Kanser Riskini Kendimiz Nasıl Ölçeriz

Kanser riski taşıyıp taşımadımızı öğrenmenin yolları

Kanserden korunmak için öncelikle riskleri belirlemek gerekir Diyet, yaşam tarzı ve zararlı maddelere maruz kalmak gibi çevresel risk faktörlerinin kanser türleri üzerindeki etkisi şaka değil



Hepimiz şu deyimi unutmamalıyız; bir koruma bin tedaviye bedeldir! Kanser konusunda bunun gerçeklik payı çok büyüktür Kanser gerçekten önlenebilinir mi? Birçok olguda cevap kesinlikle "Evet"tir Kanserden korunma yönteminin stratejik noktası ise risk faktörlerinin belirlenmesidir Risk faktörü terimi; hastalığın oluşma şansını artırabilecek her şeyi ifade eder Risk faktörlerinin sayısı ne kadar çoksa kanserin oluşma olasılığı o kadar yüksektir Tüm kanserlerin yaklaşık yüzde 90'ının; diyet, yaşam biçimi ve zararlı maddelere maruz kalma gibi çevresel risk faktörlerine bağlı olduğu bilimsel bir gerçektir

GÖRECELİ RİSK NEDİR?
Bir bireyin, belli bir hastalığa yakalanma olasılığı değerlendirilmesinde; uzmanlar 'göreceli risk' kavramından yararlanır Örneğin; göreceli risk değeri 15 olan birinde hastalık gelişme olasılığı göreceli risk oranı 1 olana kıyasla yüzde 50 daha yüksektir Sigara içmeyenlere kıyasla sigara içenlerdeki göreceli riskin 10 olduğu söylenmektedir Yani; sigara içmeyenler akciğer kanserine 10 kat daha az yakalanacaklardır! Bizim bugünkü amacımız; kanser riskinin belirlenmesinde kendinizi değerlendirebileceğiniz; fazla değişken olmayan ve bilimsel araştırmaların sonucuna dayanan bir gösterge listesi vermektir Bu yazımız sadece yol gösterme amacı taşımaktadır

RİSK ARTIRICILAR
SİGARA İÇMEK: Halen içen 100 Son bir yıldır içmeyen 20 Yüksek oranda pasif dumana maruz kalmak 45

AİLEDE KANSER: Büyükanne, büyükbaba, anne-baba veya kardeşler 25

RADYASYON: Telefon döşeyicileri, montaj hattı işçileri gibi elektromanyetik radyasyona maruz kalmak 20

BALIK YEMEMEK: Balık yemeyen erkeklerde prostat kanseri oranı yüksektir Risk faktörü: 2

KIRMIZI ET: Haftada 1 veya daha az kırmızı et yemek 15 Haftada 4 kereden fazla kırmızı et tüketmek 20 Eti genellikle iyi pişmiş veya tütsülenmiş olarak yemeyi tercih etmek 30

AZ MEYVE VE SEBZE: Günde 15 porsiyondan daha az meyve ve sebze tüketimi 165

OBEZİTE: Pankreas kanserinde çok etkili 15

ŞEKER: Ortalamanın üzerinde şeker tüketimi 16

DEPRESYON VE STRES: Kanser riski artıran önemli bir etkendir 14

DİZEL EMİSYONLARI: Ağır makine operatörleri ve traktör sürücüleri meslekleri nedeniyle riskte! 14

SÜT ÜRÜNLERİ: Günde bir porsiyondan fazla süt ürünü tüketmek 14

RAFİNE UN: Beyaz ekmek ya da makarnayı çok sık yemek 132

OMEGA 6 TÜKETİMİ: Yemeklerde mısır, ayçiçeği ve soya yağı kullanmak 14

ALKOL TÜKETİMİ: Erkekler için haftada 21 kadeh veya fazlası 12 Kadınlar için haftada 10 kadeh veya fazlası 12

RİSK AZALTICILAR
14 yıldan fazla süreyle folik asit içeren multivitamin kullanımı 025
Günde 25 litreden çok sıvı tüketimi 05 n Selenyum desteği 05
Haftada 3 kez veya daha fazla balık tüketimi 05
Haftada 5 porsiyon lahana, brokoli ve karnabahar gibi sebzeler yemek 0 5
Haftada 5 porsiyondan fazla baklagiller veya soya sütü tüketimi 05
Çinko desteği 055
Haftada 5 saat veya daha fazla düzenli egzersiz 045
Günde 4 porsiyon veya haftada 28 porsiyondan fazla sebze tüketimi 07
E vitamini desteği 07
Günde 3 bardaktan fazla yeşil çay tüketimi veya yeşil çay ekstresi kullanımı 07
Haftada 5 diş sarımsak tüketimi 06
Günde 1 yemek kaşığından fazla zeytinyağı tüketimi 075
Haftada 1-13 kadeh şarap tüketimi 08
Tam tahıllar 085
Günde 2 porsiyondan fazla meyve yemek 085

NASIL HESAPLANIR?
Göreceli riskinizi belirlemek için önce risk artırıcılar bölümündeki puanınızı toplayın Sizin için geçerli olmayan sorulara 1 puan verin Bu bölümdeki tüm puanların toplamını 14'e bölün Aynı işlemi, risk azaltıcılar bölümü için tekrarlayın Bu sefer toplam puanı 16'ya bölün Şimdi bu iki sonucu birbiriyle çarpın Bu değerlendirmeden çıkacak sonuç; sizdeki yaklaşık kanser gelişme riskini gösterir