Öyküleyici Anlatım Biçimi

Öyküleyici Anlatım Biçimi

Öyküleme - Öyküleme Çeşitleri - Öyküleme Şekilleri - Öyküleme Örnekleri

Amacı olayları anlatmak; okuyucuyu, dinleyiciyi olayların içinde yaşatmak olan anlatımdır Roman, öykü, masal, tiyatro türleri, asıl amaç bu olmasa da, olay anlatımına dayanır Anı, gezi yazısı, biyografi (yaşam öyküsü) türlerinde de öyküleme oldukça ağırlıklı kullanılır Öyküleyici anlatım bazen düşünce yazılarında da görülebilir Amaca göre, öyküleme iki alt türe ayrılır:

Açıklayıcı Öyküleme

Olay hakkında okuyanı bilgilendirmek amacıyla yapılmış öykülemedir Anlatım açık ve sadedir Bir tarih kitabındaki savaş sahnesi anlatımı, bir polis raporundaki kaza anlatımı bu tür öykülemeye örnek verilebilir Gezi yazısı, anı, yaşam öyküsü, röportaj gibi türlerde de kullanılır

Örnek Soru:

O gün sabahtan itibaren Türk ordusunda hazırlık başlamıştı Cuma namazı kılındı Allah'a dualar edildi Alparslan beyaz üniformasını giyerek ordunun karşısına geçti Orduya savaşla ilgili son taktikleri verdi Askerin cesaretini arttırmak için nutuk söyledi Ardından düşman üzerine taarruz emrini verdi Savaş, Türk ordusunun saldırısıyla başladı

Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Kişisel yargılar kullanılmıştır

B) Cümlelerde sanatlı söyleyişler vardır

C) Duygusal bir anlatım vardır

D) Parçada yaşanmış tarihi bir olayın anlatımı kurgu yapılmadan dile getirilmiştir

E) Parçanın özgün bir anlatımı vardır

Cevap: B

Sanatlı Öyküleme - İzlenimsel Öyküleme

Olaylardan yararlanarak duygu, düşünce ve izlenimleri göstermeyi; okuyucuyu bu ortama çekmeyi amaçlayan öykülemedir Anlatım daha sanatlıdır Roman ve öykülerde daha çok kullanılmakla birlikte her tür yazıda rastlanabilir

Örnek Metin:

"Hayır!" diye bağırdı en sonunda "Hayır, bu ancak zayıflık olurdu, ancak aptallık olurdu, ancak ahlâksızlık olurdu! Eğer sahip olduğumuz tek ve en son çareyi sonu belirsiz öfke ve kıskançlık tutkularıma kurban edersem, hiçbir zaman affedilmeyi hak etmem Hayır, Rosa! Hayır, yarın sendeki lâle soğanı için en iyi yeri kararlaştıracağız ve sen de benim talimatlarıma uyarak soğanı dikeceksin Üçüncü parçaya gelince o parçayı koruyacaksın Bir cimrinin son altınını koruduğu gibi, annenin çocuğuna baktığı gibi, bir yaralının damarlarındaki kanın son damlasına sahip çıktığı gibi onu koruyacaksın! İçimden bir ses, bu son soğan bizim kurtuluşumuz olacak, bizim yaramıza merhem olacak diyor

Bu parçada, bir kişinin karşısındakine söyledikleri yer almaktadır Bu konuşmada duygu değeri taşıyan cümleler, sanatlı söyleyişler göze çarpmaktadır Yazarın amacı, okuyucuyu olayın içerisine çekebilmek, okuyucuda izlenim bırakabilmektir; bu nedenle "öyküleyici" anlatım (öyküleme) biçimi kullanılmıştır, üstelik bu anlatım sanatlı yapıldığı için "izlenimsel öy-küleme"dir

Örnek Soru:

Eskiden köy bakkalları vardı Ne güzel kokardı içleri Zaman zaman babamdan para alıp koşardım bakkala Kafasını biraz öne eğip gözlüklerinin üstünden bakar, babacan tavırla ne istediğimi sorardı Tezgâhın üzerinde duran şekerleri gösterir; "onlardan" derdim Avuçlayıp alırdım Mahallede oyun oynayan çocukların yanına gider oyun kurulmuşsa girer, kurulmamışsa hemen bir oyun kurardık Şimdi ne o bakkallar ne boyalı şekerler ne de mahallede oyun oynayan çocuklar var

Yukarıdaki parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Sanatlı bir anlatımla çocukluk dönemini öykülediği

B) Açıklayıcı öyküleme yapıldığı

C) Yalın bir anlatımının bulunduğu

D) Anı şeklinde kaleme alındığı

E) Çocukluk yıllarıyla içinde bulunduğu zamanı kıyasladığı

Cevap: A