Kur'ân'da 40 Yaş Duası

Kur'ân'da 40 Yaş Duası
DoçDrAli AKPINAR
14092007

Dua

Dua, kulun Rabbine çağrısı, O'na yakarması, O'nunla konuşması, O'na içini dökmesi, O'nu yardıma çağırması, O'ndan yardım dilemesi, O'na muhtaç olduğunun itirafı, O'nun erişilmez güç ve kudret sahibi olduğunun şuuruyla O'nun her şeye yeteceğinin teslimidir Dua, aracısız olarak Yüce Rab ile iletişim kurmak, O'nunla söyleşmektir

Dua, Rab ile kul arasında kurulan bir nevi canlı bağlantıdır Aracısız olarak kulun Rabbisine içini döküşü, sızlanışı ve yakarışıdır Dua Rabb'e çağrı, ya da Rabb'i yardıma çağrıdır Dua kulluğun en kestirme yoludur Rabbena (=Rabbimiz), Allâhhümme (=Allâhım) sözleriyle başlayan dua, kulun Rabbisi ile diyalogudur Kulun Rabb'ini hatırlamasıdır, O'nu zikridir Bunun için dualara ezkâr(=zikirler) denmiştir Yine dua, kulun Rabbisine sığınmasıdır

Kur'ân-ı Kerîm, Fatiha duasıyla başlar ve Felak-Nâs dualarıyla sona erer Dua ile başlayıp dua ile sona eren kitabımızda, duanın gereğini ve önemini bildiren âyetler vardır Yine Kur'ân, pek çok dua örneği ile doludur Yüce Allah (cc), kendisinden nasıl isteneceği hakkında bilgi vermek için pek çok peygamber ve salih kulunun yaptıkları duaları bize anlatır Bu dualar kabul olmuş, anlamlı ve özlü dualardır

Dua, hayatımızı kuşatan/kuşatması gereken bir gerçektir Tıpkı Kitabımızın dua ile başlayıp dua ile sona erdiği gibi, insan da doğumundan ölümüne kadarki süreçte dua ile hep iç içedir Anne-babamız "Allah'ın emri ve Peygamberin kavliyle" diyerek girdiler dünya evine Besmeleyle yoğruldu hamurumuz Ve sonra biz dünyaya geldik Daha doğar doğmaz kulaklarımıza ezan/kamet okundu dua niyetiyle

Geldiğimiz bu dünya sınav salonunda Yüce Yaratıcı'nın bizim için uygun görüp belirlediği bir süre ömür süreceğiz Sınav süresi sona erince ayrılacağız dünyadan Ardımızdan yine dua niyetiyle namaz kılınacak ve dualar edilecek

Önemli olan ise bu iki dua demetinin arasını, diğer dua demetleriyle süsleyip, hayatı bir güzel dua buketine dönüştürebilmektir

Duadan en ileri düzeyde sonuç alabilmek için, dua şuurunun oluşması gerekir Bunun için de kimden, neyi, ne zaman ve nasıl isteyeceğimiz son derece önemlidir Bu bilincin oluşması için öncelikle bir dua örgüsü olan Kur'ân'ı çokça okumak, sonra da ağzı dualı bir insan olan Peygamberimizi tanımak gerekir Kısaca Yüce Allah'ın ve Hz Peygamber'in bizlere sunduğu dua örneklerinden faydalanmak gerekir

Kırk Yaş Duası

İşte Kitabımızın bize sunduğu dua örneklerinden birisi de insanın özellikle kırk yaşına basınca yapması gereken şu duadır:

Biz insana, anne ve babasına güzel muamele etmesini emrettik Zira annesi onu nice zahmetlerle karnında taşımış ve nice güçlüklerle doğurmuştur Çocuğun anne karnında taşınması ve sütten kesilmesi otuz ay sürer Nihayet insan, gücünü kuvvetini bulup daha sonra kırk yaşına girince, "Ya Rabbî!" der "Gerek bana, gerek anneme babama lütfettiğin nimetlerine şükür yoluna beni sevket Senin razı olacağın makbul ve güzel iş yapmaya beni yönelt ve bana salih, dine bağlı, makbul nesil nasib eyle! Rabbim! Senin kapına döndüm, ben sana teslim olanlardanım" Işte Biz, onların yaptıkları en güzel işlerini, taatlerini kabul edip, günahlarını affedeceğiz Bunlar cennetlikler arasındadırlar Bu, onlara söz verilen gerçek bir vaaddir

Fakat bir de öyleleri var ki, kendisini imana dâvet eden anne ve babasına: "Öf be! Yetti artık! Benden önce nice nesiller ölüp de geri dönmediği hâlde, siz beni mezarımdan dirilip çıkarılmakla mı korkutuyorsunuz! derken, onlar: Allah'a sığınıp yalvararak oğullarına: "Yazık ediyorsun kendine! derler, imana gel, Allah'ın vâdi elbette gerçektir" O ise yine de: "Bu âhiret inancı eskilerin masallarından başka bir şey değildir" diye diretir Işte onlar, kendilerinden önce insanlardan ve cinlerden gelmiş geçmiş topluluklar içinde, haklarında azap hükmü kesinleşmiş olanlardır Çünkü onlar hüsrana uğramış kimselerdir

Herkesin, yaptığı işlere göre dereceleri vardır Sonuçta Allah onlara işlerinin karşılığını tam tamına ödeyecek, onlar asla haksızlığa mâruz kalmayacaklardır (Ahkâf/46: 15-19)

Âyetlerde iki evlâat tipinin karşılaştırılması yapılmaktadır Bunlardan biri hayırlı, diğeri ise hayırsız evlâttır Önce nimetlere şükreden, kendine, anne-babasına ve nesline dua eden, tevbe eden Müslüman evlât tiplemesi yapılarak, insanlar ona yönlendirilmekte, ardından da hayata gelmesine sebep olan anne-babası ile bile iyi geçinemeyen, onları incitip üzen, Diriliş/Hesap Günü'nü imkânsız gören ve Allah'ın uyarılarına "eskilerin masalları" diyen kötü ve hayırsız evlât portresi çizilerek, böyle olmama konusunda insan uyarılmaktadır

Âyette geçen ve özellikle kırk yaşında okunması tavsiye edilen, âlimlerin, bilhassa çocuğu haylaz ve yaramaz olan anne-babalara çokça okumayı tavsiye ettikleri bu (Kurtubî, el-Câmi', 16:194) duanın metni şöyledir:


"Biz insana anne babasına iyi davranmayı emrettik Annesi onu ne zahmetle karnında taşıdı ve ne zahmetle doğurdu! Onun (anne karnında) taşınması ve sütten kesilme süresi (toplam olarak) otuz aydır
Nihayet olgunluk çağına gelip, kırk yaşına varınca şöyle der:
"Bana ve anne babama verdiğin nimetlere şükretmemi, senin razı olacağın salih amel işlememi bana ilham et Neslimi de salih kimseler yap Şüphesiz ben sana döndüm Muhakkak ki ben sana teslim olanlardanım"
46 - Ahkaf Suresi


Kırk Yaşın Önemi



Kırk yaş, sinn-i kemal, yani olgunluk yaşıdır Insan, kırkına basınca maddî ve manevî, aklî ve bedenî birikim ve donanıma sahip olarak kemale erer Peygamberimiz başta olmak üzere pek çok peygambere peygamberlik vazifesi kırk yaşında verilmiştir Pek çok ilim adamı, kırk yaşından sonra eser yazmaya başlamıştır Dua ille de kırk yaşa gelince yapılacak diye bir şey yok, ama kırk yaşa özellikle vurgu yapılmıştır Zaten âyette rüşd çağında da bu duanın yapılması gereği vurgulanmıştır Rüşd çağının, 13, 18, 25, 33 yahut 40 yaş olabileceği konusunda görüşler vardır (Razî, Tefsir, 28:16)

Kırk yaş, ortalama insan ömrünün ortasıdır Insan, bu çağda geçmişindeki birikimlerinden hareketle geleceğe dönük hazırlıklara daha yoğun bir biçimde yönelir Bazılarında bu çağdaki bu sorgulama ve kararsızlık çeşitli bunalımlara sebep olabilmektedir Bu yüzden kırk yaş sendromu, kırkından sonra azma literatürümüzde meşhurdur

İnsan, genellikle kırk yaşına basınca çocukları yetişmiş olur ve acısı tatlısıyla anne baba olmanın ne demek olduğunu daha iyi anlamaya başlar

Kırk sayısının daha başka özel sebepleri de olabilir Nitekim kültürde kırk rakamına çeşitli anlamlar yüklenmiştir Kur'ân'da kırk sayısı üç yerde, biri Hz Musa'nın Tûr'da geçirdiği kırk gece ile ilgili olarak (Bakara, 2/51); ikincisi, Israiloğullarının kırk yıl çölde perişan bir hâlde dolaşması anlatılırken (Maide, 5/26); bir yerde ise yazımızın konusu olan dua ile ilgili olarak (Neml, 27/19) geçer

Duadaki Mesajlar

Rabbimiz, hem bizi dua etmeye yönlendiriyor hem de bize dua öğretiyor O'nun öğrettiği dualar, son derece anlamlı, kapsamlı ve yerli yerince kelime ve cümlelerden oluşmuştur Ilâhî kaynaklı dualar kabul edilmeye lâyık ve en yakın dualardır Bu yüzden onlardan çokça yararlanılmalıdır Zaten aynı dua, Kur'ân'da az bir farkla Hz Süleyman'ın duası olarak da bizlere sunulur (Neml/27: 19)

Duada önce, Yüce Allah'ın üzerimizdeki nimetleri hatırlanıyor, o nimetlere gereği gibi şükretme imkânı isteniyor "Senin nimetin" denilerek nimetin gerçek sahibine dikkat çekiliyor Gerçek şükür, nimetin nimet olduğunu bilmek, nimetin asıl sahibini tanımak, nimeti asıl sahibinin ölçüleri doğrultusunda kullanmak, nimet sahibine dilimizle teşekkür etmek, nimetin elimizden alınıvereceğini düşünmek, lâyıkıyla şükredebilmek için Yüce Allah'tan yardım istemekle olur

İkinci olarak duada, anne-babamıza bahşedilen nimetler hatırlanıyor ve onlara da lâyıkıyla şükredebilme arzusu dile getiriliyor Anne babamız da nimetlerin en büyüğü, evlât olarak biz de onlar için büyük nimetleriz Bu nimetlere şükredebilmek için ise, anne babanın kıymeti bilinmeli, onların haklarına riayet edilmeli, onlara öf bile denmemeli, her bakımdan onlara kol kanat germeli, onlara yaraşır evlât olmalı ve nihayet onlara dua etmeli

Üçüncü olarak, Cenab-ı Allah'ın hoşnut olacağı salih amel işleyebilme konusunda O'nun yardımı isteniyor Her zaman ve her yerde salih davranışların insanı olmak son derece önemlidir Salih amel, hem kişinin kendisine, hem de başkalarına yararı olan ve Yüce Allah'ın razı ve hoşnut olacağı tüm davranışlardır Allah'ın ve kulların haklarına riayet edilerek yapılan tüm davranışlar bu kavramın içerisine girer Salih davranış, sulh ve ıslah merkezli her harekettir Onunla kişi hem kendini, hem de başkalarını ıslaha çalışır Toplumda salih davranışların yaygınlaşması, iç barışın, esenliğin, ıslahın yaygınlaşması demektir

Dördüncü olarak, "bana salih, dine bağlı, makbul nesil nasib eyle; zürriyetimi benim için ıslah eyle" isteği geliyor Çoluk çocuğumuzun iyi olması için yapılması gerekenleri yaptıktan sonra dua etmeli Neslimizin salihlerden olması önemli, ama onların salihliğinden bizim de yararlanmamız daha da önemli ve güzel Nice dindar evlâtlar vardır, anne babalarına hayrı yok, onlara dargındır Yahut anne baba, çocuğu doğru yola gelmeden, salih davranışlarınadamı olmadan dünyadan göç etmiştir Duada, "evlatlarımız salih olsun, onların bu güzelliklerinin bilhassa ahirette bize de yararı olsun", deniyor

Beşinci olarak tevbe geliyor Tevbe, kulun Allah'a dönmesi, günahı bırakıp O'na itaata yönelmesi, günahı için O'ndan af dilemesidir Kişi, insan olması hasebiyle her zaman olduğu gibi, anne-baba olurken, çocuklarını yetiştirirken de yapması gerekenleri yapmamış, yahut eksik yapmış olabilir Işte tüm bu eksikliklerden dolayı tevbe Işlediğim günahlarımın affı için tevbe, işleme ihtimali olan günahlara düşmeme konusunda Allah'ın yardımı için tevbe

Son olarak Müslüman olduğumuzu teyit ve te'kid ediyoruz O'na teslim olduğumuzu, her şeyimizle O'nun olduğumuzu ilan ediyoruz Zira Müslüman yaşamak kadar, Müslüman olarak dünyadan göç etmek de önemlidir Onun için "canımı iyiler safında Müslüman olarak al, beni salihlerin arasına kat!" diye duada bulunmalı, bu duaları dilimizden hiç eksik etmemeliyiz

Sonraki âyetlerde ise hayırsız evlât ve onun özellikleri anlatılıyor Bu âyette hayırlı evlât portresi çizildi, ardından hayırsız evlât profili çiziliyor Karşılaştırmalı olarak iki tip sunularak, hayırlı evlât olmaya yönlendiriliyor Sonuçta her insan, birilerinin evlâdıdır Buna göre her evlât iyi olsa, herkes iyi olacaktır Toplumun iyi olması, evlâtların iyi olmasına bağlıdır

O hâlde Rabbimizin bize sunduğu bu anlamlı duayı kuşanalım, onu dilimizden ve gönlümüzden hiç düşürmeyelim



Anne-baba, insanın en başta hürmet edeceği kudsî iki varlıktır Onlara hürmette kusur eden, Hakk'a karşı gelmiş sayılır Onları hırpalayan er-geç

hırpalanmaya maruz kalır

* * *

İnsan, daha küçük bir canlı halinde var olmaya başladığı günden itibaren, hep anne-babanın

omuzlarında ve onlara bâr olarak gelişir Bu hususta ne peder ve vâlidenin çocuklarına karşı olan

şefkatlerinin derinliğini tâyine, ne de onların

çektikleri sıkıntıların sınırını tesbite imkân yoktur Bu itibarla, onlara hürmet ve saygı, hem bir insanlık borcu hem de bir vazifedir

* * *

Ebeveynin kadrini bilip; onları,

Hakk'ın rahmetine ulaşmaya vesîle sayanlar, bu dünyada da, öteler ötesinde de en talihlilerdendir Onların varlıklarını istiskâl edip, hayatlarına karşı bıkkınlık gösterenler ise, sürüm sürüm olmaya namzet bir kısım uğursuzlardır

* * *

İnsan, peder ve vâlidesine karşı hürmeti nisbetinde, Yaratıcısına karşı da hürmetkâr sayılır Onlara hürmeti olmayanın, Allah'a (cc) da hürmet ve

saygısı yoktur Günümüzde, ne garip tecellilerdendir ki, sâdece Allah'a karşı saygısız olanlar değil, O'nu sevdiğini iddia edenler bile, anne ve babalarına

isyandan geri kalmamaktadırlar!

* * *

Evlât, anne ve babasına fevkalâde hürmetli

ve itaatli; onlar da, en az onun cismaniyetine

verdikleri ehemmiyet kadar kalbîve ruhîhayatına da ehemmiyet verip, onu bir an evvel en maharetli

hekimlerin terbiyesine teslim etmelidirler

çocuğunun, kalb ve rûhunu unutan anne-baba ne câhil, böyle bir görgüsüzlüğe kurban giden çocuk, ne tâlihsizdir!

* * *

Anne-babanın hukukunu hiçe sayan ve onlara

isyan eden evlât "insan bozması bir canavar",

çocuğun mânevîhayatını garanti etme gayretinden mahrum ebeveyn de merhametsiz birer

gaddardırlar Ve hele, çocuk yolunu bulup

kanatlandıktan sonra onu felç eden

anne ve babalar!