Rahim Kanseri Ve Tedavileri

Rahim, kadınların gebelik esnasında cenini büyütüp taşıdıkları organdır Rahim kanserinde, rahmin içini kaplayan hücreler anormal çoğalarak kitle oluşturur ve rahmin çevresindeki dokuları istila eder Rahim armut şeklinde bir organdır Tombul kısmı endometrium (döl yatağı) ve ince kısmı serviks (boyun) olarak adlandırılır Bu iki bölgede gelişen kanserler rahmin yapısındaki bölgelere göre isimlendirilir; yani endometrium kanseri ve serviks kanseri VKV İtalyan Hastanesi, Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Dr Ece Algür, rahim kanseri ve tedavi yöntemleriyle ilgili bilgileri anlatıyor

Endometrium kanseri: Gelişmiş ülkelerde serviks kanserine göre 2-3 kat fazla sıklıkta ortaya çıkar En çok 60 - 70li yaşlarda, menopoz sonrası görülür Progesteronsuz tek başına östrojen alınması, endometrium kanseri gelişimini 4-8 kat artıran bir nedendir

Serviks kanseri: Çok genç çocuk sahibi olan, erken yaşta ilişkide bulunan, genital viral hastalığı olan kadınlarda daha sık görülür Özellikle gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde endometrium kanserine oranla daha sık görülür

Nasıl farkedilir?
Rahim kanserinin teşhisinde, periyodik jinekolojik muayenenin yeri çok önemlidir Cinsel olgunluğa erişen her kadının yılda bir kez jinekolojik tetkik ve vaginal smear yaptırması gerekir Kanserli doku, normal mukoza üzerinde pütürüklü, bazen kanamalıl bir kitle şeklinde gelişir Büyüyünce gözle görülür Gözle görülmeden önce Pap-smear denilen yöntemle, normal dokunun üstü sıvanarak elde edilen hücreler mikroskop altında incelenir Kanserli hücre yapısı normal hücreden değişik olduğu için hemen ayırdedilir Jinekolojik muayenede yapılan smear testi, rahim kanserlerini erken yakalamada birincil etkendir Kansere dönüşüm gösteren hücreler tespit edildikten sonra bunların gerçek kanser oluşturması yıllar alır Bu dönemde, yani kansere tam dönüşmemiş kanser olma eğilimi gösteren hücrelerin tedavi şansı yüzde yüzdür

Kanser oluşmuş vakalarda şu belirtiler görülebilir: Kokulu veya kokusuz akıntı, zamansız kanamalar, ilişki sonrası leke tarzında kanama, idrar zoru, sık idrara gitme ihtiyacı, adet kanamasının uzun süreli veya normalden daha fazla miktarda olması, menopozdan bir yıl sonra vaginal kanama gibi belirtiler hemen araştırmayı gerektirir

Teşhis nasıl konur?
Çoğu serviks kanseri rutin pap-smear tetkikinde tesadüfen yakalanır Şüpheli durumlarda jinekologun belirlemesine göre daha ileri tetkikler gerekir (kolposkopi, endoservikal küretaj, konizasyon gibi) Bütün bu tetkikler kanser şüphesi oluşan bölgeyi tespit edip, buradan örnek alabilme esasına dayanır Alınan örnek dokular patologlar tarafından incelenerek kanser olgusu araştırılır Kanser hücreleri tespit edildiği taktirde hastalığın evreleme aşamasına geçilir

Evreleme ne demek?
Yıllardır yapılan çalışmalar, tümörün büyüklüğü, çevredeki komşu organlara yayılması, uzak organları istila etmesiyle ilişkili olarak, hastalığın yaygınlığının gruplandırılmasını zorunlu kılmıştır Ne kadar normal doku, tümör tarafından istila edilmişse, evre o kadar büyür Evre büyüdükçe, hastalıkla mücadele zorlaşır, başarı şansı azalır, tedavi prensipleri değişir ve zorlaşır Erken evrelerde sadece cerrahi, bazı durumlarda sadece radyoterapi tedavi için yeterli iken, ileri evrelerde kombine tedaviler, yani cerrahi, radyoterapi ve kemoterapinin bir arada kullanılması söz konusudur

Evreleme dışında hastalık gidişini neler etkiler?
Tedavilere verilecek yanıtta, kanserli hücrenin yapısı çok önemlidir Hücrelerin çoğalma eğilimi yük****e, bu tümörün hızla büyüyeceğine işaret eder Burada şunu da belirtmek gerekir; hızla büyüyen tümörler, kemoterapi ve radyoterapiye daha iyi yanıt verirler Yani tümörün yokolması şansı daha yüksektir

Ne zaman hangi tedavi uygulanmalı?
"Evrelemeye göre tedavi değişir" dendiğinde, prensip hep aynıdır: Amaç, tümörlü dokunun vücuttan tamamen uzaklaştırılmasıdır
Serviks kanserinin erken evrelerinde, cerrahi veya radyoterapi eşdeğer sonuç verir Olgunun özelliğine, tümörün boyutuna göre iki tedaviden biri seçilir Hasta cerrahi için uygun değilse, radyoterapi ve kemoterapi kombinasyonuyla tümörlü dokunun tamamen yokedilmesi mümkündür

İleri evrelerde, yani tümör çevre dokulara yayılmış veya dört cmden daha büyükse, radyoterapi öncelikle tercih edilir, cerrahi yapılmaz

Kemoterapi, günümüzde ışın tedavisine yanıtı artırmak amacıyla eşzamanlı olarak uygulanır
Endometrium kanserinde ise rahim mutlaka alınır Eğer tümör, rahim duvarının kalınlığının yarısından çoğuna yayılmışsa, ameliyat sonrası radyoterapi mutlaka yapılmalıdır
Rahim kanserlerinde, radyoterapi, dıştan ve ****** ve rahim içine yerleştirilen aygıtlar yardımıyla içten ışınlama şeklinde uygulanır

Radyoterapi nedir?
Radyoterapi yüksek enerjili iyonizasyon yapan ışınların, hastalıkların tedavisinde kullanılmasıdır Işın tedavisi olarak da isimlendirilir
Bu yüksek enerjili ışınlar özel makinalarla elde edilebilir (lineer akseleratör gibi) veya radyoaktif kaynaklardan çıkar (örn Cobalt 60)
Herkes hayatı boyunca bir kez olsun akciger filmi çektirmiştir Radyoterapide bu radyolojik incelemenin kat kat üstündeki enerjilerde ışın verilir Işını belli bir bölgeye yönlendirmek, belli bir derinlikte istenilen dozda uygulamak için de çok gelişmiş teknolojilerin kullanıldığı cihazlardan yararlanılır
Bu enerji dalgaları, kanser hücrelerine zarar verir ve yokeder Tedavi esnasında, normal hücreler ışın alanı içinde kalarak zarar görebilirler Ancak bu normal hücreler, kanser hücrelerine göre ışına daha dirençli olduklarından, tedavi bitiminden sonra iyileşirler (İşte ışın tedavisi esnasında oluşan erken yan etkiler tedavi bölgesinde kalan normal hücrelerin reaksiyonlarıdır)

Dıştan ışınlama ve içten ışınlama nedir?
Dıştan radyoterapi yukarıda söz ettiğimiz yüksek enerjili ışınların vücuda belli uzaklıklardan gönderilmesidir Uygulama, film çekilmesine benzer İçten radyoterapi, brakiterapi adını alır Eski Yunancada braki yakın, bitişik anlamına gelir Kelime anlamı olarak "bitişik tedavi" olarak tercüme edilebilir Bu tür tedavide vücut içindeki doğal boşluklara yerleştirilen aplikatörler veya doku içine yerleştirilen radyoaktif iğneler aracılığıyla ışınlama yapılır
ALT KONULAR