Bağ-Kur’lular Daha Fazla Prim ödeyecek

Bağ-Kur’lular daha fazla prim ödeyecek



Hizmet akdine/iş sözleşmesine dayalı olarak çalışan sigortalılar (SSK) ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20’nci maddesinde belirtilen banka ve sigorta sandıklarına tabi sigortalıların kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmaları durumunda belli şartlarla işsizlik sigortasından yararlanmalarının sağlanması amacıyla 1 Haziran 2000 tarihinde işsizlik sigortası yürürlüğü konulmuştu




Benzer uygulamadan, Bağ-Kur (4/1-b) kapsamındaki sigortalıların da yararlanmasının sağlanması amacıyla 6824 sayılı Torba Kanun'la 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'na Ek 6'ncı madde ile ”Esnaf Ahilik Sandığı’’ başlılığı altında düzenlemede yapılmıştır
Yazımızda, uygulamanın ne zaman yürürlüğe gireceği, uygulamadan kimlerin, nasıl yararlanacağı, ne kadar prim ödeneceği, Esnaf Ahilik Sandığı ödeneğinin (işsizlik ödeneği) asgari ve azami tutarının ne olacağı konularına değinilecektir
Bağ-Kur (1/1-b) statüsündeki sigortalılar kapsama giriyor
Yasadaki düzenlemeye göre;
- 5510 sayılı Kanun'un 50'inci maddesi kapsamındaki isteğe bağlı sigortalılar,
- 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanun'a tabi jokey ve antrenörler,
- Köy ve mahalle muhtarları,
- Tarımsal faaliyette bulunan Tarım Bağ-Kur sigortalıları hariç olmak üzere; 5510 sayılı 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamında hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar (ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, gelir vergisinden muaf olup esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar, şirket ortakları),
Esnaf Ahilik Sandığı sigortalısı olacak ve getirilen yeni haklardan yararlanabileceklerdir
Uygulama zorunluluk esasına dayanıyor
Esnaf Ahilik Sandığı sigortası (işsizlik sigortası) zorunluluk esasına dayanmaktadır Dolayısıyla, yukarıda belirtilen sigortalıların uygulamadan yararlanmak isteyip istememelerinin herhangi önemi bulunmamaktadır
Bu çerçevede, yukarıda sayılan ve halen faaliyette olanlar kanunun yürürlüğe gireceği 1 Ocak 2018 tarihinde, faaliyetine daha sonra başlayanlar ise başladıkları tarihten itibaren zorunlu olarak Esnaf Ahilik Sandığı sigortalısı olacaklardır


Bağ-Kur’lular 2018 Ocak ayından itibaren 2 puan fazla prim ödeyecek


Kapsamda yer alan Bağ-Kur sigortalıları, Esnaf Ahilik Sandığı sigortasının yürürlüğe gireceği 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren prime esas kazançlarının yüzde 2’si oranında bu sandık için prim ödeyeceklerdir Ancak, alınacak prim tutarı brüt asgari ücretin iki katının yüzde 2’sini geçemeyecektir Sigortalılardan alınacak prime ilaveten sandığa her sigortalı için yüzde 1 oranında da devlet katkı sağlayacaktır Dolayısıyla, kapsama giren Bağ-Kur sigortalıların 1 Ocak 2018 tarihinden mevcut prim yüklerinde artış olacaktır
Uygulama bu sene yürürlüğe girseydi, asgari ücret üzerinden primini ödeyenlerden bu Sandık için en düşük aylık 35,55 TL, asgari ücretin iki katı ve daha üzerinden primini ödeyenlerden de aylık 71,10 TL ilave prim alınacaktı
Dolayısıyla, uygulamanın yürürlüğe gireceği 2018 Ocak ayından itibaren asgari ücretteki artışa bağlı olarak ödenecek olan aylık prim tutarları da yükselecektir


Bağ-Kur’lular Ahilik Sandığı primlerini geri alabilecekler mi?




Kapsama giren Bağ-Kur sigortalılarının herhangi bir nedenle sigortalılık durumunun sona ermesi hâlinde, o ana kadar ödedikleri Esnaf Ahilik Sandığı primleri ile devlet payı tutarları kendilerine iade edilmeyecektir Ancak, Esnaf Ahilik Sandığı'na sigortalılarca ödenen primler, kazancın tespitinde gider olarak gösterilebilecektir
Bağ-Kur’lular işsizlik sigortasından hangi şartlarla yararlanabilecek?
Kapsama giren Bağ-kur sigortalılarının işsizlik sigortasından yararlanabilmeleri için;
- İflas istemiyle mahkemeye başvurulmuş olmak suretiyle veya iflasa tabi olmamakla birlikte işyerini kapatmak suretiyle sigortalılığının sona ermesi,
- Sigortalılığın sona ermesinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olması,
- Son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile Ahilik Sandığı primi ödemiş olması,
- Esnaf Ahilik Sandığı primi ve bu prime ilişkin herhangi bir borcunun olmaması,
- Sigortalılığın sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde en yakın İŞ-KUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurulması,
gerekmektedir


Bağ-Kur’lular ne kadar süreyle işsizlik ödeneği alabilecek?


Kapsamdaki Bağ-Kur sigortalılarının işsizlik ödeneği alabilecekleri süre, sigortalılığın sona ermesinden önceki son üç yıl içinde prim ödenmiş olan süreye göre aşağıdaki şekilde olacaktır



Bağ-Kur sigortalılarına ne kadar işsizlik ödeneği verilecek?


Esnaf Ahilik Sandığı (işsizlik maaşı) ödeneğinin günlük tutarı; sigortalının son dört aylık sigorta prime esas kazançları (SGK matrahı) dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı olarak hesaplanmaktadır Ancak, bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemeyecektir Hesaplanacak olan ödenekten sadece damga vergisi kesintisi yapılacaktır


Bağ-Kur’lular işşsizlik ödeneğinden ne zamandan itibaren yararlanabilecek?


Bağ-Kur sigortalıları ile ilgili işsizlik sigortası uygulaması 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren başlayacağı ve işsizlik ödeneğinden yararlanabilmek için de sigortalılığın sona erdiği tarihten önceki son üç yılda en az 600 gün Ahilik Sandığı primi ödenmesi şartı arandığından, kapsamdaki Bağ-Kur sigortalıları en erken 1 Eylül 2019 tarihinden itibaren işsizlik ödeneğinden yararlanabileceklerdir
Celal ÖZCAN