Mersinin Fransız İşgalinden Kurtuluşu 3 Ocak

Mersin'in Düşman İşgalinden Kurtuluşu
3 Ocak Mersin'in Kurtuluşu

Mersin'in Fransız işgalinden kurtuluşu-3 ocak

20 Ekim 1921 tarihinde imzalanan Ankara Antlaşması’ndan sonra oluşturulan Tahliye Komisyonu’nun kararına göre Fransızlar, Adana ve havalisindeki yerleşim merkezlerinden Yenice’yi 19 Aralık 1921, Adana’yı 20 Aralık, Tarsus ve Hacıtalip’i 27 Aralık 1921’de, Mersin’i de 4 Ocak 1922’de tamamen tahliye etmiş olacaklardıBu tahliye plânı hemen hemen uygulandı 19 Aralık 1921’de Yenice İstasyonu ile Sarıibrahimli köyü, 30 Alayın 2 Taburu tarafından işgal edildi21 Aralık 1921 Salı günü saat 1300’de Adana Muhafız Taburu’ndan alınan Bando Takımı ve bir bölük askerle birlikte özel bir trene binen Adana Mebusları Rifat ve Sabit Beyler’le Kars Mebusu Cavit Bey ve Muhittin Paşa trene binerek Tarsus’a hareket ettiler Yenice’de halk ve mücahitler tarafından bayraklarla karşılandılar Muhittin Paşa, halka: “Şimdi Tarsus’a şanlı bayrağımızı çekmeye gidiyorum” dedi Bu heyet Tarsus’a geldi Tarsus halkı, kadın, erkek, yaşlı, genç ve çocuklar elleri bayraklı halde, sevinç ve coşku ile, müftünün ve herkesin duaları ile heyeti karşıladı Çok sayıda kurban kesildi Tarsus halkının bu sevinç gösterileri arasında, esnaf temsilcilerinin yaptığı geçit resmini takiben, Muhittin Paşa, bir subayın elindeki sancağı alarak, üç kez saygıyla öptü ve bu şanlı bayrak göndere çekildi

Mersin’in Tahliyesi
Mersin’in Fransızlar tarafından tahliye edileceği gün yaklaşınca, şehirde bir “ Tören Komitesi ” kurulmuş ve bu komite üç günlük bir program hazırlamıştı 4 Ocak 1338 ( 1922 )’de kuvvetlerimiz tarafından işgal edilecek olan Mersin, Fransız Tahliye Komisyonu’nun teklifi üzerine, 3 Ocak 1338 ( 1922 ) Salı günü işgal olundu Mersin Grup Komutanı Binbaşı Ethem hazırlıklarını tamamlamış, şehrin doğu kapısına yaklaşmıştı Grup Karargâhı ile 1 ve 2 Bölükler Bekirde köyüne, 3 Bölük Yalınayak köyüne, Solcenah Mıntıkası ve Grup süvarileri Karacailyas köyüne gelmişlerdi Daha sonra bu birliklere, Adana’nın kurtuluşuna katılan Ankara Muhafız Alayı Bandosu ile Muhafız Alayı 3 Taburu’ndan Yüzbaşı Fasih ( Kayabalı ) komutasındaki 9 Bölük de katılacaktı3 Ocak 1922 günü Sabah saat 0700’de, Bekirde, Yalınayak ve Karacailyas’daki birliklerimiz yerlerinden ayrılarak, saat 0930’da İstasyon civarına geldiler Saat 1000’dan önce savaş düzeninde yerini alan bu birlikler Adana’dan trenle gelecek olan heyet ile askeri bandoyu ve birliği beklemeye başlamışlardı Mersin Mutasarrıfı Fahrettin, Merkez Komutanı Demir Ali, Biga Mebusu Hamdi, Mersin Mebusu Yusuf Ziya ve Millî Kuvvetler Komutanı Hacı Ömer Beyler’le, Müftü Efendi de gelecek olan heyeti bekleyenler arasındaydı Mersin halkı da gün doğarken yola düşmüş, ellerinde bayraklarla gruplar halinde İstasyona gelerek sabırsızlık içinde trenin gelmesini beklemeye başlamıştı Nihayet saat 1030’da tren geldi Trende bulunan 3 Tabur 9 Bölük , Mızıka Takımı ile beraber kolun başına alındı Muhittin Paşa ile birlikte, kendisine Tarsus’ta katılan Suphi Paşa ve damadı Hakkı Bey, trenden indiler Başkomiser Fevzi Bey nezaretinde Tarsus Caddesi’nde düzenlenen törende, halkın bayraklarla yaptığı coşkulu gösteri ve kesilen kurbanlar arasında, birliklerimiz karargâh binasına kadar yürüdüler Burada yapılan konuşmaları takiben Fransız Bayrağı indirildi ve yerine Türk Bayrağı törenle çekildi Bunu Muhittin Paşa’nın konuşması ve Müftü Efendi’nin konuşması izledi 3-4 Ocak 1922 gecesi, belediye tarafından Ziya Paşa Gazinosu’nda, Fransız subayları, ordumuz subayları ve eşraf onuruna verilen bir ziyafette Muhittin Paşa, Mersin Mebusu İsmail Hakkı ve Biga Mebusu Hamit Beyler birer konuşma yaptılar 4 Ocak 1922’de, Mersin’in ve bütün Çukurova’nın, Fransız kuvvetleri tarafından işgali fiilen sona ermiş, Cossard adını taşıyan yolcu gemisi ve limanda bulunan diğer iki gemiye binen Fransız unsurları, 4 Ocak akşam üzeri saat 1600’da, deniz yoluyla hareket ederek yörede işgal altındaki bütün toprakları ve Mersin’i tamamen tahliye etmişlerdir Adana Havalisi Kumandanı Muhittin Paşa da maiyetindeki heyetle birlikte 4 Ocak 1922’de Adana’yauğurlanmıştır 1970 yılına kadar 5 Ocak günleri yapılan Mersin’in kurtuluş günü törenleri, yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda, ATASE Arşivi’ndeki kurtuluş günüyle ilgili kaydın ortaya çıkmasını sağlayan bir başvuru ve Genel Kurmay Başkanlığı’nın, İçel Valiliği’ne yazılı bilgi ve belgeleri ulaştırması üzerine 1970 yılından itibaren 3 Ocak 1922 gününe alınmıştır