İbn-İ Kavvâm

İBN-İ KAVVÂM

Evliyânın büyüklerinden ve Şafiî mezhebi fıkıh âlimi İsmi, Ebû Bekr bin Kavvâm bin Ali'dir 1188 (H584) senesinde Meşhed-i Sıffîn'de doğdu Limni şehrine giderek orada ilim öğrendi İbn-i Kavvâm ismiyle meşhûr oldu İbn-i Kavvâm, âlim, zâhid, güzel ahlâklı, edepli, verâ, takvâ, tevâzu ve hayâ sâhibi bir zâttı 1259 (H658) senesi Receb ayının altısına rastlıyan Pazartesi günü, Haleb'e yakın olan Alem köyünde vefât etti O köye defnedildi Vasıyeti gereği, on iki sene sonra Şam'da Kâsiyûn Dağındaki kabristana nakledilip oraya defnedildi Kabri ziyâret mahallidir Torunu Muhammed bin Ömer, İbn-i Kavvâm'ın kerâmetlerini anlatan bir kitap yazdı

Kendisi şöyle anlatır: "Edeb ve tasavvuf yolunu öğrenmeye başladığımız zaman, beni bir takım hâller kapladı Bunları hocama haber verince, beni konuşmaktan men ediyordu Yanında bir kamçı vardı Bana; "Bu mevzuda konuştuğun zaman, seni bu kamçı ile döverim" buyurdu Hocam bana, devamlı hayırlı amel işlemeyi emrediyor ve; "Sahib olduğun bu hâllerin hiç birine rağbet etme" diyordu Hocamın yanında bulunduğum müddetçe buyurduğu gibi davrandım Bâzı geceler hocamın yanında kalıyordum Âmâ bir annem vardı ve benden başka hizmet edecek kimsesi yoktu Bir akşam hocamdan, annemin yanına gitmek için izin istedim Bana izin verdi ve; "Bu gece, sana hayret verici bir iş olacak Sakın ondan korkma" buyurdu Yolda giderken birden semâ tarafından bir ses duydum Başımı kaldırdım, baktığımda, zincir şeklinde bir nûr vardı Bu nûr sırtıma dokundu Sırtımda soğukluğunu hissettim Sonra hocamın yanına dönerek, olup biteni anlattım Hocam; "Elhamdülillah!" dedi ve beni alnımdan öptü Sonra; "Yavrum, senin üzerindeki nîmet tamâm oldu Bu nûr silsilesinin ne olduğunu biliyor musun?" buyurdu Ben "Hayır!" cevâbını verdim Bunun üzerine; "Bu nurdan zincir, Resûlullah efendimizin sünnetidir" buyurdu Bu hâdiseden sonra hocam, daha önce bana yasakladığı hâllerle ilgili hususta konuşmama izin verdi"

Yine kendisi anlatır: "Bir gece Hızır aleyhisselâm bana geldi ve; "Kalk yâ Ebâ Bekr!" dedi Kalkıp onu tâkib ettim Hızır aleyhisselâm, beni Resûlullah efendimizin huzûruna götürdü Resûl-i ekremin huzûrunda; hazret-i Ebû Bekr, hazret-i Ömer, hazret-i Osman ve hazret-i Ali de vardı Selâm verdim Onlar selâmıma cevap verdiler Sonra Resûlullah efendimiz; "Ey Ebû Bekr binKavvâm!" buyurunca; ben de; "Emret yâ Resûlallah!" dedim Buyurdu ki: "Allahü teâlâ seni, velî, dost kullarından eyledi Kendi nefsin için neyi istiyorsan onu seç" Allahü teâlâ, o anda beni cevap vermeye muvaffak kıldı ve; "Yâ Resûlallah! Sizin, kendiniz için seçtiğiniz şeyi seçiyorum" dedim O anda şöyle diyen bir ses işittim: "Öyleyse sana dünyâda yiyeceğin gıdâdan âhiretin sâhibinin elinden (yâni Resûlullah'tan) gelenden başka bir şey vermeyeceğiz" Resûlullah efendimiz bana; "Ey Ebû Bekr bin Kavvâm! Bize namaz kıldır" buyurdu Resûlullah'ın, Eshâbının ve birçok velînin hazır bulunduğu bir mecliste öne geçmeye korktum Kendi kendime; "İçinde Resûlullah'ın bulunduğu bir cemâatin önüne nasıl geçerim" diye düşündüm Resûl-i ekrem buyurdu ki: "Öne geç Zîrâ senin öne geçmende vilâyet sırrı vardır Böylece kendisine uyulan bir imâm olursun" Resûlullah efendimizin emri üzerine, öne geçip iki rek'at namaz kıldırdım İlk rek'atta Fâtiha'dan sonra Kevser sûresini, ikinci rek'atta Fâtiha'dan sonra İhlâs sûresini okudum"

Beldenin tüccarlarından biri anlatır: "Amcamla berâber Haleb'e gitmiştik Daha gençtim Arkadaşlarımdan biri, beni içki meclisine götürdü Bana; "İç!" dedi Tam kadehe uzanıp alacağım zaman, birden karşımda Ebû Bekr bin Kavvâm'ı gördüm Eliyle göğsüme vurarak! "Kalk ve buradan çık!" dediYüksekçe bir yerdeydim Birden yüzüstü düştüm Başımdan ve yüzümden kan akmaya başladı Amcamın yanına döndüm Bana; "Bunu kim yaptı?" diye sordu Ben de olup biteni anlatınca, amcam; "Evliyâsını, sana yardımcı ve seni himâye edici kılan Allahü teâlâya hamd olsun" dedi"

Ebü'l-Mecd bin Ebû Senâ şöyle anlatır: "Bir gün Ebû Bekr bin Kavvâm'ın yanındaydım O anda Necmüddîn Bâderânî Bağdât'tan gelmişti Halîfe onu kâdılığa tâyin etmişti Ebû Bekr bin Kavvâm'ın yanına geldi ve ona; "Halîfe beni Bağdât kâdılığına tâyin etti Ben ise kadılığı istemiyorum" dedi Ebû Bekr bin Kavvâm, Necmüddîn Bâderânî'ye; "Kalbini ferah tut Sen orada hüküm vermeyeceksin" buyurdu Aynen Ebû Bekr bin Kavvâm'ın dediği gibi oldu"

Torunu şöyle anlatır: Bir gün dedem İbn-i Kavvâm hanımına; "Senin oğlun falan yere gitmiş Fakat eşkıyâlar onu ve arkadaşlarını yakalamışlar" dedi Bunun üzerine hanımı ağlamaya başladı ve; "Eşkıyâlar benim oğlumu ve arkadaşlarını öldürürler" dedi İbn-i Kavvâm ona; "Hayır, o eşkıyâlar onların canlarına zarar veremeyecekler Ancak mallarını ellerinden alacaklar ve Allahü teâlânın izni ile yarın falan saatte buraya gelecekler" dedi Sabah olunca İbn-i Kavvâm'ın dediği saatte, oğlu ve arkadaşları köye geldiler Onlara, yolda eşkıyânın ne yaptığını sordular Onlar da, İbn-i Kavvâm'ın dediğinin aynısını anlattılar Ben o sırada altı yaşındaydım ve 1258 senesi idi"

Mikdâd bin Hâmid bin Havle şöyle anlatır: "Bâlis beldesinde Zübeyde Kanalı denilen bir kanal vardı O kanal, Fırat Nehrinden Bâlis beldesine kadar suyun gelmesini sağlardı O beldenin halkı kanalın suyundan çok faydalanırdı Bir süre sonra kanal tıkandı, senelerce tıkalı kaldı Bâlis beldesinin halkı çok susuzluk çekti Sonunda kanalın açılması için Sultan MelikNâsır'a mürâcaat ettiler Sultan Melik, kanalın açılması ve temizlenmesi için emir verdi Fakat yarısına gelmeden çok masraflı olduğu için, Sultan Melik, kanalın temizlenme işini bıraktırdı Bir süre sonra İbn-i Kavvâm, bu kanalın açılmasının lâzım olduğunu görerek, talebeleriyle birlikte Fırat Nehrinin kenarına gitti Bir yer göstererek:"İşte kanalın başı burasıdır" dedi ve kendisi de kanal açma işinde çalışmaya başladı Bu durumdan haberdâr olan halk, Allah rızâsı için çalışmak üzere oraya geldiler Bir gün kanal açma çalışmalarını sürdürürken, şimşek çakıp gök gürledi Arkasından iri tâneli dolu yağmaya başladı Bunun üzerine talebelerinden biri, "Efendim! Bu havada çalışılmaz" dedi İbn-i Kavvâm talebesine; "Çalışınız ve kalbinizi ferah tutun" buyurdu Sonra buluta işâret etti ve; "Allahü teâlânın izni ile sağa sola dağıl! Allahü teâlânın bereketi sende olsun" dedi Bulut sağa sola dağılıp güneş açtı Oradakiler çalışmalarına devâm ettiler Beldeye su gelinceye kadar, böyle soğuk hava bir daha olmadı Kanal temizleme çalışmaları İbn-i Kavvâm'ın gayret ve bereketiyle kısa sürede tamamlandı O kanala, "Şeyh Ebû Bekr Kanalı" denildi

Yine bir gün Ebû Bekr binKavvâm'ın yanındaydım Orada bulunanlardan birisi; "Mütemekkin (şânı şerefi yüksek) insanın alâmeti nedir?" diye sordu İbn-i Kavvâm'ın yanında çeşit çeşit meyvelerin bulunduğu bir tabak vardı Suâli sorana dönerek; "Mütemekkin o kimsedir ki, şu tabağa işâret ettiği an, içinde ne varsa harekete başlar" buyurdu Bizler tabağın içindeki meyvelerin İbn-i Kavvâm'ın işâreti ile hareket etmeye başladığını gördük"

Ebû Abdullah anlatır: "Emîr Ehderî bir gün babama şöyle diyordu: Şarka giderken, Melik Kâmil ile berâberdim Bâlis şehrine gelince, Fahrüddîn Osman ile berâber İbn-i Kavvâm'ı ziyârete gittik İbn-i Kavvâm, talebeleriyle oturmuş sohbet ediyordu Biraz sonra bir asker gelip; "Efendim! Bizim bir katırımız ve üzerinde beş bin dirhem para vardı Onu kaybettik Bir hayli aramamıza rağmen, bulamadık Sizden yardım istemeye geldik" dedi Ebû Bekr bin Kavvam askere; "Otur!" buyurdu ve; "Allahü teâlânın izni ile inşâallah katırın kapımızın önüne gelecektir, o zaman hayvanını alır gidersin" dedi Bir süre sonra İbn-i Kavvâm kalktı ve kapıya doğru gitti Dışarıda bir katırın durduğunu gördük Sâhibi katırı alıp gitti Biz de sultânın yanına geri döndük Gördüklerimizin hepsini sultâna anlattık Sultan onunla görüşmek istedi Fakat İbn-i Kavvâm'ın bulunduğu beldeye giremiyordu Onu kendi tarafına çağırmak için Fahrüddîn Osman'ı gönderdi Fahrüddîn Osman da, İbn-i Kavvâm'a; "Efendim! Sultan sizinle görüşmek istiyor Fakat bu beldeye girmesine müsâade edilmiyor Sultan, "Acabâ Şeyh hazretleri bize gelebilir mi? diye soruyor" dedi Bunun üzerine İbn-i Kavvâm; "Senin, melikinin yanından ayrılıp, Rum melikinin yanına gitmen olur mu?" diye sorunca, Fahrüddîn Osman; "Hayır!" cevâbını verdi O da; "Aynen, bizim de dostlarımızı bırakıp onun yanına gitmemiz uygun değildir" buyurdu ve dâveti kabûl etmedi"

Şemseddîn Hâbûrî şöyle anlatır: "Halep'teki NizâmiyyeMedresesinde okurken, orada bulunanlara Ebû Bekr bin Kavvâm'ı çok medh ederdim Bâzı fıkıh âlimleri; "O mübârek zâtı gidip görelim Fıkıh, hadîs ve tefsîr ilminden bâzı şeyler sorup istifâde edelim" dediler Bunun üzerine ben, onlarla birlikte Bâlis'e gitmek için yola çıkacağım sırada, bir talebe geldi ve bana; "Ebû Bekr bin Kavvâm sizi çağırıyor" dedi Ben ona, İbn-i Kavvâm'ın nerede olduğunu sordum O da; "Ebû Feth'in dergâhında" dedi Ben, onu görmek isteyenleri de yanıma alarak, Ebû Feth'in dergâhına onunla görüşmeye gittim İbn-i Kavvâm'ın huzûruna girince, fıkıh âlimlerini göstererek; "Bunların burada ne işi var?" dedi Ben de; "Sizi ziyâret etmek ve bâzı suâller sormak için geldiler" dedim Bunun üzerine İbn-i Kavvâm onların hepsine birer birer baktı Çok heybetli gözüktüğünden, hiçbirinin konuşmaya cesâreti kalmadı İbn-i Kavvâm her birinin yüzüne bakarak; "Niçin konuşmuyorsunuz? Niçin suâl sormuyorsunuz?" dedi Bu soruyu birkaç kere tekrarladığı hâlde, hiç biri suâl sormaya cesâret edemedi Bunun üzerine İbn-i Kavvâm, sırayla herbirine; "Senin suâlin şu idi, cevâbı da şudur" diyerek, hepsinin suâllerini cevaplandırdı Bunu gören fıkıh âlimlerinin hepsi tövbe ve istigfâr ettiler"

İbrâhim bin Ebû Tâhir Betâihî anlatır: "Babam Şam'da vefât ettiği zaman, talebeleri bana; "Sen, SeyyidAhmed hazretlerinden icâzet, diploma getirmeden babanın yerine geçemezsin" dediler Bunun üzerine, Seyyid Ahmed'den icâzet almak için Betâih'e gitmek üzere yola çıktım Bâlis, yolumun üzerindeydi Bâlis'e geldiğimde, Ebû Bekr bin Kavvâm'ı ziyâret ettim Bana izzet ve ikrâmda bulundu ve nereden geldiğimi ve niçin Betâih'e gideceğimi sordu Sonra; "Oradaki SeyyidAhmed'den icâzeti kolayca alırsın" dedi Ben tekrar yola koyuldum Betâih'e vardığım zaman, Seyyid Ahmed'in huzûruna çıktım Durumu anlattım Bana zorluk çıkarmadan, icâzetnâme ile bir de seccâde verdi Şam'a geri dönerken, yolda kalbim İbn-i Kavvâm'ın sevgisi ile doldu Kendi kendime; "Gidip Ebû Bekr binKavvâm'a talebe olayım" diye düşünerek, icâzetnâmemi nehire attım ve doğruca onun dergâhına çıktım Bir süre dersini dinledim Bir ara bana dönerek; "Yâ İbrâhim, sen benim talebemsin" buyurdu Orada bulunanlar sebebini sordular O da; "Yüzüne bakın" deyince, hepsi benim yüzüme baktılar "Ne görüyorsunuz?" diye sorunca; "İki gözünün arasında hilâlden bir nûr görüyoruz" dediler Bunun üzerine o; "O nûr, benim talebelerimin işâretidir" buyurdu Bundan sonra ona bağlı bir talebe oldum ve ondan ders aldım

Bir zaman sonra Irak taraflarına gitmek için İbn-i Kavvâm'dan izin istedim İzin verdiler ve üzerime bir hil'at giydirerek; "Bununla oturduğun zaman, sana gelen kimse bunun sebebi ile sana bağlanır ve sana hizmet eder" dedi Hocamın söylediği gibi oldu Kiminle karşılaştıysam, bana hizmette bulundu Bir gün Bağdât'a gittim ve bâzı yerlere uğradım Orada bulunan herkes, bana hizmet etmek için yarıştılar Bir gün beni bir yere dâvet ettiler Orada bir Türk ayağa kalkarak; "Arkadaşlar, ben bu zâtın üzerindeki gibi hil'at görmedim" dedi Ben de; "O, hocamın hediyesidir" deyince, oradakiler; "Allahü teâlânın ve onun gibilerin bereketi, bizlerin üzerine olsun" dediler"

İsmâil bin Sâlim şöyle anlatır: "Bizim bir mikdar koyunumuz vardı Koyunlarımızı, bir çoban her sabah otlatmaya götürür, akşamları geri getirirdi Bir gün yine koyunları otlatmak için götürdü Fakat akşam olunca koyunları getirmedi Merak içinde kaldık Doğruca İbn-i Kavvâm'a gittim Beni görünce, daha bir şey demeden: "Koyunların mı kayboldu?" diye sordu Ben de; "Evet!" dedim Bunun üzerine; "Senin koyunlarını on iki kişi aldı Sizin çobanı falan yerde bağladılar Şimdi onlar falan yerde uyuyorlar Çünkü, Allahü teâlâya onlara derin bir uyku vermesi için duâ ettim Koyunlarınızdan biri de yavruladı, şu anda yavrusunu emziriyor" dedi Hemen İbn-i Kavvâm'ın dediği yere gittik Her şeyin, anlattığı gibi olduğunu gördük"

Feleküddîn bin Huzeyme şöyle anlatır: "Bağdât'ın düşman eline geçtiği sene, ben Şam'daydım Âilem ise Bağdât'ta kalmıştı Onların durumlarını çok merak ettiğim için, Bağdât'a gitmek üzere yola çıktım Bâlis'den geçerken, İbn-i Kavvâm hazretlerini ziyâret ettim ve durumu ona anlattım Bana; "Senin hanımın ve çocuklarının hepsi sağdır Fakat kardeşin öldürülmüştür Hanımına bir kimse hizmet ediyor Onun eşkali şöyle şöyledir Hanımın falan sokak üzerinde, bahçesinde ağaçlar olan bir evdedir" dedi Ben bunları işitince, rahatladım ve yola çıktım Bağdât'a girince, hiç kimseye sormadan doğruca İbn-i Kavvâm'ın târif ettiği yere gittim Gerçekten söylediği gibi, hanımımın bulunduğu evin bahçesinde çeşitli ağaçlar vardı"

İmâm Muhyiddîn bin Nehhâs anlatır: Bir zamanlar, Ebû Bekr bin Kavvâm, Türey'den köyüne gider gelirdi Köyde küçük bir mescid vardı O mescidde okunan ezânı ve ikâmeti kimse işitmezdi Ben, evde kendi kendime; "Köyün güneyine bir câmi yaptırayım" diye düşündüm Mescide gidince, İbn-i Kavvâm'ın yanına oturdum Birden İbn-i Kavvâm bana dönerek; "Yâ Muhyiddîn! Sen neden büyük bir câmi yapmıyorsun?" diye sordu Ben de; "Efendim! Ben böyle bir şey yapmayı düşünüyorum" dedim O da bana; "Câmiyi binâ etmek istediğin yeri bana göstermeden câmiyi yapma" dedi

Birlikte câmi yaptırmak istediğim yere gittik Orada biraz durduktan sonra bana dönerek; "Burada bir ev varmış, o ev yıkılmış ve içindekiler toprağa gark olmuştur" dedi Bunun üzerine, oraya câmi yapmaktan vaz geçtim Bir süre sonra, başka bir iş için orayı eştim Gerçekten bir ev enkâzı çıktı İçinde, toplu hâlde ölüler vardı

Ali bin Saîd Zûreyzir şöyle anlatır: Ebû Bekr bin Kavvâm'dan ilim öğrenmeye başladığım zaman çok gençtim Bir gün Kudüs'e gitmek istedim Hocam Ebû Bekr'den izin istedim, vermedi Sonra; "Evlâdım! Çok gençsin, başına bir şey gelebilir" dediyse de, ben çok ısrar edince, izin verdiler Giderken de bana; "Benim himmetim senin üzerinedir Seni demir kafes gibi muhafaza ederim Şam'ın Kureyş köyüne vardığında, orada bulunan Ali bin Cemel ismindeki zâtı ziyâret et Çünkü o, Allahü teâlanın evliyâsındandır" dedi Ben de; "Başüstüne!" deyip yola koyuldum

Kureyş köyüne vardığım zaman, o zâtın evini sordum Kapıyı çocuklarından biri açtı ve; "Yâ Ali! İçeri gir Babam bize, bugün Ali isminde, Ebû Bekr bin kavvâm'ın bir talebesi gelecek diye haber verdi" dedi Ben evde yokken gelirse, onu içeri alın, beni beklesin" dedi Ben de, misâfir odasında Ali bin Cemel'i beklemeye başladım Ali bin Cemel gelince benimle müsâfeha etti ve; "Biraz önce hocan geldi ve seni bize tavsiye etti Himmetinin senin üzerinde olduğunu söyledi" dedi Geceyi orada geçirdim

Ertesi gün tekrar yola çıktım Kudüs'e yaklaştığım sırada, gölgelik altında oturan bir kişi gördüm ve selâm verdim Selâmımı aldı ve; "Ey genç! Benim yanıma gel, sabahtan beri seni bekliyorum" dedi Onun kötü niyetli bir kişi olacağını düşünerek yanına gitmekten çekindim Bunu fark edince; "Yâ Ali! Hocan Ebû Bekr bin Kavvâm yanıma gelerek, seni bana tavsiye etti" dedi Bunun üzerine onunla berâber evine gittik Birlikte yemek yedik Namaz vakti gelince; "Gel, Harem'de namaz kılalım" dedi Mescid-i Harem'de vakit namazlarını kılıp eve geri döndük O zât sabaha kadar namaz kıldı

Sonraki gün ben, İbrâhim aleyhisselâmın kabrini ziyâret için onun yanından ayrıldım İbrâhim aleyhisselâmın kabri şerîflerine yaklaşırken, karşıma dört soyguncu çıktı, onlardan korktum O anda yanımda beyaz elbiseli bir kişi belirdi ve; "Sen yoluna devâm et!" dedi Onların arasından geçerek yoluma devâm ettim Bana hiçbir şey yapamadılar İbrâhim aleyhisselâmın kabrini ziyâret ettim ve orada çok duâda bulundum

Sonra hocamın yanına döndüm Denildi ki: "Evliyâ, seni huzûruna getiren, ondan ayrı olduğun zaman koruyan, ahlâkı ile senin ahlâkını, edebi ile senin edebini güzelleştirendir" Hocamın huzûruna girince, bana yolculuğum boyunca, olanların hepsini anlattı ve; "O beyaz elbiseli zât olmasaydı, soyguncular senin elbiselerini bile alacaklardı" dedi Ben o beyaz elbiseli zâtın hocam olduğunu anladım

Zekîyyüddîn Ebû Bekr bin Eyyûb şöyle anlatır: "MoğollarBağdât'ı istilâ ettikleri zaman, amcam ile Halep'teydik Amcam, Ebû Bekr bin Kavvâm'ın talebelerindendiBeni Bâlis'e, İbn-i Kavvâm'ın yanına gönderdi ve; "Sen Ebû Bekr bin Kavvâm'ı hiç görmedin, hem onu ziyâret et, hem de Bağdât'taki akrabâlarımız ve mallarımız ne hâldedir? Oğlum Hüseyin ne hâldedir? diye sor" dedi Bâlis'e varıp huzûruna girince, bana; "Sen, Ebû Bekr bin Eyyûb musun?" deyince; "Evet!" cevabını verdim Sonra; "Seni amcan gönderdi Bağdât'taki akrabâlarının, oğlu Hüseyin'in ve mallarının durumunun ne olduğunu soruyor değil mi?" dedi Ben, "Evet!" dedim Bunun üzerine; "Akrabâlarından bâzıları esir düştü Bâzıları sağ sâlim evlerinde Bütün malları kapının altındaki kuyuya gömüldüğü için, Moğollar mallarını gasb edememişler Oğlu Hüseyin ise onların elinde esirdir" dedi Bağdât'a gidip gitmeme hakkında hiçbir şey söylemedi Sonra bana; "Sen Şatîbeyt sarayını tanır mısın?" diye sorunca, "Evet tanırım Fakat hiç içine girmedim" dedim Bunun üzerine; "Şu andaMoğollar o sarayın mallarını talan ediyorlar" dedi Ben hemen târihi, saati ve günü bir yere not ettim

Halep'te sevdiğim genç ve güzel bir kadın vardı Bir gün onunla tenhâ yerde buluştuk Beni kendi nefsi için istedi Fakat reddettim Bunun üzerine bana bir yüzük verdi Ben de o yüzüğü parmağıma taktım Bunu Allahü teâlâdan başka kimse bilmiyordu Ebû Bekr bin Kavvâm'ın yanından vedâlaşıp ayrılırken, elimi tuttu Sonra; "Bu yüzük kimindir?" diye suâl etti Ben utancımdan cevap veremedim Bana; "Tövbe et oğlum, tövbe et!" buyurdu Ben de tövbe edip Halep'e varınca, o kadınla bir daha görüşmedim

Bir süre sonra Bağdât'a gittim Akrabâlarımızın durumunun Ebû Bekr hazretlerinin söylediği gibi olduğunu gördüm Amcamın oğlu Moğolların elinde esirdi Orada birisine, sarayın Moğollar tarafından yağma edildiği günü ve saati sordum O da; "Şu gün, şu saatte sarayı yağmaladılar" dedi Ben de not ettiğim gün ve saatlere baktım Ebû Bekr bin Kavvâm'ın söylediği saat ve gün olduğunu gördüm

İbrâhim bin Ebû Tâlib Betâihî anlatır: Bir gün Ebû Bekr bin Kavvâm'ı ziyâret etmek için yola çıktım Yolda bir kervana rastladım ve onlarla arkadaş oldum Yol boyunca, içkiden ve içki meclislerinden bahsettiler Bâlis'e varıp Ebû Bekr bin Kavvâm'ın huzûruna girdim Beni görünce; "Hayırdır yâ İbrâhim bu hâlin nedir?" dedi Ben de; "Benim hâlim nasıldır efendim?" dedim O zaman; "Elinde içki ve âletleri var" deyince, ben de; "Yolda gelirken bir kervandakilerle yol arkadaşlığı yaptım Onlar devamlı içkiden bahsetmişlerdi Demek ki konuşmaları bana da tesir etmiş" dedim Bunun üzerine Ebû Bekr bin Kavvâm; "Evlâdım, iyi kimselerle bulun Kötü kimselerden elinden geldiği kadar uzak dur Çünkü onlarla sohbet, dünyâ ve âhirette yüz karasıdır" buyurdu

1) El-A'lâm; c2, s68
2) Şezerât-üz-Zeheb; c5, s295
3) Fevât-ül-Vefeyât; c1, s224
4) Tabakât-üş-Şâfiiyye; c8, s401
5) Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c1, s128
6) Tabakât-ül-Evliyâ; s486
7) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c8, s352
8) Menâkıb-ı İbn-i Kavvam Üniversite Kütüphanesi (Arapça) No: 5470