Uygur Devleti

UYGUR DEVLETİ

'1 Turfan(Doğu Türkistan)
2 Kansu(Sarı Uygur) Devleti Uygur Devleti


ORHUN UYGUR DEVLETİ:

Karluk ve Basmiller'le birleşerek II Göktürk Devletini yıkan UYGURLAR Orhun bölgesinde UYGUR DEVLETİ'ni kurdular(745)
Kurucuları KUTLUK BİLGE KÜL KAĞAN, merkezleri Ordubalık (Karabalsagun)'dur

NOT: Kutluk Bilge Kül Kağan Türklerin şehir kuran ilk hükümdarıdır İlk Türk şehri Ordubalıkdır

Bilge Kül Kağan'dan sonra MOYENÇUR başa geçmiş, onun döneminde Müslüman Araplar(Abbasiler) ile Çinliler arasında Talas Savaşı yaşandığından, Abbasilere yenilen Çinliler güç kaybına uğramışlardı Bu durumdan yararlanan Uygurlar Çinin TARIM havzasını ele geçirdiler Moyençur'dan sonra başa BÖGÜ KAĞAN geçti

BÖGÜ KAĞAN DEVRİ: Bu devirde Uygur Türkleri ile çin arasında iyi ilişkiler kuruldu, ticaret gelişti Bögü Kağan Çine yardım amacıyla Tibet Seferine'' çıktı

Tibet Seferi ve Sonuçları:
Bögü Kağan tibet seferi sırasında iki MANİ(MANİHEİZM) rahibini yanına alarak ülkesine geri döndü Bu rahipler Uygur Türkleri arasında Mani dininin yayılmasına sebep oldular Ayrıca Türkler arasında Budizm'de yayılmaya başladı

Mani Dininin Özelliği: Avlanmayı, et yemeyi ve savaşmayı yasaklayan bir dindir

Mani Dininin Uygurlar üzerindeki Etkileri:
1- Uygurlar Savaşçılıklarını kaybettiler
2- Yerleşik hayata geçtiler (Türklerde ilk defa yerleşik hayata Uygurlar geçmiştir)
3- Yerleşik hayata geçmeleriyle Uygurlar ticaret,bilim, sanat ve edebiyat gibi bir çok alanda geliştiler

UYGUR DEVLETİ'NİN (ORHUN BÖLGESİ) YIKILIŞI:

840 yılında bir başka Türk kavmi olan KIRGIZLAR Uygur Devletine son verdiler Kırgızlar'ın Orhun Bölgesinden kovmalarıyla Uygurlar, Kansu ve Turfan bölgelerine göç etmek zorunda kaldılar

NOT: Kırgızlar, Orhun Bölgesinden Uygurları kovarak, buradaki Türk nüfusunun azalmasına sebep olmuşlardır Bu yüzden bu en eski Türk Yurdu, daha sonra Kırgızları yenen Moğolların eline geçerek kolayca Moğollaşmış, MOĞOLİSTAN olarak anılmıştır


TURFAN( DOĞU TÜRKİSTAN) UYGUR DEVLETİ:

Kırgızlar tarafından kovulan Uygurların bir kısmı Turfan Bölgesi'ne gelerek, burada yeni bir devlet kurdular Bu devletleri de Moğollar tarafından 1207'de yıkıldı Uygurlar günümüzde Doğu Türkistan diye anılan bu bölgede Çin'e bağlı özerk bir devlet olarak yaşamaktadır
KANSU(SARI UYGUR) DEVLETİ:

Kırgızlardan kaçarak Kansu Bölgesi'ne gelen Uygurlar tarafından kurulan bu devlete Sarı Uygur Devleti de denilmektedir 1209'da Moğolların hakimiyetine girmiştir

UYGURLARLA İLGİLİ DİĞER ÖNEMLİ HUSUSLAR:

* 18 harfli Uygur Alfabesini hazırladılar
* Cengiz Han'ın egemenliğine girmelerine rağmen medeniyette geliştiklerinden Moğollar'ı devlet teşkilatı, ticaret, bilim, sanat, alfabe gibi konularda etkilediler
* Moğolların Türkleşmesinde önemli bir rol oynadılar (Özbek ve Çağatay Türkleri)
* İlk Müslüman Türk Devleti Karahanlılar'la savaştılar(Sebep Uygurların Budizmi, Karahanlıların İslamiyeti yaymak istemeleri)
* Tahta harflerden MATBAA'yı oluşturdular, pamuktan KAĞIT yaptılar
* Uygurlar Yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğudur
'''