Fiillerin Yapısal özellikleri

Fiillerin Yapısal özellikleri



Fiiller yapılarına göre "basit (kök durumunda) fiiller", "'türemiş (gövde durumunda) fiiller" ve "bileşik fiiller" olmak üzere üçe ayrılır
Basit Fiiller Herhangi bir yapım eki almadan kullanılan kök durumundaki fiillerdir: Yazmak, otarmak, çürümek, gezmek
Türemiş Fiiller İsim ya da fiil soylu sözcüklere yapım ekleri getirilerek türetilen fiillerdir: Baş/ömak, akıl/««mak, bir/^mek, boşa/îmak, sustfmak, benimsemek
Bileşik Fiiller İki ya da daha çok sözcüğün birleşip kalıplaşmasıyla oluşan fiillerdir Üç çeşit bileşik fiil vardır:

1 Anlamca Kaynaşmış Bileşik Fiiller: Boy ölçüşmek; etekleri tutuşmak; kafası kızmak; yüzü kızarmak Bu tür bileşik fiillerden pek çoğu deyim olarak da kabul edilebilir
2 Kurallı Bileşik Fiiller: Bu tür bileşik fiillerin dört ayrı çeşidi vardır Birleştiği fiile gü
cü yetme, başarma anlamı katan ve bilmek fiili ile elde edilenlere "yeterlik fiilleri" (gelebilmek, bakabilmek, oturabilmek); tezlik, kolaylık, beklenmezlik gibi anlamlar katan ve ivermek fiili ile elde edilenlere "tezlik fiilleri" (koşuvermek kalıvermek); sürerlik anlamı veren ve durmak, kalmak, gelmek, gitmek fiilleriyle elde edilenlere "sürerlik fiilleri" (gidedurmak, bakakalmak süregelmek olagitmek): az kalma, yaklaşma anlamları katan ve yazmak fiiliyle elde edilenlere "yaklaşma fiilleri" (düşeyazmak kırılayazmak) adı verilir

3 Yardımcı Fiillerle Kurulan Bileşik Fiiller: İsim soylu bir sözcük ile etmek, olmak, eylemek yardımcı fiilleriyle oluşturulan bileşik fiillerdir Yardımcıolmak aceleetmek inat eylemek