Gastrointestinal Kanamalar Yenidoğan

Yenidoğan döneminin en önemli gastrointestinal kanaması sebepleri şunlardır:

Üst gastrointestinal sistem

? Hemorajik hastalık

? Yutulmuş anne kanı

? Peptik ülser

Alt gastrointestinal sistem

? Nekrotizan enterokolit

? Malrotasyon ve volvulus

? Yenidoğanın hemorajik hastalığı : VitK eksikliğine bağlı olarak hayatın ilk 2-4 günleri arasında , göbekten veya enjeksiyon yerlerinden kanama, epistaksis veya ekimozlarla ortaya çıkabileceği gibi bazan tek belirtisi hematemez ve /veya melena olabilir 1mg/kg K vit yapılması, gereğinde 24 saat sonra tekrarlanması tedaviyi sağlar Massif kanamalarda kan transfüzyonu gerekebilir Yenidoğana verilecek kan taze, mümkünse 6 saati doldurmamış kan olmalıdır

? Yutulmuş anne kanı : Travay sırasında bebeğin yuttuğu kan 12 saat sonra melenaya yolaçabilir Yutulan 3 ml kanın bile melenaya yol açtığı saptanmıştır Nazogastrik sondadan ılık %o9 NaCl ile irrigasyondan sonra kanamanın devam etmemesi yutulmuş anne kanını düşündürür Kesin ayırıcı tanı Apt-Downey testi ile konur Hematemez veya melena kanı 5 misli sulandırılıp santrfüje edildikten sonra üstte kalan pembe kısma %1'lik NaOH eklendiğinde, kan bebeğe aitse yani fetal hemoglobin ağırlıklı ise renk değişikliği olmaz , ancak kan anneye aitse içindeki erişkin hemoglobini nedeniyle rengi sarı- kahverengine döner (test +)

? Peptik ülser : Yeni doğan döneminde ülserler çoğunlukla, uzun süren travay, düşük APGAR, resüsitasyon gibi nedenlerle ortaya çıkan stres ülserleridir Birim alana düşen pariyetal hücre sayısı yenidoğanda erişkine göre 2-3 kat daha fazladırBu nedenle oluşan yüksek asiditeye, strese bağlı intestinal iskemininde eklenmesi akut ülser oluşumuna ve bunların kanamasına ya da perforasyonuna neden olur Tedavide: Nazogastrik aspirasyon ve ılık serum fizyolojikle irrigasyon, az miktarda antiasid ve 30 mg/kg Cimetidin uygulaması ile bu kanamaların çoğu durur Cerrahi girişim nadiren gerekir

? Nekrotizan enterokolit (NEC) : Genellikle doğumu izleyen ilk hafta içinde ortaya çıkar Pre ve/veya postnatal fetal distres gelişen bebeklerde ,3 trimestr kanaması olan ya da diabetik annelerin bebeklerinde daha sık görülür Hipotermi, mekonyum aspirasyonu, asfiksi öyküsü olan ve respiratuar destek görmüş bebeklerde görülme oranı çok yüksektir Bebeklerde yaşam destek araçlarının ve yöntemlerinin son yıllarda giderek gelişmesi ve eskiden yaşatılması mümkün olmayacak kadar ciddi problemli bebeklerin yaşatılması NEC oranını arttırmaktadır En önemli etiyolojik faktör mezanterik iskemidir Klinik tablo abdominal distansiyon, kusma ve rektumdan nekrotik kanama ile başlar, iskemi ilerledikçe barsak gangreni, nekrozu ve perforasyonu ortaya çıkabilir NEC'in ilerlediği karın duvarında hiperemi ve ödemin belirmesi ve ayakta direk karın grafisinde barsak duvarı içinde hava kabarcıklarının (Pneumatosis intesinalis) görülmesiyle anlaşılır Barsak perforasyonu ve karın içi abse oluşmadıkça cerrahi girişim yapılmaz

Konservatif tedavide:

*oral beslenmenin kesilmesi ve nazogastrik aspirasyon ile barsakların dinlenmeye bırakılması

*paranteral sıvı ve elektrolitlerle süportif tedavi

*özellikle gram negatif ve anaerobları kapsayan geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi

*gereğinde kardiovasküler ve respiratuar destek sağlanması, ana noktaları oluşturur

NEC'in en önemli komplikasyonu, tüm konservatif ve gereğinde cerrahi yöntemlere rağmen, hastalığın ilerleyerek geniş ince barsak nekrozuna yol açmasıdır Bu nekrotik barsakların ameliyatta zorunlu olarak çıkartılması, kısa barsak sendromu' na yol açar Kalan ince barsak parçasının, çocuğun enteral beslenmesini sağlayamayacak kadar kısa olması durumunda, beslenme, yıllar ve bazan ömür boyu total paranteral nütrisyonla sağlanmak zorunda kalınabilir Barsak uzatma ameliyatları ve ince barsak transplantasyonu bu çocukları damar yoluyla beslenmeden kurtaracak, ümit vadeden yöntemler olarak görülmektedir

Herhangi bir nedenle ortaya mezanterik iskemi sık olmamakla birlikte yenidoğan dönemi dışında da NEC' e sebep olabilir

? Malrotasyon ve volvulus : Yenidoğanın cerrahi problemleri içinde en acil olanlarından biridirÖnceden bir problemi olmayan bebekte aniden ortaya çıkan melena ve safralı kusma malrotasyon ve volvulusu

düşündürmelidir Karında genellikle distansiyon yoktur Düğümlenmiş barsaklar kitle halinde ele gelir Baryumlu kolon grafisi ile malrotasyon ortaya konabilir Volvulus tanısı şüpheli bile olsa acil cerrahi girişim gerekir Gecikilmesi halinde tüm ince barsaklar kaybedilebilir

KAYNAKLAR

1-Ashcraft KW, Holder TM: Pediatric Surgery, Philadelphia, WB Saunders Co, 1993, 2 baskı

2-Welch KJ, Randolph JG, Ravitch MM, O'Neill, JR, JA, Rowe MI: Pediatric Surgery, Chicago, Year Book Medical Publishers Inc 1986, 4 baskı

3-Raffensperger JG: Swenson's Pediatric Surgery,Connecticut, Appleton/Lange 1990