgut Cansever ve Ertur Yener'in tasarımını yaptığı Türk Tarih Kurumu Binası (Ankara,1966),ve Babür Sheraton Oteli'nin (Agra ,Hindistan,1976)yanı sıra Endonezya'da 1969'da başlatılan Kampung Geliştirme Projesi (Cakarta) ile 1965'te başlatılan Pondok Pesantren Pabelan yerleşmesi (Orta Cava) ,ayrıca 1973'te başlatılan Sidi Bon Said köyünün (Tunus) korunması,Ertegün Evi'nin (Bodrum ,1973) yeniden yapımı ,Rüstem Paşa Kervansarayı'nın (Edirne,1972) ve Isfahan'daki Ali Kapı,Cihil Sütun ve Hişt Bihişt Sarayı'nın onarımları ödüllendirilmiştirMısırlı Mimar Hasan Fethi de Ağa Han Özel Ödülünü kazanmıştır

1983'te İstanbulda yapılan ikinci ödül töreninde Niono Camisi (Mali,1973),tasarımını Zlatko Ugljen'nin yaptığı Şerafettin Camisi(Visoko,Yugoslavya,19809,Ramses Wissa Wassef Sanat Merkezi (Gize,Mısır,1974),Nail Çakırhan Evi (Akyaka,Muğla,1971),Hafsa Mahallesi (Medine ,Tunus,1977 ) Tanjong Jara Palaj Oteli ( Kuala Trengganu,Malezya,1980),tasarımını SOM'un yaptığı Cidde Uluslararası Havaalanı (Suudi Arabistan,1981-82), ile Kahire'de Darb Kirmiz Mahallesi (1980) ,ayrıca Şam'daki Azm Sarayı (1955) ve Multan'daki Şah Rukn-i Alam Türbesi ( Pakistan ,1977) onarımları ödüllendirilmiştir

IIIAğa Han Mimarlık Ödül Töreni Kasım 1986'da Fas'ın Rabat kentinde yapılmıştırSedad Hakkı Eldem'in Sosyal Sigortalar Kurumu (1963-72, Zeyrek ,İstanbul) Dar Lamane Toplu Konutları ( Kazablanka,Fas)Yaama Camisi (Nijerya)Bhong Camisi ( Pakistan) ile Kudüs'teki el -Ayşe Camisi onarımı ödüllendirilmiştirMansiyonlar ise Şuşter Yeni Kenti (İran) ,Said Naum Camisi (Cakarta ,Endonezya),Kampung Kabalen(Sarabaya,Endonezya) Mısır'daki İsmailiye Geliştirme Projesi'ne ve İstanbul'daki tarihi sit koruma projeleri için Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu'na verilmiştirAğa Han Özel Ödülünü ise Rıfat Çadırcı almıştır

1989'da Kahire'de yapılan dördüncü ödül töreninde Büyük Omari Camisi restorasyonu (Sayda,Lübnan ,1986) ,1978'de başlanan Grameen Bank Konut Programı ( Bangladeş) ,Citra Niaga Kentsel Yerleşimi (Samarinda,Endonezya,1986)Sedat Gürel'in gerçekleştirdiği Gürel Ailesi Yazlık Evi ( Çanakkale ,1971),Havy Assafarat çevre düzenlemesi ve el-Kindhi Meydanı (Riyad Suudi Arabistan ,1986)Sidi el-Aloni İlkokulu (Tunus ,Tunus ,1986)Sahil Yolu Camisi (Cidde ,Suudi Arabistan ,1986),Dışişleri Bakanlığı (Riyad ,Suudi Arabistan ,1984)Louis IKahn 'ın tasarladığı Millet Meclisi Binası ( Dakka ,Bangladeş,1983)ve Arap Dünyası Enstitüsü (Paris,1987)ödül kazanmışlardır
Kaynak;AnaBritannica cilt 1 sayfa 179 frmsinsinet için derlenmiştir

Dünyanın en büyük mimarlık ödülü olarak bilinen Ağa Han Mimarlık Ödülleri 4 Eylül 2007'de Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da gerçekleşen bir törenle sahiplerini buldu İslam kültürünün mimariye etkisini değerlendirmek amacıyla, üç yılda bir Müslüman ülkelerdeki yapılar arasında düzenlenen organizasyonda bu yıl, 9 mimari proje ödülü kucakladı
2004-2007 yılları arasında gerçekleştirilmiş 343 proje arasından seçim yapan bağımsız jüri heyetinin; mimari yetkinliklerinin yanısıra bulunduğu çevrenin değerlerini de yansıtabilmesine bakarak belirlediği 9 proje şöyle:
Samir Kassir Meydanı, Beyrut, Lübnan
Şibam şehri rehabilitasyonu, Yemen
Central Market, Koudougou, Burkina Faso
Petronas Teknoloji Üniversitesi, Bandar Seri Iskandar, Malezya
Amiriya Kompleksi Restorasyonu, Rada, Yemen
Moulmein Rise Konut Kulesi, Singapur
Hollanda Kraliyet Elçiliği, Addis Ababa, Etiyopya
Sur içi Rehabilitasyonu, Lefkoşa, Kıbrıs
Rudrapur'da Okul Binası, Dinajpur, Bangladeş

İslam kültürüne sahip toplumlarda fiziksel değişimi tetiklemek, analiz edip araştırmak adına verilen Ağa Han Ödülleri bu yıl 30 yıldönümünü kutluyor

2004 - 2007 Dönemi Büyük Jüri üyeleri
- Homi Bhabha (Profesör, Harvard Üniversitesi)
- Okwui Enwezor (Küratör, Akademik İlişkiler Dekanı ve İkinci Başkan, San Francisco Art Institute)
- Homa Farjadi (Farjadi Architects, Londra)
- Sahel Al-Hiyari (Sahel Al-Hiyari & Partners, Jordan)
- Shirazeh Houshiary (Ressam)
- Rashid Khalidi (Profesör, Columbia Üniversitesi, New York)
- Brigitte Shim (Shim Sutcliffe Architects, Toronto)
- Han Tümertekin (Mimarlar Tasarım Danışmanlık Ltd, İstanbul)
- Kenneth Yeang (Llewelyn Davies Yeang, BK ve Hamzah & Yeang, Malezya
Yönetim Kurulu Üyeli Ömer Akbar (Executive Director, Bauhaus Dessau Foundation);

Seçici Kurul Üyeleri:
Jacques Herzog (Partner, Herzog & de Meuron Architects, Basel)
Glenn Lowry (The Museum of Modern Art, New York)
Mohsen Mostafavi (Cornell Üniverstiesi Sanat ve Mimarlık Fakültesi Dekanı, New York)
Farshid Moussavi (Foreign Office Architects ortağı, Londra)
Hani Rashid (Asymptote Architecture ortağı, New York)
Modjtaba Sadria (Profesör, İslam Medeniyetleri Enstitüsü - AKU, Londra)
Billie Tsien (Tod Williams Billie Tsien Architects ortağı, New York)
Farrokh Derakhshani , Ödül Başkanı


Patronas Teknoloji Üniversitesi:






Yüksek teknolojili sembolik mimairisiyle Petronas Teknoloji Üniversitesi, gelişen Malezya'nın genç nüfusuna dinamik bir ortam sunuyor Ödül, yapının mimarları olan Foster + Partners ve GDP Architects ile Petronas Vakfı'na verildi


Lefkoşa Master Planı :








Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk kesimlerinin sürdürülebilir işbirlikleri sonucunda ortaya çıkan Lefkoşa Master Planı, jüri tarafından övgüye değer bulundu Özellikle tarihi suriçi bölgelerinin korunmasına yönelik rehabilitasyon ve restorasyon çalışmalarının yeraldığı projeye verilen ödül; her iki tarafın belediyeleri tarafından alındı


Samir Kassir Meydanı:






Gelişimin hızla ilerlediği bir şehirde alt yapı ve fiziksel şartlara kolay uyum sağlayan bir kamusal alan olması gerekçesiyle Samir Kassir Meydanı ödüle layık görüldü Ödül, profesyonel yaşamını Lübnan'da sürdüren peyzaj mimari Vladimir Djurovic'e takdim edildi

Şibam kenti rehabilitasyon projesi:






Şibam kenti rehabilitasyonu, yeni ekonomik ve sosyal yapıların yaratımı aşamasında gerçekleştirilen mimari restorasyonun başarısı için ödüllendiriliyor Ödülü Yemen hükümeti kültür bakanlığı, German Technical Cooperation (GTZ) ve Shibam belediyesi aldı

Merkez Çarşı, Burkina Faso:






Koudougou'daki Merkez Çarşısı değerlendirilirken, ekonomik ve sivil hayatın önemli bir merkezinde geleneksel malzemeye getirilen basit iyileştirmeler gözönüne alındı Burkina Faso'nun orta ölçekli bir kentinin gelişme ve güçlenme potansiyelini yansıtan proje için verilen ödül, Koudougou Belediyesi, Agence Suisse de Développement et de Coopération (SDC) ve baş mimar Laurent Séchaud'ya takdim edildi


Hollanda Kraliyet Elçiliği, Etiyopya:




Eliçilk binası olarak hizmet veren yapının fonskiyonelliği yanında çevresiyle uyumu dikkat çekti Ödülü; Etiyopya mimarlık ofislerinden ABBA Architects ile işbirliği yapan Dick van Gameren ve Bjarne Mastenbroek aldı


Amiriya Kompleksi Restorasyonu, Yemen:






Kaybolmaya yüz tutmuş bina süsleme yöntemlerini gündeme getiren restorasyon çalışması, Yemen kültür mirasının önemli parçalarından biri olarak dikkat çekti Iraklı arkeolog ve restoratör Selma Al-Radi ve Yemenli meslektaşı Yahya Al-Nasiri kucakladı


Moulmein Rise Konut Kulesi, Singapur:






İnovativ teknikler ve tropik tasarıma getirilen yeni prensipler açısından jüri üyelerinin beğenisini toplayan yapıya verilen ödülü Singapurlu mimarlık ofisi WOHA Architects adına yapının mimarları Wong Mun Summ ve Richard Hassell aldı

Rudrapour'da Okul binası, Bangladeş:





Yerel halk ile Almanya ve Avusturya'dan mimarların gönüllü katılımıyla dört ayda tamamlanan okul binası yerel yapı malzemelerinin kullanıldığı basit, güzel ve insani bir yapı olması nedeniyle ödüle layık görüldü Ödülü, sürdürülebilir kentsel gelişim için sorumlu sivil toplum kuruluşları ve proje gönüllüleri adına mimarlar Anna Heringer ve Eike Roswag aldı