Küreselleşme Kavramı Nedir - Küreselleşme Kavramı Hakkında

Küreselleşme - Küreselleşme Nedir

Küreselleşme, ekonomik, sosyal, teknolojik, kültürel, [politik] ve ekolojik denge açılardan global bütünleşmenin, entegrasyon ve dayanışmanın artması anlamına gelmektedir

Küreselleşme kavramının en çarpıcı özelliklerinden biri, olası etkilerinin çok sayıda ve çeşitli olduğu izlenimini vermesidir Küreselleşme, yalın toplumsal gerçekleri oldukça aşan spekülasyonlar, varsayımlar, güçlü toplumsal imgeler ve ****forlar üretme ka-pasitesiyle olağanüstü doğurgan bir kavramdır Hatta bir çok düşünürün de belirttiği gibi bu kavramın çok boyutluluğu onu, sınırlarını çizme uğraşını bile zora sokmaktadır Bu anlamda küreselleşme, sosyal bilimlerin her dalında yaygın kullanılan bir kavram olmakla beraber, genellikle bir "durum"dan, daha çok bir "akım"ı veya bir zihniyeti ima eder hale getirilmiştir Tanımdan da anlaşılacağı gibi küreselleşme sadece sosyolojinin konusu değildir fakat sosyolojik açıdan toplumsal alandaki bir değişimi ifade etmektedir Değişimi anlamak açısından Robertson' şöyle demştir: "Küreselleşme teması anlayışları aralarında farklılık göstermesine rağmen küreselleşme diye adlandırılan şeyi anlamanın en iyi yolunun, dünyanın 'birleşik' hale geldiği, ama kesinlikle safdil işlevselci tarzda bütünleşmediği 'biçim sorunu' üzerinde yoğunlaşmak olduğunu düşünmektedir”

Dünyanın birleşik hale gelmesi, tekdüze dinamikler ile oluşan bir süreç değildir Çünkü küreselleşme; ekonomik olduğu kadar siyasal, teknolojik ve kültürel boyutlu bir süreçtir Küreselleşme hiçbir şekilde tek boyutlu veya tek merkezli bir süreç olmamıştır Karmaşık süreçlerin bir araya geldiği olgular kümesi özelliğini hep koruya gelmiştir Üstelik çelişkili ya da birbirine zıt etkenlerin devreye girdiği bir sürece sahip olmuştur Giddens’a göre küreselleşme, tek bir süreç değildir, karmaşık süreçlerin bir araya geldiği bir olgular kümesidir Üstelik çelişkili ya da birbirine zıt etkenlerin devreye girdiği bir süreçtir Çoğu insanın gözünde, küreselleşme basitçe gücün ya da etkinin yerel toplulukların elinden alınıp küresel arenaya aktarılmasından ibarettir

Bu sürecin toplumsal yaşama yönelik bir etkisine bakarsak Giddens, modernliğin sonucu olarak değerlendirdiği küreselleşmeyi, uzak yerleşimlerin birbiri ile ilişkilendirildiği yerel oluşumların millerce ötedeki olaylarla biçimlendirildiği dünya çapındaki toplumsal ilişkilerin yoğunlaşması olarak tanımlamaktadır Ayrıca şunu da belirtmek gerekir ki bu çok boyutlu kavram etki ettiği toplumsal gerçeklik türüne göre bireylerin kafasında da çeşitli anlamlar oluşturmaktadır Bu anlamda bazıları için küreselleşme, kapitalizmin gücünü temsil ederken, bazıları için de, dünyanın batılılaşmasını ifade etmektedir Bazıları küreselleşmenin yoğunluk ve artan melezleşmeyle birlikte heterojenlik yarattığını düşünürken, bir diğer grup homojenliği artırdığını düşünmektedir Devlet dışı sosyal organizasyonlar küreselleşmeyi, çevre hareketi, demokratikleşme ve insanileştirme gibi pozitif sosyal amaçları sağlayacak kaldıraç olarak görürken, iş adamları için artan kâr ve güç stratejisi ve hükümetler için de çok sık olarak devlet gücünde artış sağlamanın yerine kullanılmaktadır Giddens küreselleşmeyi, bir çeşit sadece veya kısmen batılılaştırma olarak görür Elbette Batılı ülkeler ve daha genelde sanayi ülkeleri, yoksul ülkelere kıyasla dünyadaki gelişmeleri hâlâ çok daha fazla etkileyecek güce sahiptirler Ama küreselleşmenin başka bir boyutu, beraberinde giderek merkezsizleşmeyi; belli bir ülkeler grubunun denetiminin ortadan kalkmasını, büyük kuruluşlarının denetim gücünün iyice azalmasını da getirmesidir Sonuç olarak bu küreselleşmeyi daha iyi anlayabilmek için bu kavramın toplumsal yaşama olan etkilerini ayrı ayrı başlıklar halinde ele alıp değerlendirmek gerekecektir Ama unutulmaması gereken unsur bu etkileri ayırma çabasının sadece küreselleşmenin daha kolay anlaşılabilmesine yönelik olduğudur

Kaynaklar:
[*]Arslanoğlu,R (2000)Kent,Kimlik ve Küreselleşme,Bursa:Ezgi Kitabevi[*]Vatandaş,C(2002)Küreselleşme Sürecinde Toplumsal Kimlikler ve Çokkültürlülük,İstanbulDeğişim Yayınları[*]Kaya,Y (2005) Sosyal ve Kültürel Değişme, İstanbul: Turan Yayıncılık[*]Tomlinson,J(2004)Küreselleşme ve Kültür (AEker çev),İstanbul:Ayrıntı Yayınları[*]Giddens,A(2000)Elimizden Kaçıp Giden Dünya (OAkınhay çev),İstanbul:Alfa Yayınevi[*]Robertson,R(1999) Küreselleşme Toplum Kuramı ve Küresel Kültür (ÜH Yolsal çev) Ankara:Bilim ve Sanat Yayınevi