İspanya Ve Tarihi Hakkında Bilgi Resimlerle

Juan Carlos
Başbakan: José Luis Rodríguez Zapatero
Yüzölçümü
- Toplam
- Su %'si Ülkeler arasında 50'nci
504782 km²
%1,04 Nüfus
- Toplam (2005)
- Yoğunluk Ülkeler arasında 28'inci
44108530
87/km² Para birimi Avro (Euro) (€)2 Saat dilimi
- Yaz saati uygulamasında
- CET (UTC+1)
CEST (UTC+2)
Kanarya Adaları (UTC+0) Ulusal marş Marcha Real İnternet alan adı es Uluslararası telefon kodu +34 1 Bazı özerk bölgelerde Katalanca, Baskça, ve Galisya dili de resmidir; Val d'Aran'da, Oksitan dilinin Val d'Aran lehçesi de resmi dil olarak kabul edilmiştir
21999'dan önce: İspanyol Pesetası
İspanya (İspanyolca: Reino de España, Katalanca: Regne d'Espanya, Galiçyaca: Reino de España, Baskça: Espainiako Erresuma) Avrupa'nın Güneybatısında, İber yarımadası'nda yer alan ve Parlamenter Monarşi ile yönetilen bir Akdeniz ülkesidir

Coğrafya

İspanya (Batıdaki) Portekiz ve Birleşik Krallık'a ait olan (Güneydeki) Cebelitarık ile birlikte İber Yarımadası'nda, 36° ve 43, 5° kuzey enlemleri ve (Balear Adaları, Kanarya Adaları, Septe ve Melilla'yı saymazsak) 9° batı ve 3° doğu boylamları arasında bulunur İspanya İber Yarımadası'nın yedide altısını kaplar Kuzeydoğusunda PirenelerAtlantik Okyanusu'ndaki Kanarya Adaları ve Kuzey Afrika kıyılarında bulunan Septe ve Melilla eyaletleri de İspanya sınırları dahilindedir Fransa sınırlarındaki Llívia şehri de İspanya'ya aittir Bununla birlikte Fas kıyılarında bulunan Chafarinas Adaları, Peñón de Vélez de la Gomera, Alhucemas, Alborán ve Columbretes Adaları ve Perejil Adası da İspanya'ya aittir boyunca Fransa ve Andorra ile İspanya arasındaki sınır uzanır Bununla birlikte Akdeniz'de bulunan Balear Adaları,
Septe ve Melilla şehirleri Kuzey Afrika'da bulunur ve Fas gibi Akdeniz kıyısındadırlar İspanya’nın yüzölçümü 505988 km karedir İspanya, dağlık bir ülke olup ortalama yüksekliği 600 m olan dağlarıyla yükseklik açısından Avrupa'da İsviçre'den sonra ikinci sırada yer alır
Plato ve yüksek ovaları çevreleyen dağların batı kesimleri hariç yarımadanın beşte ikisinden fazlasını sıradağlar kuşatırYarımadanın belli başlı nehirleri doğudan batıya doğru bir yol izleyerek Atlantik Okyanusu'na akar Ebro nehri, Akdeniz'e dökülür Denizciliğe elverişli tek nehir olan Guadalquivir ise Sevilla Şehri’nden geçer
İspanya'nın en kuzeydeki noktası Esteca de Vares, en batıda Toriñana Burnu'dur, bunların ikisi de Galisya Bölgesi'ndedir En güneydeki noktası Tarifa'daki Punta Marroquí, en doğudaki noktası ise Creus Burnu'dur Kuzeyden güneye doğru uzanan en geniş alan 856 km, doğudan batıya uzanan en geniş alan ise 1 020 km'dir
İspanya'nın en büyük (ve tek) gölü 368 hektarlık bir alana yayılan ve 55 metre derinliğinde olan Lago de Sanabria'dır

Yüzey Şekilleri

)'dir Anakaradaki en yüksek dağ Granada Eyaleti'ndeki Sierra Nevada'da bulunan Mulhacén (3482 m) dağıdır
İspanya'nın kuzey kıyısı sadece Gijón ve Avilés ve Ribadeo ve La Coruña'nın arasında önemli çıkıntılar gösterirken, diğer yerlerde neredeyse düz bir hat şeklinde ilerler Ülkenin diğer kıyılarına nazaran bu kıyı şeritleri dik ve aşılması zor kıyılar olarak tanımlanabilirler
Bunun nedeni burada bulunan dağların hemen hemen her yerde denizin içine kadar girmesidir Bu kıyı şeridine ancak nehirlerin ağzından ve denizin kıyının iç taraflarına kadar girdiği, özellikle Galisya bölgesinde sıkça bulunan kollardan (Ríalardan) mümkündür İspanya'nın batısı da tamamen bu kıyı özelliklerini gösterir, ama buradaki dağlar sadece burunlarda denizin içine kadar girdiklerinden ve Ría'ların arka kısımlarında genellikle düzlük alanlar bulunduğundan kuzey kadar aşılması güç bir kıyı şeridi değildir
Güney ve Doğu kıyılarının karakteristik özelliği ise düz haliçler ve bu haliçlerin aralarında bulunan ve tepelik alanlarla sona eren çıkıntılardır Bu şeritler kuzey ve batı kıyılarına oranla çok daha kolay aşılabilen kıyılardır Güney kıyısındaki en önemli körfezler batıdan doğuya doğru Cádiz, Málaga, Almería ve Cartagena Körfezleri; doğu kıyısındakiler ise Bahía Alicante ve Valencia Körfezi'dir İspanya'nın en uzun nehirleri Duero, Tajo ve Ebro'dur

Bölgeler

Bu bölgeler ise toplam 50 ile ayrılmışlardır Ayrıca iki de özerk kent vardır (Septe ve Melilla) Özerk bölgeler aşağıda sıralanmıştır:

• Aragona (Aragón)
• Asturyas (Principado de Asturias)
• Balear Adaları (Islas Baleares)
• Bask Ülkesi (País Vasco - Euskadi)
• Kantabria (Cantabria)
• Kastilya-La Mancha (Castilla-La Mancha)
• Comunidad Valenciana
• Comunidad de Madrid
• Endülüs Özerk Bölgesi (Andalucía)
• Ekstremadura (Extremadura)
• Galisya (Galicia - Galiza)
• Kanarya Adaları (Islas Canarias)
• Kastilya Leon (Castilla y León)
• Katalonya (Cataluña - Catalunya)
• La Rioja
• Navarra (Comunidad Foral de Navarra - Nafarroa)
• Región de Murcia

İklimi



İspanya'da hakim olan iklim kabaca aşağıdaki iklim kuşaklarına ayrılabilir:

• Atlantik İklim: Atlantik Okyanusu kıyısındaki bölgelerde görülür: Galisya, Asturya, Kantabria,Bask Ülkesi, Navarra Özellikle kış aylarında yağış görülür, kış ve yaz oldukça ılıman geçer

• Okyanus-Kıtasal İklim: İber Yarımadası'nın ortasında görülür: Kastilya Leon, Madrid, La Rioja, Kastilya-La Mancha , Ekstremadura ve Endülüs Kışlar oldukça soğuk geçer ve özellikle kuzeyde kar yağışları görülür, yazlar ise sıcaktır

• Kıtasal Akdeniz İklimi: Aragona, Katalonya, Valencia (iç kısımlarında), Murcia, Kastilya-La Mancha ve ((Endülüs]]'te görülür Yağışlar ilkbahar ve sonbahar aylarında görülürken, yazlar sıcak, kışlar ise soğuk geçer

• Akdeniz İklimi: Katalonya'da, Balear Adaları'nda, Valencia'da, Murcia'da ve Endülüs'te görülür Çoğunlukla ilkbahar ve sonbahar aylarında yağış görülür Yağışlar kuzeyden güneye doğru gidildikçe azalan bir seyirdedir (Barselona 640 mm, Tortosa 524 mm, Valencia 454 mm, Alicante 336 mm, Almería 196 mm) Kış aylarındaki hava sıcaklıkları çok düşük olmamakla birlikte yazın sıcak bir hava hakimdir

• Subtropikal İklim: Kanarya Adaları'nda görülür Neredeyse bütün yıl boyunca ılıman bir iklim hakimdir (18 °C ile 24 °C arası) Kış mevsimi yok denecek kadar hafif geçer Santa Cruz de Tenerife'deki ortalama hava sıcaklıkları Ocak ayında 17, 9 °C, Ağustos ayında ise 25, 1 °C'dir Kanarya Adaları'nın yağış oranı bölgeden bölgeye büyük farklılıklar göstermektedir

• Dağ İklimi: Pireneler'in yüksek kesimlerinde ve Kastilya dağlarının yüksek yerlerinde görülen bir iklimdir Kışlar uzun geçer, yazlar ise kısa ve ılımandır

Nüfus



Diller

İspanyolca İspanya'nın tek resmi dili olarak kabul edilir, diğer diller ise sadece otonom bölgelerde günlük hayatta kullanılan ana dildir
Bununla birlikte Valencia Bölgesi'nde Katalanca 'nın bir başka lehçesi olan ValensiyacaMayorka Lehçesi konuşulur Bunların dışında küçük gruplar tarafından konuşulan azınlık dilleri de bulunur Bunlardan birkaç tanesi Asturyasca, Aragonca ve Aranese'dir Bununla birlikte Melilla'da yaşayan Masiriler Tamazight dilini konuşurken, Olivenza'da (Ekstremadura) hâlâ Portekizce konuşan gruplar bulunmaktadır konuşulurken, Balear Adaları'nda da Katalanca'nın bir başka lehçesi olan
Tatil sezonu başladığında Almanya'dan, Polonya'dan ve birçok Güney Amerika ülkesinden özellikle tatil yörelerine çalışmaya gelen bir çok kişi bulunuyor Costa Blanca ya da Costa del Sol gibi bazı turistik bölgelere yerleşmiş olan birçok Alman ve İngiliz de mevcuttur
Yabancı dil olarak İngilizce ve Fransızca konuşulur Genç İspanyollar yabancı dil olarak daha çok İngilizceyi öğrenirken, yaşı büyük olan İspanyollar daha ziyade Fransızca bilmektedirler
Katalonya'daki okullarda ve üniversitelerde çoğunlukla Katalanca öğretilmektedir, derslerde ve sınavlarda ise İspanyolcayı kullanmak zorundadırlar

Dinler ve Dünya Görüşleri

Nüfusun %92'si resmi olarak Katolik'tir Ama 2002 yılında Centro de Investigaciones Sociológicas kurumunun yaptığı bir anket sonucunda ankete katılanların sadece %80'i Katolik olduğunu söylemiştir %12'lik kesimin ise herhangi bir dine mensup olmadığı ortaya çıkmıştır Katolik Kilisesi Papalıkla yapılan bir anlaşmadan dolayı İspanya Hükümeti tarafından desteklenen bir kilisedir İspanya'da Katolik Kilisesi inananlardan toplanan yardımlar sonucu ayakta kalmadığından, resmi olarak yardım toplamasına da gerek yoktur Hıristiyanların en çok ziyaret ettiği kutsal yerlerden biri olan Santiago de Compostela da İspanya'da bulunmaktadır
Araştırmalar sonucu İspanya'nın ikinci en büyük dininin %12'lik oranla Ateizm olduğu görülmektedir
Nüfusun %0, 5'ini Müslümanlar, %0, 3'ünü de Protestanlar oluşturur Yahudiler ve diğer dinlerin mensupları ise nüfusun %7, 2'sini oluşturmaktadırlar

Büyük Şehirler


Nüfusu 100000'in üzerine olan şehirler (1 Ocak 2005 verilerine göre)

• İspanya'daki Şehirlerin Listesi

• 1Madrid – 3155359
• 2Barselona – 1593075
• 3Valensiya – 796549
• 4Sevilla – 704154
• 5Zaragoza – 647373
• 6Málaga – 558287
• 7Murcia – 409810
• 8Las Palmas de Gran Canaria – 378628
• 9Palma de Mallorca – 375773
• 10Bilbao (bask Bilbo) – 353173
• 11Valladolid – 321713
• 12Córdoba – 319692
• 13Alicante – 319380
• 14Vigo – 293725
• 15Gijón – 273931
• 16Hospitalet de Llobregat – 252884
• 17La Coruña – 243349
• 18Granada – 236982
• 19Vitoria-Gasteiz – 226490
• 20Santa Cruz de Tenerife – 221567
• 21Badalona – 218553
• 22Elche – 215137
• 23Oviedo – 212174
• 24Móstoles – 204463
• 25Cartagena (España) – 203945

• 26Alcalá de Henares – 197804
• 27Sabadell – 196971
• 28Jerez de la Frontera – 196275
• 29Fuenlabrada – 195131

• 30Terrassa – 194947
• 31Pamplona – 193328
• 32Santander – 183955
• 33San Sebastian (bask Donostia) – 182930
• 34Almería – 181702
• 35Leganés – 181248
• 36Burgos – 172421
• 37Castellón de la Plana – 167455
• 38Alcorcón – 162524
• 39Salamanca – 160331
• 40Albacete – 159518
• 41Getafe – 157397
• 42Huelva – 145150
• 43Logroño – 144935
• 44Badajoz – 143019
• 45San Cristóbal de La Laguna – 141627
• 46León – 136414
• 47Cádiz – 131813
• 48Tarragona – 128152
• 49Lleida – 124709
• 50Marbella – 124333
• 51Santa Coloma de Gramenet – 118129
• 52Mataró – 116698
• 53Jaén – 116540
• 54Dos Hermanas – 112273
• 55Algeciras – 111283
• 56Torrejón de Ardoz – 109483
• 57Ourense – 108358
• 58Alcobendas – 103149

Tarih

MÖ1100 yıllarında Fenikeliler, İspanya topraklarında ilk yerleşim merkezlerini kurmaya başladılar Onları Keltler ve Yunanlar takip etti İspanya daha sonra Kartacalıların egemenliğine girdi MÖ202 yılında Romalılar Kartacalıları İberik Yarımadasından attılar Roma İmparatorluğu bu tarihten itibaren İspanya'da birliği sağladı ve zamanla Hıristiyanlığı burada kabul ettirdi
MS5 yüzyılda İspanya, Germen kabilelerinin saldırılarına hedef oldu Sırayla Alanlar, Suevler ve Vandalların ardından Vizigotlar İspanya'ya hakim oldu Vizigotların hakimiyeti uzun sürdü ve Hıristiyanlığı kabul eden Vizigotlar, İspanya'da Hıristiyanlığın yayılmasını sağladı
711'de Afrika'dan gelen Müslümanlar, 8 asırdan 10 asra kadar kuzeydeki birkaç bölge dışında İspanya'ya hakim oldular ve burada Endülüs medeniyetini kurdular İlmin merkezi olan üniversiteler açarak, burada İslam medeniyetini yaydılar Endülüs Emeviler Devleti'nde İmam-ı Kurtubi, Şatibi, İbn-i Hazm, Nurettin Batruci gibi birçok alim yetişti ve buradaki üniversitelerde ders verdiler
Papa ve Krallar dahil birçok Avrupalı bu üniversitelerde ilim tahsil etmişlerdir Bugünkü birçok müsbet ilimleri batılılar bu üniversitelerden öğrendiler On birinci yüzyılda bu ülkenin iç karışıklıklarından faydalanan Hıristiyanlar kuzeyden başlayarak yarımadayı tekrar ele geçirmeye başladılar1276 yılında Müslümanların elinde yalnızca güneydeki Granada kalmıştı1469'da Aragon ve Castilla Krallıkları tek bir krallık altında birleşerek güçlü bir devlet kurdular
1492'de Müslümanların son kalesi Granada Krallığı yıkıldı Aynı yıl Kristof Kolomb1588 yılında İspanyol Armada'nın İngiliz donanmasına yenilmesini takip eden taht ve din kavgaları sonunda İspanya zayıflayarak çökmeye başladı1640'ta Portekiz'i,1714'te ise Avrupa'daki bazı topraklarını ve Cebelitarık'ı kaybetti On dokuzuncu yüzyılın başlarında İspanyolların Amerika'daki bütün sömürgeleri bağımsızlıklarını kazandılar İspanyol hükümdarının maddi desteğiyle Amerika'yı keşfettiği ünlü gezisine çıktı Bu yolculuk,İspanya'nın dünyanın en büyük sömürge İmparatorluklarından birini kurmasına yol açtı
Birinci Dünya Savaşı'nda İspanya ittifak devlet kaldı, fakat savaştan büyük ölçüde etkilendi Fransa İspanya'nın bazı topraklarına saldırıp işgal etti General Primoderivera, çıkan ayaklanmaları bastırarak ülkede diktatörlük kurdu19301936'da yapılan seçimlerde solcuların başarılı olması üzerine ülkede iç savaş başgösterdi yılında iktidardan düştü Bir yıl sonra yapılan seçimleri Cumhuriyetcilerin kazanması sonucu Kral On sekizinci Alfonso ülkeyi terk etti
1939'da iç savaşın sona ermesiyle Franco Devlet Başkanı olduİkinci Dünya Savaşı'na da katılmayan İspanya'da ordunun desteğiyle Franco savaştan sonra da yerini korudu1975 yılında Franco'nun ölmesiyle yerine I Juan Carlos geçti1976'da Başbakan Navarro'nun istifası ile Carlos kral oldu ve Abolfo Sourez'i başbakanlığa atadı
15 Haziran 1977'de 41 yıl sonra ilk defa genel seçimler yapıldı Sourez'in başkanı olduğu Demokratik Merkez Birliği çoğunluğu elde etti1981'de sağcı Albay Tejero Cortes'in meclisi basarak yaptığı darbe girişimi sonuçsuz kaldı1982 seçimlerini ise Sosyalist Parti seçimi büyük çoğunluğu elde ederek kazandı ve 46 yıl sonra İspanya'da yeniden bir sol iktidarın doğmasını sağladı