İstanbul Modern Sinemada Eylül Programı: Tilda

*

İstanbul Modern Sinema, İskoç oyuncu Tilda Swintonın beyazperdedeki avangard kişiliğine ışık tutuyor "Tilda" isimli program, sanatçının çoğu Türkiyede ilk kez gösterilecek olan filmlerinden oluşan bir seçki sunuyor


Tilda Swinton, kariyerine düşük bütçeli deneysel filmlerle başladı, filmografisinin ilk yedi filminde bağımsız İngiliz sinemasının kışkırtıcı ve eşcinsel eylemcilerinden Derek Jarman ile çalıştı Prenses Diana ile aynı okulda okudu, uzun süre at yarışıyla uğraştı, elektronik müzik grubu Orbitalın "The Box" isimli parçasında "uzaylı"yı oynadı, "The Maybe" adlı enstalasyon için, günlerce, sekiz saat cam bir prizmanın içinde uyudu, Jarmanın "The Garden" filminde Meryem Ana oldu


Swinton, Jarmanın hayal gücünün tesis ettiği bu deneysel rollerden sonra, 1994te yönetmenin ölümüyle birlikte rotasını Hollywooda çevirdi: Narnia Günlüklerinde Beyaz Cadıyı, Dipsizde (The Deep End) korumacı bir anneyi oynadı Üstelik Hollywood bunun karşılığını da vermeyi ihmal etmedi, bu yıl Avukattaki (Michael Clayton) rolü için Swintonı Oscar ile taçlandırdı


Tilda Swinton oynadığı birbirinden farklı kadınlarla İstanbul Modern Sinemada izleyiciyle buluşuyor

Yerleşik kadın imgelerinden uzak, öte-dünyalı imajıyla cinsel kimlik kalıbını bozan, hatta çoğu zaman bu çiftyönlü cinselliği Orlandodaki gibi aynı rolde yansıtabilen, androjenin anlamını keşfetmeye devam eden oyuncu, cinsel kutuplarda olduğu kadar çağlar arasında da rahat geçişler yapabiliyor, büründüğü her karaktere hipnotik bir güç yüklüyor


ORLANDO

Yönetmen: Sally Potter

1992, Renkli, İngilizce, 93"

400 yıllık zaman dilimini hiç yaşlanmadan, iki farklı cinsiyette yaşayan İngiliz aristokrat Orlandonun öyküsü Sally Potterın cinsel kimliği sorguladığı filmde, Kraliçe Elizabethin haznedarı bir erkek olarak hayata başlayan Orlando, inişli çıkışlı, arayışlar içerindeki yolculuğunun ortasında mucizevi bir şekilde bir kadına dönüşüyor Virginia Wolfun romanından uyarlanan, fantastik öğelerle bezenmiş, keskin mizah ve çarpıcı imgelerle yüklü bir macera


DOSTLUĞUN ÖLÜMÜ / FRIENDSHIPS DEATH

Yönetmen: Peter Wollen

1987, Renkli, İngilizce, 78"

Dostluğun Ölümü, gazeteci, film kuramcısı ve İngiliz sinemasına yenilikçi filmleriyle katkıda bulunmuş Peter Wollenın iki oyuncu ve bir tiyatro dekoru üzerinden kurguladığı minimal bir film Ortadoğudaki savaşı araştırmaya giden gazeteci Sullivan ile dünyaya bir misyon için geldiğini ve adının da Friendship (Dostluk) olduğunu iddia eden bir uzaylı arasındaki ilişkiyi anlatıyor Politik dinamiklerin arka ışığında "android" kimliği sorgulanıyor, hem sıcak hem de komik bir bilimkurgu öyküsü


TEKNO-ŞEHVET / TEKNOLUST

Yönetmen: Lynn Hershman-Leeson

2002, Renkli, İngilizce, 85"

Video sanatının öncü isimlerinden Lynn Hershman-Leesonın alternatif tarzda çektiği bu film, "hi-tech bir komedi" olarak tanımlanabilir Yapay zekâ üzerine çalışan biogenetik uzmanı Rosetta, DNAsını bir bilgisayar programına yükler ve kendisinden üç kopya üretir Öykü, kendisine benzeseler de, saç, kostüm ve karakterleri birbirine zıt bu üç klon etrafında gelişiyor İnsan duyguları ile teknoloji arasına sıkışmış modern zamanların kirliliğini inceleyen Tekno-şehvet, bilgisayar grafikleriyle yüklü, ?80lerden fırlamış bir siber-parodi denemesi


KADIN SAPKINLIKLARI / FEMALE PERVERSIONS

Yönetmen: Susan Streitfeld

1996, Renkli, İngilizce, 119"

Eve, şoven bir toplumda dikiş tutturmaya hatta topluma kök söktürmeye çalışan bir avukat Ama tüm bu hırslı çabalamaları onu delirtiyor Modern dünyada kadın vücudunda yaşamanın çetrefilliğini resmeden Kadın Sapkınlıkları kışkırtıcı bir kadın filmi Eve, bir yandan kendi hayatına anlam vermeye çalışmak, öte yandan da kleptomani sorunları olan kız kardeşiyle ilgilenmek zorunda Kusursuzluk ile delilik arasında bulanık bir yerde duran Eve, Swintonın performansıyla yükseliyor


CARAVAGGIO

1986, Renkli, İngilizce, 93"

Yönetmen: Derek Jarman

Derek Jarman 17 Yüzyıl ressamlarından Michelangelo Caravaggioya ithafen yazıp yönettiği bu filmde ressamın yaşamını, sanat tutkusunu resimleri üzerinden inceliyor Çizgisel olmayan anlatımı, kırmızı ve mavi renklerin doldurduğu stilize kareleriyle sıradışı bir biyografik film yaratırken, hem dini inançlarıyla cinsel kimliğinin çakıştığı ressamın portresini çiziyor, hem de kendisinin sonuna kadar savunduğu sinema sanatını ortaya koyuyor Tilda Swintonın da kariyerindeki ilk film olan Caravaggio, Jarman ile ilham perisi Swintonın yıllarca sürecek dostluk ve ortaklığının ilk tohumu


Kaynak: intersinemacom