Bebeklerde Gelişme Evresi Nasıldır?.. |
07-22-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Bebeklerde Gelişme Evresi Nasıldır?..Bebeklerin gelişme evreleri Bebekler nasıl gelişir Bebeklerin gelişimi bebek ayakta durmayı nasıl ögrenir - bebek yürümeyi nasıl ögrenir - bebek hangi devrelerde neler yapabilmeli - bebek emeklemeyi nasıl ögrenir - bebegin yürümesi 1 -Ayakta durma ve yürüme 1ay: Bebek, ayakta durmayı ve yürümeyi şöyle öğrenir: Daha birinci ayın içinde, bebeğin ayakları altına sert bir yüzey konursa ayaklarını uzatarak basma refleksi gösterir Bazen de başını kısa süre için yukarıya doğru kaldırır Böyle bir pozisyonda bebek hafifçe yana çevrilirse, ayaklartyle otomatik olarak yürüme, adım atma reflekslerine girişir 5ay: Bebek sertçe bir yüzeyin üstünde durdurulunca, vücudunu aşağıya doğru gerer ve ayak parmaklarıyle buna değmeye çabalar Yüzeyi ayak parmaklarıyla sanki kavramaya çalışır Bu sırada kolları gevşekçe kıvrılmış, elleri yarım veya tam olarak açılmıştır 7ay: Bebek artık ayakta tutulduğunda "dans etmeye" başlamıştır Yani, ayaklarını birden bire kıvırıp, dizlerinden destek alır ve öne doğru atılır Bir çeşit sıçrama hareketiyle ileri atılmayı dener Bu hoplama temposu, bazen insanı şaşırtacak kadar hızlıdır 9 ay: Aradan geçen zaman içinde, bebek ayak parmakları yerine topuklarının üstünde durmayı öğrenmiştir Ellerinden tutulduğunda kısa bir süre de olsa (bir dakika kadar) kendi vücut ağırlığının tamamını dengeliyerek taşınabilir Desteksiz durabilir (Bütün çocukların % 90'ı bu "marifeti" 37'nci haftaya kadar becerir) 11-12 ay: Bebek en sonunda kendi başına eşyalara tırmanmaya ve yastıklara, sandalyelere tutunarak odayı çepeçevre dolaşmaya başlamıştır Ellerinden tutulduğu zaman, öne doğru bir kaç adım atabilir Bir yaşını tamamlayan bütün bebeklerin yaklaşık olarak % 59'u yardım olmaksızın kendi başlarına yürümeyi, ayakta durmayı başarabilmektedir (ama bir bebeğin en erken yürümeye başlaması, ancak 17'nci haftadan sonra gerçekleşir NORMAL BÎR BEBEK HANGİ DEVRELERDE NELERİ YAPABİLMELİDİR ? Hepinizin bildiği gibi, anneler ve akrabalar bebeklerini birbirleriyle kıyaslamayı pek severler "Efendim, benim torunum daha on bir aylık, ama görseniz şimdiden koşup yürüyor", "Bizim küçük yaramaz on üç aylıkken bülbül gibi konuşmaya başlamıştı" Bu sözler kulağınıza hiç yabancı gelmiyor değil mi? Gerçi kötü niyetlerle söylenmese de, bunları işiten, genç anne baba da, bebeklerinin yetersizliğine ve gelişmesinde bir aksaklık olduğuna ait kuşku uyandırmaya yeter de artar bile Ama tıp uzmanlarının ve doktorların sözlerine kulak verilirse, her bebeğin kendine özgü bir gelişme temposu olduğunu anlayabilirsiniz Bazı bebekler erken gelişirken, bazıları da biraz "tembellik" ederler Ama bunların ikisi de normaldir Genel olarak gelişme hızı,zamanla paralel giden bir süreçtir Belirli yaşa gelen bir bebek, bu süre içinde göstermesi gereken marifetlerin % 90'ını becerir Buna bağlı olarak, örneğin, yedi aylık bebeklerin pek çoğu, yardım görmeden, tek başlarına oturabilecek duruma gelirler Ama "tembel" bebekler, bunu ancak dokuz ay dolduktan sonra becerirler Bu da normal karşılanmalıdır Ama verilen gelişme tablosundan çok farklı sapmalar görülürse, o zaman bebeği bir doktora götürüp muayene ettirmek doğru olur EMEKLEMEYİ NASIL ÖĞRENİR? Doğumdan sonra: Bebek, başını yana çevirir Bu genellikle pencerenin olduğu yöndür Ellerinden ayaklarına kadar bütün vücudu ve organları kıvrılmıştır, bükük şekilde durur Eller yumruk şeklinde sıkılmıştır 1 ayın sonunda: Bebek, başını kaldırabilir ve en az üç saniye kadar dik tutabilir 2 ayın sonunda: Bebek, başını on saniye süresince dik tutabilir 4 ay: Bebek, kollarını, vücuduna destek ederek,dirseklerinin üzerinde durabilir 5 ay: Bebek, "yüzme" hareketini becermektedir Kollarına ve ayaklarına dayanmaksızın, karnınınüstünde sallanabilir Bu sırada başını,göğsünü ve kollarını yukarı kaldırır 7 ay : Bebek, yüzüstü yatar durumda, bir dirseğiyle vücuduna destek olurken, diğer eliyle bir oyuncağı yakalayabilir Sırt üstü yatar durumdayken, kendi başına yüz üstü dönebilir 10 ay: Bebek, daha önce dirsekle-riyle vücudunu öne doğru sürüyerek ilerlemeye çalışırken, artık gerçek emekleme durumuna gelmiştir El ve dizlerinin üstünde öne doğru ilerlemeye uğraşır 11-12 ay: Emekleme, daha ilerlemiş ve bebek, ayaklarının üstüne kalkmaya başlamıştır OTURMAYI NASIL ÖĞRENİR? Doğumdan sonra: Bebek, sırtüstü yatar durumda daha başını tam ortada tutamamakta, hafifçe yana kaydırmaktadır 3 ay: Annesi ellerinden tutarsa, hafifçe sallansa bile, başını dengeleyebilir, en az yarım dakika süreyle dik tutabilir 5 ay: Bebek, artık başına tamamiyle hakimdir Vücudu yana doğru eğilip, dengesi bozulsa da, başını dik olarak tutabilir 6 ay: Bebek yatar durumdan oturma durumuna geçmeye çalışmaktadır Başını dik tutma yeterliliği tamdır 7 ay: Bebeğin gelişmesinde en önemli kısma yani "el-ayak koordinasyonu" devresine varılmıştır Artık kendi ayaklarını elleriyle tutup, oynamaktadır 9 ay: Bebek, en az bir dakika süreyle sallanmadan, dengeli biçimde oturabilmektedir Bu sırada başı dik ve dengelidir 10 ay: Bebek artık, yardım görmeden de, yattığı yerden kalkıp oturabilir Kırkıncı haftaya kadar da oturup, kalkarken, yüzüstü yatar 11 - 12 ay: Bebek, tamamiyle dengeli ve emin şekilde oturabilmektedir Annesi, ayaklarından birini yukarı doğru hafifçe kaldırsa da, artık dengesini kaybedip düşmemektedir 13 aylıkken: Örneğin iki tahta parçasını (oyuncaklarını) birbirine çarpıp gürültü çıkarır, işaret ve baş parmaklarıyla eşyaları yakalayabilir Bağırıp, çağırmadan istediklerini belirtip, derdini anlatabilir 14 aylıkken: Kısa süre ayakta durabilir Babasına ve annesine yarım yamalak konuşmasıyle seslenir 15 aylıkken: Bardaktan su içebilir Annesi babasıyletop oynayabilir 16 aylıkken: Tek başına ayağa kalkabilir Yere eğilip, yeniden doğrulabi-lir 17 aylıkken: Tek başına yürüyüp koşabilir 18 aylıkken: Geri geri yürüyebilir Oyuncak iki tahta küpü üst üste koyarak kule yapabilir 20 aylıkken: Yemeğini yerken kaşık kullanabilir 22 aylıkken: Oyuncak topunu karşısındakine fırlatıp, ayaklarıyla topa vurabilir "Anne" ve "baba"dan başka, iki - üç kelime daha söyleyebilir Annesinden gördüğü ev işlerini taklit etmeye uğraşır 2 yaşındayken: Elbiselerini tek başına çıkarabilir Ellerini kendi yıkayabilir 2 yaş üç aylıkken: Kendisine yapması istenen üç şeyden ikisine uyar 2,5 yaşındayken: İki kelimeyle küçük cümleler kurmaya çalışır 2 yaş 9 aylıkken: Durduğu yerde hoplar, sıçrar Fotoğrafından bir kişiyi tanır Basit çocuk oyunları (örneğin koşmaca) oynar 3 yaşındayken: Üç tekerlekli bisiklete binebilir Adını soyadını eksiksiz söyler Çoğul ve tekil kavramlarının bilincindedir Elbiselerini kendi başına giyer, çıkarır 3,5 yaşındayken: 20 santimden uzağa sıçrayabilir Birbirleriyle ilintili en az sekiz kelimeyi anlayıp,kullanabilir (üstünde, önünde, arkasında, vb gibi) Köprü kurabilir 4 yaşındayken: Renkleri tanır Birbirine karşıt olan şeyleri ve kavramları ayırabilir (örneğin: İyi, kötüçok, az, sert, yumuşak) gibi Annesinden ayrılması gerektiği durumlarda, artık eskisi gibi ağlayıp sızlanmaz 5 yaşındayken: Beş saniye kadar tek ayağının üstünde durabilir Tek ayağının üstünde hoplayabilir Kalem kağıtla, en az üç dört beden bölümü ve organı olacak şekilde bir insan resmi çizebilir Annesinin yönetmesine, fikir vermesine ihtiyaç duymadan, giyeceği şeyleri istediği gibi seçebilir 6 yaşındayken: Ayak parmaklarının ve topuklarının üstünde geri geri yürüyebilir Fırlatılan bir topu yakalayabilir, on saniye kadar tek ayağının üstünde durabilir Birbirinden farklı maddeleri ve yapıları ayırdedebilir |
|