Zamirin Tanimi-Zamir Çeşitleri

ZAMİRİN TANIMI-ZAMİR ÇEŞİTLERİ


Z A M İ R

İsim olmadıkları halde ismin yerini tutan sözcüklerdir

ÖZELLİKLERİ

1- Anlam kapsamı bakımından en geniş sözcüklerdir Bu nedenle sayıları çok az olan zamirler, bütün kavramları ve varlıkları karşılayabilir

2- Çekim sırasında kök değiştirebilir

Ben Bana
Sen Sana

3- Adlar gibi çekimlenirler

KİŞİ ZAMİRLERİ

Kişilerin adlarının yerine kullanılan sözcüklerdir

Ben Sözü söyleyen I Tekil kişi
Sen Kendisine söz söylenen II Tekil kişi
O Sözü edilen III Tekil kişi

Biz I Çoğul
Siz II Çoğul
Onlar III Çoğul

Dönüşlülük Zamirleri:

Kendi öz

Bu kişi zamirleri; I Tekil, II Tekil, III Tekil, I Çoğul, II Çoğul, III Çoğul kişinin yerine kullanılabilir

İŞARET ZAMİRLERİ

Nesnelerin adının yerini işaret yoluyla belirten sözcüklerdir bu şu o tek başlarına bir kavramın, nesnenin yerini tuttuğunda işaret zamiri olur Bunlar, şunlar, onlar da, işaret zamiri olarak kullanılır

BELGİSİZ ZAMİR

Yerlerini, tuttukları varlıkları kesinlik kazandırmaksızın belirten sözcüklerdir

Herkes, biri, bazısı, birkaçı, şey, kimi, başkaları, başkası, çoğu

NOT: Kimi belgisiz sıfatlar belgisiz zamire dönüşebilir

Çoğu öğrenciler çoğu
Kimi insanlar kimi


SORU ZAMİRLERİ

Varlıkların yerini soru yoluyla tutan zamirlerdir Kim, ne, hangisi, neler, kimler, kimin, neyin, hangisinin, nereye, kaçıncısı, nesi, neyi

NOT: Karma sorulu cümlelerde mı soru edatı varsa soru anlamını edat sağlar Diğer soru anlamlı sözcükler soru fonksiyonunu kaybeder

Nereye, kimin, nasıl gideceğini biliyor musun ?


EK BİÇİMİNDEKİ ZAMİRLER

İlgi Zamirleri : Kimi ad tamlamalarında tamlanan düşer, yerine ki ilgi zamiri getirilir

Benim arkadaşım gelmemiş, seninki gelmiş

İyelik Zamiri: Ad tamlamalarında kişi adlarıyla kurulan tamlamalarda tamlanana gelen iyelik eklerini iyelik zamiri kabul edenler vardır

Benim - ev im
Senin ev in
Onun ev i
Bizim ev imiz
Sizin ev iniz
Onların ev leri


İŞARET SIFATLARI İLE İŞARET ZAMİRLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

İŞARET SIFATLARI İŞARET ZAMİRLERİ


* Varlıkların yerini işaret yoluyla gösterir Varlıkların adlarının yerini işaret yoluyla tutar


* Tamlama biçimindedirler, addan önce gelirler Niteleme durumu yoktur


* Çekim eki almamış sözcüklerdir Çekim eki alabilirler; kendilerinden sonra virgül kullanılabilir


Bu Bu adama güvenilmez
Yakına bulunan varlığı gösterir Buna güvenilmez


Şu Şu adama güvenilmez
Biraz uzaktaki varlığı gösterir Şuna güvenilmez


O O adama
Güvenilmez Ona güvenilmez


Beriki Beriki adama güvenilmez Berikilere güvenilmez


Böyle Böyle insanlara güvenilir mi? Böylelerine güvenilmez


Öyle Öyle insanlara güvenilir mi? Öylelerine güvenilir mi?


UYARI : Kimi durumlarda işaret zamirinden sonra çekim eki veya virgül kullanılmamış olabilir Bu tür cümlelerde işaret sözcüğünün sıfat mı yoksa zamir mi olduğunu anlamak için şu yöntem kullanılabilir



YÖNTEM


İşaret (ŞEY) + Ad Anlam bozulursa
SIFAT

Sözcüğü KİŞİ Anlam bozulmazsa
ZAMİR


Bu kalemi ben aldım Cümlesini Bu ŞEY kalemi ben aldım Biçiminde okursak anlam bozulur BU sözcüğü burada İŞARET SIFATIDIR

Bu kalemdir diye mi aldın? cümlesini Bu ŞEY kalemdir diye mi aldın? biçiminde okursak anlam bozulmaz BU sözcüğü İŞARET ZAMİRİDİR

Bu insanı iyi tanıyın
Bu kişi insanı iyi tanıyın (İşaret sıfatı)

Bu insana güven vermiyor
Bu kişi insana güven vermiyor (İşaret zamiri)



BELGİSİZ SIFATLA
BELGİSİZ ZAMİRİN KARŞILAŞTIRILMASI

BELGİSİZ SIFATLAR

Varlıkların nitelik ve niceliklerinin belli belirsiz bildiren sıfatlardır
Tamlama kurup adı nitelerler

BİR Bir insan önce dürüst olmalı

HER Her insana güvenilmez

ÇOK Çok soru çözmelisiniz

AZ Az parayla olmuyor bu işlerFAZLA Fazla kalemin var mı?

FALAN Falan insanla karşılaştım

HİÇBİR Hiçbir insan mükemmel değildir

BİRÇOK Birçok arkadaşıma rastladım

BİRKAÇ Birkaç soruyu hiç yoktan kaçırdım

BİRAZ Biraz zor bir soruydu


BELGİSİZ ZAMİRLER

Varlıkların adlarını yerini belli belirsiz tutan sözcüklerdir
Belgisiz zamirlerin niteleme görevi yoktur
Çekim eklerini alırlar

Birini tanıyamadım
Tümüne güvenimi yitirdim
Çoğunu şimdi çözdüm
Fazlası göz mü çıkarır
Falancayla takışmış
Hiçbiri mükemmel değildir
Birçoğuyla ilişkimi estim
Birkaçını hiç yoktan kaçırdım
Birazıyla idare etmeye çalış



SORU SIFATI, SORU ZARFI VE SORU ZAMİRİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

SORU SIFATI

Soru sözcüğü sıfat tamlaması oluşturur
Soru sözcüğünün yanıtı da bir sıfat tamlamasıdır

NASIL
HANGİ
NEREDEKİ + AD
KAÇINCI
KAÇTA KAÇ
NE KADAR

Nasıl bir kitap istiyorsun?
İyi bir kitap
Hangi evde oturuyorsun?
Şu evde
Neredeki okulda okuyorsun?
Karşıki okulda
ÖYSde kaç Türkçe yaptın?
Ellisekiz Türkçe

SORU ZARFI

Bir soru sözcüğünün soru zarfı sayılabilmesi için yanıtının da zarf veya zarf öbeği olması gerekir
Soru sözcüğü eylem veya eylemsiyi niteler

NASIL
NE ZAMAN
NE + EYLEM

NEDEN
NİYE
NİÇİN

Buraya nasıl geldin?
Koşarak
Erzuruma ne zaman gidiyorsun?
Üç ay sonra
Neden düşman görünürsünüz, yıllar yılı dost bildiğim aynalar
Yaşlandığım için
Ne sırıtıp duruyorsun? (Niçin)
İçimden öyle geldiği için



SORU ZAMİRİ

Bir soru sözcüğünün zamir sayılabilmesi için yanıtının ad veya zamir olması gerekir
Soru sözcüğü adın yerini tutar

KİM
NE + Durum Ekleri

HANGİSİ
KAÇ + çekim eki

Beni kim aradı?
Ayşe (o)
Çarşıdan ne aldın?
Kalem
Seni hangisi dövdü?
Şu (bu, o, öteki)
Bu saate kadar neredeydiniz?
Dersanedeydik
Sınavı kaçınız kazandı?
Üçümüz

D İ K K A T

Neden? soru sözcüğünün yanıtı kimi zaman zamir, kimi zaman zarf olabilir

Türü belirleyen verilen yanıttır

Çocuklar neden korkarlar?
Çocuklar iğneden korkarlar (Zamir)
Çocuklar yalnız kaldıkları için korkmuşlar (Zarf)